Sumqayıt sakinlərinin kütləvi qırğınlarının 29-cu ildönümü münasibətiylə 1988-ci il fevralın 27-29-da Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının Sumqayıt şəhərində Azərbaycan hakimiyyətləri tərəfindən erməni sakinlərinə qarşı öncə planlaşdırılaraq təşkil olunmuş kütləvi qırğınlar icra edilib.
Vicdan əzabını çəkmədən və bütün mümkün olan amansız alətləri işə keçirməklə qırğın törədənlər onlarla erməniləri qəddarlıqla işgəncələrə məruz qoyaraq qətlə yetirmişlər.Şəhəri öz əlləriylə quran 20 000 ermənilər zorakalıqlara və talanlara,qətllərə məruz qaldılar.
Sumqayıtda Azərbaycan tərəfindən həyata keçirilən sarsıntılı qırğın 20-ci əsrin əvvəllərində erməniləri öz vətənində yox etmək üçün türk siyasətçiliyinin davamı oldu.
Bu dəfə səbəb, DQMV vilayət şurası tərəfindən 1988-ci il fevralın 20- də olan qərarıyla vilayət Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının tərkibindən Ermənistan Sovet Sosialist Respublikasının tərkibinə dəyişilmək oldu.
SSRİ rəhbərliyinin etinasızlığından istifadə edərək və Artsax xalqının öz müqəddaratını özü təyin etmək hüququnun həyata keçirilməsinə mane olmaq cəhdini edərək Azərbaycan öz ermənilərə nifrətçilik siyasətini davam etmiş soyqırımı dalğalarını Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının digər ermənilərlə çox yaşayış ərazilərində öz fitnəkar əməllərini davam etdirmişdir.
Xüsusən 1988-ci ilin noyabrında Kirovbadda və 1990-cı ilin yanvarındasa Bakıda əhatəli şəkildə icra olunmuşdur.
Sivilizasiyalı aləm həmin vəhşiliklərə müvafiq qiymət verməyərək bu gün də sükut edir.Üstəlik, beynəlxalq cəmiyyətin passiv davranışından istifadə edərək Azərbaycanın diktator rəhbərliyi ardıcıllıqla ermənilərə nifrətçilik siyasətçiliyini davam etməkdədir.
Onun “təkərlərinin izləri” 2016-cı ilin aprelində Artsax xalqına qarşı Azərbaycanın azğınlaşmış hərbi əməliyyatları və onlar ərzində beynəlxalq qanun normlarının kobudluqla pozuntuları, mülki vətəndaşlara qarşı icra olunan işgəncələri davam olunmaqdadır.
Tərəflər arasında bərabərlik nişanını qoymaq beynəlxalq cəmiyyətin varis etdiyi əxlaq tərzidir ki, bu günlərdə də Azərbaycan tərəfinə atəşkəs rejimini müntəzəm pozmaqda Qarabağ və Azərbaycan sərhəddində hərbi təcavüzləri alovlandırmağa fürsət yaradır.
Sumqayıt qırğınlarına və zor gücüylə sürgünlərə qurban getmiş günahsız ermənilərin xatirəsinə hörmət əlaməti olaraq, onların pozulmuş hüquqlarının bərpası üçün tələbkar olmaqla başqalarına nifrətçilik, separatizm və terrorizmin istənilən təsviri Artsax Respublikasının Milli Parlamenti xarici münasibətlər üzrə daimi komissiyası iddia edir ki,
Sumqayıt qırğınları BMT-nin 1948-ci il “Soyqırımı cinayətkarlığının qarşısını almaq və cəzalandırılması barədə” konvesiyayla sahmanlaşmış soyqırımı cinayətkarlığının qanunla qeydiyyata alınmasını,
Artsax (DQ)Respublikası Milli Parlamentin qətiyyətliyini yenidən təstiq edərək, Azərbaycan ermənilərinin soyqırımını təşkil edənləri və həyata keçirənləri beynəlxalq qanun normlarına əsasən cavabdehliyə cəlb etmək istiqamətində , beynəlxal cəmiyyəti və bütün ölkələrin parlament strukturlarını səsləyir ki,Sumqayıtın erməni sakinlərinin kütləvi qırğınlarını məhkum edərək onlara layiqincə qanun qiymətini versinlər.
