Tarixşünas: “ Şuşinin qırğınları məhkum olunmamış soyqırımıdır”
1920-ci ildə martın 22-26-da olan müddətdə yeni yaradılan Azərbaycan demokratik respublikasının qanuni silahlı qüvvələri türk ordusunun yüksək rütbəli zabitlərinin yardımıyla Şuşi şəhərində erməni sakinlərinin qırğınlarını, deportasiyasını, şəxsi əmlakının talanlarını həyata keçirdilər. “Artsaxpres”in müxbiriylə söhbətində “Kacar” Elmi mərkəzinin müdiri, tarix elmləri namizədi, dosent Mher Harutunyan Şuşi qırğınları barədə danışmaqla deyib ki, baş verənlər soyqırımı idi və bu günə kimi beynəlxalq cəmiyyət tərəfindən tanınılmayıb.
“Qafqazın Parisi və Zaqafqaziyanın mirvarisi hesab olunan Şuşi 1921-ci ildə martın 23-də Azərbaycan silahlı qüvvələri dini fanatizmi, vəhşilik təsviriylə qanlı meydana çevirmişdilər.Cəmi bir neçə gündə 8 min dinc sakini qanına qətlan etdilər, yüzlərlə qız və gəlinləri oğurlayaraq müsəlmanlaşdırmışdılar. Minlərlə günahsız adamları zindanlara saldılar kimlər ki, qala şəhərinin erməni mədəniyyət varisliyinin unikal mirvariləri idilər. Memarlıq abidələrini yerlə yeksan etmişlər. Baş verənlərin təhlili göstərir ki, bütün bunlar Azərbaycan hakimiyyətləri tərəfindən planlaşdırılmış əməliyyat olub”-deyə tarixşünas qeyd edir.
M.Harutunyanın sözlərincə, həmin günlərdə Azərbaycan tərəfindən həyata keçirilən dövlət terroru və etnik təmizlənmələr siyasərtçiliyini məhkum edərək beynməlxalq cəmiyyətə təqdim etmək üçün uzunmüddətli mübarizə aparmaq tələb olunur. Bu baxımla “Kacar” Elmi mərkəzi artıq bir neçə ildir ki,bununla bağlı elmi konfranslar və seminarlar keçirir. Lakin həyata keçirilən işlərin səmərəliliyini yüksəltmək üçün bütün resurslartın cəlb edilməsi olduqca vacibdir.
“Azərbasycan o zamandakı hadisələri və vəziyyəti beynəlxalq cəmiyyətə təqdim edib. Yəni faktları və vəziyyəti təhrif edərək tamam başqa cür təqdim edib. Şuşi şəhərinin dağıdılmasını və erməni sakinlərinin yox edilməsini doğrultmuşdur.
Onlar məsələni dövrüyyəyə ermənilərlə toqquşmanın nəticəsi olaraq qoymuşlar”-deyərək Harutunyan bəyan edib..Şuşinin “Kacar” elmi mərkəzinin müdirinə əsasən Dağlıq Qarabağın 1918-1920-ci illərin tarixi hərtərəfli araşııdırılmasına baxmayaraq, bununla belə xüsusən Şuşi faciəsinə verilən qiymətlər birmənalı olaraq kifayət deyil. “ Soyqırımını yaşamış bizim həmvətənlərimizin varislərinin məqsədi Azərbaycanı yalnız dövlət torrorçusu kimi deyil həm də etnik təmizləmələr siyasətçisi baxımından ittiham olunmasıdır, həm də Azərbaycan və Qarabağ münaqişəsinin izamlanması prosessində tədbiq olunan dövlətlər tərəfindən eynisini ehtimal etməkdir”-deyərək M.Harutunyan bəyan edib.
