Artsaxın XİN-nin Memorandumu BMT-nin rəsmi saytında dərc edilmişdir
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) rəsmi saytında Artsax Respublikası Xarici işlər nazirliyinin Artsaxda və Azərbaycanda tarix və mədəniyyət abidələrinin vəziyyəti barədə Memorandumu dərc edilib.Daha əvvəl, Xarici işlər nazirliyinin Memorandumu rəsmi sənəd olaraq BMT-yə, həmçinin ATƏT və Avropa Şurasına yayılmışdı. Bu barədə Xarici işlər nazirliyindən məlumat verilib.Sənəddə qeyd olunur ki, Artsax Respublikasının ərazisində olan bütün memarlıq abidələri Artsaxın əmlakı və irsidir, öz xüsusiyyətidir. Artsax Respublikasının tarixi və mədəniyyət abidələri dövlət siyahısına daxil olub və dövlət nəzarətindədir.
Beynəlxalq birliyin üzvü, tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunmasına böyük əhəmiyyət kimi, Artsax Respublikası könüllü olaraq Avropa Mədəniyyət Konvensiyasının Arxeoloji irsin qorunması haqqında Avropa Konvensiyasının və memarlıq irsinin qorunması haqqında Avropa Konvensiyasında məsuliyyət daşıyır.
Beynəlxalq cəmiyyətin məsuliyyətli üzvü olmaqla bərabər, tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunmasına olduqca böyük əhəmiyyət verməklə, Artsax Respublikası könüllü əsaslarla öhdəlik qəbul edib ki, o da Avropanın mədəniyyət Konvesiyasından , Arxeoloji irsin qorunması barədə Avropa Konvesiyasından və Avropanın memarlıq irsinin qorunması barədə Konvesiyadan doğur.Sənəddə Azərbaycanın müsəlman abidələrinin Artsax ərazisində məhv edilməsində ittihamlarını rədd edən sübutlar var. Memorandumda deyilir ki, yanlış ittihamlarla yanaşı, Azərbaycan heç bir sübut vermir və öz yanaşmalarını və hərəkətlərini Ermənistan tərəfinə ötürməyə çalışır. Bu kontekstdə sovet dövründə və müharibə dövründə Azərbaycanın, Qarabağ ərazisində 167 erməni kilsəsi, 8 monastır və 123 qəbiristanlıq məhv edildiyi vurğulanır. Bu gün Azərbaycan tərəfindən Artsax ərazilərində erməni abidələrinin məhv edilməsinə dair məqsədyönlü siyasətini davam etdirir.Üstəlik sülh vaxtlarında belə Azərbaycan hakimiyyətləri bütün erməni tartixi abidələri Naxicevanda məhv etmişlər ki, orada 20-ci əsrin sonunda sayca 218 erməni xristian mönastrları, kilsələri, 4 500-dən artıq Xaçkarlar və yalnız məscidlər məhv edilib.Sənəddə Azərbaycan hakimiyyətlərinin cəhdləriylə bağlı narahatlıq bildirilir. Artsaxda kilsələrin qurulmasını necə beynəlxalq humanitar hüququnun pozuntusu olaraq şərh edilir.Beynəlxalq humanitar hüququn pozulması kimi Artsax kilsə tikintisi və Azərbaycan hakimiyyətinin münaqişəyə dini xarakter vermək cəhdləri üçün narahatlığını bildirib.Memorandumda həmçinin özündə çoxsaylı fotoşəkilləri özündə əks edir hansılar ki, Azərbaycan tərəfindən erməni abidələrinin məqsədyönlü şəkildə məhv edilməsi və hörmətsizliyini sübut edir.
