BaşlıcaSiyasət

Bakıda erməni qırğınlarından 30 il keçib

Otuz il  öncə  1990-cı il  yanvarın  13-19-a kimi Azrbaycanın paytaxtı Bakıda  on minlərlə  ermənilər  qəddarlıqla  qətlama və zor gücüylə köçürülmlərə  məruz qaldı

Ermənilərə qarşı altı gün davam edən vəhşiliklərdən sonra 250.000-ə yaxın erməninin yaşadığı şəhər ermənilərdən   tərk olundu.

1990-cı il yanvarın 13-dən 19-a  kimi  davam edən  qırğınlar  Azərbaycanın Xalq  cəbhəsi (AXC) tərəfindən təşkil  olunmuşdur. Hakimiyyətlərsə onları himayə edirdi.

Azərbaycanda anti-erməni isteriya dalğası 1988-ci  il dekabrın  sonunda və  1989-cu il  yanvarın  əvvəlindən  etibarən başlanmışdır. 1990-cı il  yanvarın 13-də  çoxminli  mitinqlərdən sonra  kütlə dəstələrə bölünərək öncə  qeyd edilən  ünvünlarla ermənilərin    evlərinə   soxulmuş,  onları  işgəncələrə  məruz  qoymuş   insanları pəncərələrdən atmağa  başlamışlar. Ermənilərə qarşı  öncədən hazırlanmış  dəmir  dəyənəklərlə  və bıçaqlarla işgəncələr verərək, qadın və qızlarını  gözləri önündəcə  zorlamış sağ-salamat yandırmışlar. Beləliklə qırğınlar 6 gün davam edib. Nizam-intizamları bərpa etmək  bəhanəsiylə  yalnız   yanvarın  19-da, haçan ki, Bakıda Sovet  hakimiyyəti   təhlükə altında idi, Mixayil Qorbaçov  Bakıda  fövqalədə vəziyyət   daxil etmək barədə  sərəncam imzaladı. Silahlı müqavimət zamanı ondan çox    azğınlaşmış quldurlar öldürüldü və  çoxususa həbs edildi.

Mixail Qorbaçov Bakıda fövqəladə vəziyyət rejimi tətbiq edilməsi haqqında srəncamı yalnız yanvarın 19-da , Bakıda Sovet hakimiyyətinin təhlükə altına düşdüyü zaman imzaladı. Faktların gizlədilməsi və açıqlanmaması səbəbindən Bakıda öldürülən ermənilərin dəqiq sayı hesablana bilmədi, lakin müxtəlif məlumatlara görə 1988-1990-cı illərdə öldürülən ermənilərin sayı bilinmir. ən az 500-600-ə çatır. Ermənilərin qırğınları və onlara qarşı repressiyalar 1990-cı ildə də davam edildi. Faktları gizlətdikləri və onların  ucaldılmaması  səbəbindən  Bakıda  qətlə  yetirilmiş  və  qırğınlar nəticəsində   öldürülmüş ermənilərin dəqiq sayını hesablamaq mümkün olmayıb.Lakin müxtəlif  informasiyalara əsasən  1988-1990-cı illərdə  onun sayı   azı 500-600-ə çatırdı. Erməni  qırğınları və onlara qarşı zorakalıqlar  1990-cı  il yanvarından sonra belə  davam olunaraq Azərbaycanı ermənilərdən  təmizləmişdir.

Azərbaycanın inkaredici  siyasətinə baxmayaraq, Bakıda və 1988-ci ilin əvvəllərində Sumqayıtda və Kirovabadda (Gəncə) fevral ayının sonlarında ermənilərə qarşı törədilmiş qırğınlar və zorakılıqlar bir sıra beynəlxalq təşkilatlar  və   qurumlar tərəfindən  məhkum  edilmişdir.1988, 1990 və 1991-ci illərdə ermənilərə qarşı həyata  keçirilən  qətliamlar Avropa Parlamenti  tərəfindən qəbul edilmiş qətnamələrdə  məhkum olundu.

Fakt və onun nəticələri barədə  2002-ci ildə qeyd edlib. Bu haqda ABŞ-ın Qaçqınlar üzrə komissiyasının sədri Bil Terik  səsləndirib.Şahidlərin ifadələri, eləcə də yuxarıda göstərilən qətnamələr göstərir ki, xüsusən Bakı və Sumqayıtda ermənilərə qarşı  törədilən qətlamlar  və zorakılıq aktları Azərbaycan hakimiyyəti tərəfindən təşkil edilmiş və həyata keçirilmişdir.

Daha çox göstər
Back to top button