Azərbaycan yaşamaq hüququ və ayrı-seçkilik qadağasını pozub
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi,ER Silahlı Qüvvələrinin zabiti Gürgen Margaryanın işiylə “Makuçyan və Minasyan ilə Azərbaycan və Macarıstana qarşı iddiasında hökmü elan etdi.
Məhkəmə qərarında AİHM Azərbaycanın Konvensiyanın 2-ci maddəsini (yaşamaq hüququ), habelə 14-cü maddəsini (ayrıseçkiliyin qadağan edilməsi) pozduğunu qərar verdi.
Hökmdə deyilir ki, Azərbaycan öz zabiti tərəfindən etnik nifrət zəminində törədilmiş bir cinayətkarlıq üçün azadlıqdan məhrumedilmə təminatını məğlubiyyətə uğratmış,onun əfv olunduğu və irəliləməsini təmin etmişdir.Azərbaycan ayrı-seçkiliklə bağlı irəli sürülən iddiaları təkzib edə bilməyib.
Azərbaycan ərizəçilərə çəkilən xərclərə görə 15.143 funt sterlinq ödəməlidir. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Macarıstanla bağlı hər hansı pozuntu qeydə almamışdır.
AİHM qərarının faktiki vəziyyətinə görə, iş Macarıstanda məhkum edilmiş qatil və sonradan cəzasının qalan hissəsini Azərbaycana ratifikasiya edildikdən sonra orada çəkəcəyi və ona verilən president əfvi olunması ilə bağlıdır.
Ərizə AİHM-ə iki erməni vətəndaşı – 1975-ci il təvəllüdlü Hayk Makuçyan və 1958-ci il təvəllüdlü Samvel Minasyan (hazırda ikincisi dünyasını dəyişib) və Minasyanın xanımı qadınları və onların 2 övladı vasitəsiylə ilə təqdim edilmişdir.
2004-cü ildə Hayk Makuçyan və Minasyanın (bacısı oğlu) Gurqen Markaryan kimlər ki, Ermənistan Ordusunun üzvləriydi, Sülh Naminə Tərəfdaşlıq proqramı çərçivəsində NATO tərəfindən maliyyələşdirilən Budapeştdə İngilis dilində təlim kursunda iştirak edirdilər.
Təlimdə keçmiş Sovet İttifaqından, o cümlədən Azərbaycandan iki nəfər də iştirak edirdi.
Dərs gedişatı zamanı azərbaycanlı hərbçilərdən biri olan Ramil Səfərov, yatarkən Qurgen Markaryanı baltalayaraq qətlə yetirmişdir. Ondan sonra Ramil Səfərov Makuçyanın otağına soxulmağa cəhd edib.
Səfərov müstəsna olaraq qəddarlıqla və qəsdən adam öldürməyə, və qətlə hazırlığı üçün və 30 il sonra şərti azad olunması imkanıyla ömürlük həbs cəzasına məhkum edildi.
Cinayət mühakiməsi ərzində Səfərov təlimdə iştirak edən erməni iştirakçıları onu təhrik və lağ etdirdikləri üçün və Gurgen Margaryanı erməni mənşəli olduğuna görə öldürdüyünü etiraf etmək üçün peşman olmadığını bəyan edib..
2012-ci ildə Azərbaycan hakimiyyətininxahişiylə Səfərov cəzasının qalan hissəsini Avropa Şurası Konvensiyasına uyğun olaraq yerinə yetirmək şərti ilə Azərbaycana ratifikasiya edildi.
Ancaq Azərbaycana çatdıqdan dərhal sonra Səfərov prezident əfvini aldı, sərbəst buraxıldı və mayorrütbəsinə layiq görüldü və üstəli səkkiz illik maaşnı da aldı.
Şikayətçilər iddia edirlər ki, hücum Azərbaycan əsgəri tərəfindən həyata keçirildiyi və əfv olunduğuna görə onun tam icrasına mane olan Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 2-ci maddəsinə (yaşamaq hüququ) cavabdehdir. Şikayət edirlər ki, Macarıstan “cəzasının Azərbaycanda çəkəcəyi üçün müvafiq öhdəlik götürmədən Səfərovun təhvil verilməsi tələbini təmin edərək” məhz Konvensiyanın 2-ci maddəsini pozmuşdur”.
Onlar həm də iddia edirlər ki, 14-cü maddəyə əsasən
(ayrı-seçkiliyin qadağan edilməsi), 2-ci maddə ilə birlikdə hücum etnik səbələrlə olmuş nifrətçilik cinayətidir. Onu Azərbaycan hökuməti qəbul edərək təstiqləmiş zabiti prezidentlik tərəfindən əfv edərək ruhlandıraraq qəhramanlaşdırmışdır.
Mətn panarama.am-ə məxsusdur.
