“Böyük Turan” yaranması perspektivi Tehranı ciddi narahat edir ki, o da Ermənistan və Azərbaycan üzərində təsirini artırmağa cəhd edəcək. Bu haqda jurnalistlə söhbətində Şərqşünas Karine Gevorkyan qeyd edib.
İqtisadiyyat naziri Vahan Kerobyan İran İslam Respublikasına səfərindən sonra gözlənilən dəmir yolu bağlantısına işarə edərək, İran şirkətlərini Ermənistana investisiya qoymağa çağırıb.
“Düşünürəm ki, İranda ən azından qeyri-ictimai sahədə çox qızğın mbahisələr mövcuddur. Bildiyim qədər, Türkiyənin Zaqafqaziya və Orta Asiyaya həddindən artıq nüfuz etməsindən çox narahatdırlar.
İranın təklif etdiyi bir çox layihələr belə ya elə Ankaranın bu bölgələrdəki mövqelərini gücləndirmə qabiliyyətini azaltmağa yönəlmiş alternativdir”- deyərək Gevorkyan qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, Tehranı Azərbaycanı tarixi və mədəni sahəsinə qaytarmağı öz vəzifəsi hesab edən “Böyük Turan” yaratmaq planlarından narahatdır. Bu olduqca aydındır.
İran bölgə üçün strateji planları ciddi şəkildə müzakirə edir: bu mövzu kəskinləşib. Çox güman ki, İran hakimiyyəti təsir dairəsini itirməmək üçün çox ciddi təkliflər hazırlayır.
İranlılar uzun müddətdir “təkan yığır”. Lakin uzun danışıqlardan sonra (İranlılar çox “müqaviləli adamlarıdır”), bir qayda olaraq, müqavilələr ciddi şəkildə həyata keçirilir. Eyni zamanda, özlərini başqasının formatına sıxışdırmağı bəyənmir, suverenliklərinə diqqətlə yanaşırlar.
İkinci Artsax müharibəsi fonunda İran Azərbaycanda ciddi separatçı meyllərin meydana çıxması başqa bir məsələdir.
“Bildiyim qədəri ilə, son aylarda bu cür etiraz aksiyalarında fəal iştirak edən insanların saxlanılması və həbs olunması halları olub”-deyərək Gevorkyan qeyd edib.
Ermənistanın İqtisadiyyat nazirinin Yerevan və Tehranın 6 ay ərzində ticarət dövriyyəsini 2,5 dəfə artırmaq barədə razılığa gəldikləri barədə dediklərini şərh edən Gevorgyan, bu açıqlamanın siyasi xarakter daşıdığını qeyd edib.
“Digər tərəfdən, bu cür açıqlamalar elə belə edilmir.Ticarət dövriyyəsinin artırılması perspektivlərinin yalnız ikitərəfli münasibətlər çərçivəsində deyil, həm də bölgələrarası münasibətlər çərçivəsində müzakirə edildiyi istisna edilmir.
Onun fikrincə, bu məsələlər ciddi şəkildə müzakirə olunur. Əlbətdə ticarətin artması üçün perspektivlər var. Ancaq, ehtimal ki, yalnız Ermənistan sənayeləşmə, sənayenin bərpası proqramını qəbul etdikdən sonra.
Bundan əvvəl İran Xarici işlər naziri Məhəmməd Cavad Zərif Ermənistan, Rusiya, Azərbaycan, Türkiyə və Gürcüstanda danışıqlar apararaq regionu da dolandı.
11 yanvarda Ermənistan, Rusiya və Azərbaycan prezidentləri Nikol Paşinyan, Vladimir Putin və İlham Əlinin görüşü zamanı üçtərəfli danışıqlar mexanizminin yaradılması barədə razılıq əldə edildi.
Yanvarın 30-da üçtərəfli işçi qrupun iştirakçıları ilk görüşü keçirərək sərhəd, gömrük, sanitariya, baytarlıq, fitosanitar və digər növlər daxil olmaqla dəmir yolu, avtomobil yolu, kombinə edilmiş nəqliyyat, nəqliyyat təhlükəsizliyi məsələləri üzrə ekspert alt qruplarının yaradılmasına dair razılığa gəldilər.
