Qarsda fevralın 1-də başalayan “Qış-2021” (“Kış -2021”) Türkiyə-Azərbaycan hərbi təlimləri fevralın 12-dəbaşa çatıb.
Müxtəlif mənbələrə görə, təlimlərdə 1268 hərbçi iştirak edib. Onlardan 66-sı azərbaycanlı idi (Naxçıvan ümumqoşin ordusundan), 190 hərbi texnika, habelə müxtəlif çaplı 218 ədəd müxtəlif çaplı silah (tank, topçu, helikopter və s.) iştirak etmişdir..
Təlimlərin hücumlar və hava hücumları xarakterli əməliyyatların olduğu vurğulanır. Türkiyə Müdafiə nazirliyindən verilən məlumata görə, təlim zamanı həmçinin yeni silahlar da sınaqdan keçirilib.
Türkiyə-Azərbaycan hərbi təlimlərinin bəyan edilməsi gündən Ermənistan ictimaiyivə ekspert dairələrinin diqqət mərkəzində olub.Bu həqiqəti nəzərə alaraq, bir neçə qeydləri etmək məsləhətdir.
“Qış 2021” hərbi təlimi bəzi hərbi xüsusiyyətlərə malik olsa da və ATƏT-in öhdəliklərini pozaraq təşkil olunsa da, misilsiz deyildi.
Bu cür hərbi təlimlər son illərdə mütəmadi xarakter daşıyıb.Sonuncu dəfə oxşar təlim 2020-ci ildə iyul-avqust aylarında Azərbaycan ərazisində keçirilib.
Heç kimə sirr deyil ki, təlimdə hərbi məsələlərlə yanaşı siyasi bir komponent də var. Bu baxımdan, Türkiyə-Azərbaycan hərbi təlimlərinin ikinci Artsax müharibəsindən yalnız üç ay sonra keçirilməsi diqqətəlayiqdir və yer və zaman seçimini təsadüfi hesab etmək olmaz.
Güman etmək olar ki, Bakı və Ankara, Qarsda hərbi təlimlər təşkil edərkən məqsədləri, Ermənistan üzərinə təzyiq göstərmək olub yəni,(9 noyabr bəyanatının və regional proseslərin müddəaları çərçivəsində), Ermənistanda məğlubiyyəti yaymaqla ictimai rəylərə təsir göstərməkdir.
Qeyd etmək lazımdır ki, bu təlimlər həm də Ermənistanın strateji müttəfiqi olan Rusiya üçün sanki bir duel idi. Moskva bölgədəki vəziyyəti sabitləşdirmək və sülh üçün əlverişli şərait yaratmaq üçün daha çox məsuliyyət daşıyaraq, 44 günlük müharibəni bitirmək üçün əhəmiyyətli səylər göstərdi.
Bütün bunları, habelə müharibədən sonra yaranan kifayət qədər həssas vəziyyəti nəzərə alaraq, Türkiyə və Azərbaycanın hərbi təlimlər təşkil etməsi, təxribat, Moskvanın səylərinə zidd olan gərginliyi artıran güc nümayişindən başqa bir şey deyildi. …
Bütün bunlar Moskvanın diqqətindən yayınmadı və təsadüfi deyil ki, Qars təlimlərinin başlamasına paralel olaraq Gümrüdəki Rusiya hərbi bazası güclənərək yerləşdirmə yerlərindən qoşun və texnikalarınıüzə çıxardı.
Əslində belə bir addım Bakı və Ankaranın təxribatına cavab kimi xarakterizə edilə bilər.
Bütün bunları təhlil edərəq qeyd edək ki,Türkiyə-Azərbaycan hərbi təlimləri, İkinci Artsax müharibəsindən sonra Türkiyənin Cənubi Qafqazdakı hərəkətlərinin güclənməsi ilə əlaqədar Rusiyanın narahatlığını artırdı.
Bütün bunlar Rusiyanın ekspert dairələrində Türkiyənin İkinci Artsax müharibəsində açıq şəkildəcəlb olunması, terrorçuların Ankaradan Artsaxa köçürülməsinə, Azərbaycan silahlı qüvvələri tərəfindən bir rus təyyarəsinin vurulmasına Moskvanın reaksiyasının adekvatlığına dair müzakirələrdə öz yerini tapıb.
