Laura Sarkisyan: “Şimal-Cənub” enerji dəhlizi proqramının həyata keçirilməsi Ermənistanı enerji blokadasından çıxaracaq.
Lakin, mövcud reallıqları nəzərə alaraq Yerevan bölgədə ixracatçı ölkə statusunu qorumaq üçün hər cür səy göstərməlidir.
Enerji dəhlizi qurmaq mövzusu yeni deyil. Bu məsələ Baş nazirin müavini Tiqran Avinyanın Gürcüstanın Ermənistandakı Fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Georgi Saqanelidze ilə görüşündən sonra aktuallaşdı.
Tərəflər Şimal-Cənub enerji dəhlizinin yaradılması proqramını, bu istiqamətdə artıq görülən işləri, eləcə də planlaşdırılan addımları müzakirə etmişlər.
Bununla əlaqədar olaraq layihənin vaxtı da daxil olmaqla detallara aydınlıq gətirmək üçün Baş nazir köməkçisi İdarəsinə müraciət etdik.
Rəsmi bir sorğuya cavab olaraq bildirildi ki, Fichtner Consulting tərəfindən təqdim olunan texniki-iqtisadi əsaslandırma komponenti barədə hesabat hazırda müzakirə olunmaqdadır.
Bundan başqa,yaxın gələcəkdə proqramın texniki komponentlərinin dördtərəfli müzakirəsi keçiriləcəkdir.
İran-Ermənistan 400 kV-lik hava elektrik xəttinin inşasına və 400 kV-lik Noravan yarımstansiyasının tikintisinə gəlincə, bunlar həyata keçirilmək mərhələsindədir.
Tarif bariyeri: Aİİ-nin vahid qaz bazarı layihəsi hansı problemlərlə üzləşir?
“Hazırda dayaqların, tellərin quraşdırılması, onlara giriş yollarının çəkilməsi, avadanlıqların quraşdırılması və digər işlər davam etdirilir. Proqramın 2021-ci ilin dekabrında tamamlanması gözlənilir.
Ermənistan və İran hal-hazırda müqavilənin müddətinin uzadılması üçün “Elektroenerjiyə qarşı qaz” proqramının həcminin artırılması üzərində işləyirlər” deyə Baş nazirin müavini idarəsindən cavab verilib.
Enerji Təhlükəsizliyi İnstitutunun Analitik mərkəzinin direktoru Vahe Davtyan jurnalistə verdiyi müsahibədə layihənin erməni tərəfi üçün məqbul şərtlərlə həyata keçirilməsinin mümkünlüyünü vurğuladı.
“2015-2016-cı illərdə hazırlanan enerji layihəsi Ermənistanın yerləşdiyimiz enerji blokadasından çıxmasını təmin edə bilər.
Bu, İran, Ermənistan, Gürcüstan və Rusiya arasında qarşılıqlı axının artırılmasına yönəlmişdir” – deyərək Davtyan qeyd edib.
Onun sözlərinə görə, Ermənistanın artıq enerji potensialı var ki, bu da ölkənin İran, Gürcüstan, Gürcüstan, Rusiya və Aİİ ölkələri vasitəsilə xarici bazarlara elektrik enerjisi ixrac etməsi üçün kifayət qədər perspektivli imkanlar yaradır.
Mütəxəssis qeyd edib ki, buna nail olmaqdan əvvəl əsas problemi – Azərbaycanın enerji şirkəti Azerenerji-nin Gürcüstan və İran bazarlarında aktivləşməsini həll etmək lazımdır. Davtyan şirkətin Ermənistanı regional bazardan tamamilə sıxışdırmağa çalışdığını vurğuladı. Beləliklə, 2018-ci ildən bəri Ermənistan üçün Gürcüstanın elektrik bazarı praktik olaraq itirilib.
İrana gəlincə, burada bir qədər sabitlik var, amma bu istiqamətdə həmin Azerenerji-nin simasında yeni oyunçular formalaşır.
Bundan əlavə, Türkmənistan bölgədəki ən ucuz elektrik enerjisini təklif edir və Bakı ərazisi boyunca Şimal-Cənub enerji dəhlizinin yaradılması üçün lobbiçilik edir.
Ekspert bu addımları Ermənistanın enerji təhlükəsizliyinə təhdid kimi qiymətləndirir.
Bütün bunlara müqavimət göstərmək üçün Ermənistanın enerji təhlükəsizliyinin inkişafının konseptual əsaslarından çıxış etməli, idarəetmənin doktrinalı əsaslarını başa düşmək, daxili və xarici təhlükələri və riskləri müəyyənləşdirmək üçün milli təhlükəsizlik konsepsiyasını təsdiqləməlidir.
“Əgər beynəlxalq enerji dəhlizinin qurulması yolunu tutsaq, ilk növbədə özümüzü regional bazarda ixracatçı ölkə hesab etməliyik”-deyərək Davtyan qeyd edib.
Bir nüvə elektrik stansiyasının mövcudluğunun bu məsələdə Ermənistana kömək edəcəyini, ölkədə sülhsevər bir nüvə stansiyası inşa ediləcəyinə inamını qeyd etdi.
