İkinci Artsax müharibəsindən sonra ATƏT MQ vasitəçilik missiyası dair fikirlər fərqlidir. Bəzi mütəxəssislərin fikrincə, struktur öz aktuallığını itirib, bəzilərinə görə, yeni vəziyyətdə strukturun yeni missiyası var.
ATƏT-in MQ çərçivəsində işlərin davam etməsi və Artsaxın statusunun həlli ilə bağlı Rusiyanın əhval-ruhiyyəsi necədir? Bunu “Radiolur” məhz rus analitik dairələrindən öyrənməyə çalışdı.
Azərbaycan sülhməramlı qüvvələrin bölgədən çıxarılmasını tələb edərsə 5 ildən sonra nə olacaq? Bu sualın cavabı Moskvada aydın şəkildə başa düşülür.
Moskva ATƏT MQ-nun formatını “canlandırmağa”çalışır. Rusiya Xarici işlər nazirinin müavini Andrey Rudenko, artıq mövcud olan formatının işini davam etdirilməsinin vacibliyindən danışdı.
Rəsmi Moskva, münaqişənin tamamilə həll olunduğunu düşünmək üçün Azərbaycan yanaşmasının əksinə olaraq, Artsax münaqişəsinin siyasi həllinin hələ qarşıda olduğunu təsdiqləyir.
“ATƏT-in Budapeşt Sammitinin qərarlarına uyğun olaraq Minsk qrupu həmsədrlərinə tətbiq olunan hərtərəfli bir siyasi razılığa nail olmaq məsələsi tələb olaraq qalmaqdadır.
“Üçlük” güclü beynəlxalq dəstəyə malikdir, o cümlədən status məsələlərinə qarşılıqlı məqbul yanaşmalar inkişaf etdirmək də daxil olmaqla sonrakı addımların atılmasında faydalı ola bilər. Amma ehtiyatlı, tələsmədən, haçan ki, vaxtı gələcək”-deyərək Andrey Rudenko qeyd edib.”
“Rus sülhməramlıları orada durur, eləmi? Əgər 5 ildən sonra Azərbaycan Rusiyadan bir şey tələb edirsə, Moskva və Bakı yəqin ki, razılığa gəlmək üçün bir yol tapacaqlar.
Çətin ki 5 il ərzində Rusiya Federasiyası ondan bir şey tələb edə biləcəyi dərəcədə zəifləyəcək ki, ondn nəsə tələb etsin.
Başqa məsələdir ki, məsələlər gərək 5 ilin sonunu gözləmədən həll etmək lazımdır”-deyərək analitik qeyd edib.
RF Xarici İşlər nazirinin müavini Rudenkonun sözlərində nəsə Moskvanın təsəvvür etdiyi həllər haqqında bir işarə var.
“Bu prinsiplərin əksəriyyəti 9 Noyabr 2020-ci il noyabrın 9-da olan bəyanatda əksini tapmışdır.
Söhbət, Azərbaycana Dağlıq Qarabağ ətrafındakı rayonların qaytarılması , qaçqınların dönüşü Ermənistan və DQ –ı bir-birinə bağlayan dəhlizin buraxılması bitişik bölgələrə qayıtmasından, qaçqınların geri qaytarılmasından, Ermənistan və Dağlıq Qarabağı birləşdirən bir dəhlizdən ayrılmaqdan, təhlükəsizliyin təmin edilməsindən gedir.
. .
Yevgeny Satanovski bunu problemin həllinə atılan addım kimi deyil, sadəcə beynəlxalq praktikada qəbul edilmiş “jest” kimi qiymətləndirir. ATƏT-in Minsk Qrupunun gələcək işindən heç bir gözləntisi yoxdur.
“30 il əvvəl Rusiya bugünkü gündən fərqli idi. Onun problemləri də fərqli idi. Rusiyanın bu günolduğu qədər çox şeyi yox idi.
Bu gün Rusiya heç kimin əldə edə bilməyəcəyi nəticələrlə tək, sürətli, səmərəli davranmağı bacarır.
Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar olaraq, heç kim Rusiyanın etdiklərinin yarısına belə çata bilməz”-deyərək dedi analitik qeyd edib.
.
Artıq uzun müddətdir ki, Fransa ATƏT Minsk Qrupunu aktivləşdirməyə çalışır.
Həmin tərəfin təşəbbüsü ilə ötən gün Fransanın Ermənistandakı Fövqəladə və səlahiyyətli səfirinin Ermənistanın Müdafiə naziriylə görüşü, həmçinin Ermənistan və Fransa Xarici işlər nazirləri arasında telefon danışığı keçirilidi..
ABŞ-ın yeni seçilmiş Prezidenti Co Baydenin Qarabağ münaqişəsində fəal olmadığından, ABŞ-ın bu mövzuda mövqeyi hələlik məlum deyil.
Ancaq bu, ABŞ-da məsələyə məhəl qoyulmadığı anlamına gəlmir. Demək olar ki,hələ gözləyirlər.
Dekabrın sonlarında ABŞ Konqresi ABŞ xüsusi xidmət orqanlarına üç ay ərzində Ermənistanla Azərbaycan hökumətləri arasında mövcud gərginlik, o cümlədən Dağlıq Qarabağın vəziyyəti barədə yazılı aydınlıq verməyi tapşırmışdı.
Rəsmi Yerevana gəlincə,burda daima ATƏT MQ-nun fəaliyyət göstərdiyi formatı qorumaq və Artsax münaqişəsini müstəsna olaraq həmin yolla həll etçək mühümlüyünü israr etmişdir..
