Son həftələrdə Azərbaycanda Rusiya sülhməramlılarının olması ilə bağlı artan mübahisələri nəzərə alsaq, Dağlıq Qarabağda yalnız ekspert qiymətləndirmələrinin deyil, eyni zamanda rus sülhməramlılarının mövcudluğundan ən yüksək səviyyədə narazılığın səsləndiriləcəyinə inanmaq üçün bütün əsaslar var.
Onlayn müsahibələrdə müxtəlif azərbaycanlı mütəxəssislər və keçmiş rəsmilər Əliyevin tək nöqsanı onun Dağlıq Qarabağda rus sülhməramlılarının olmasına razı olması faktını fəal şəkildə müzakirə edirlər.
Onlar əmindir ki, Əliyev hələ də diplomatik yollarla Rusiya sülhməramlılarından xilas ola biləcəkdir.
Rusiyalı sülhməramlılardan şikayətlənən müstəqil ekspertlərin nəyi vurğuladıqları maraqlıdır. Onlara “rus sülhməramlılarının güclərinin dəqiqləşdirilməməsini” bəyənmirlər.
Azərbaycanlı mütəxəssislərin fikrincə, Rusiya sülhməramlıları bir görürsən Dağlıq Qarabağdakı azərbaycanlıların hərəkətini təmin edir, bir də görürsən ki, Dağlıq Qarabağ erməniləri üçün yaşayış məntəqələri tikdirir və onlar üçün həyati problemləri həll edirlər.
Başqa sözlə, sülhməramlıların gücləri artıq Azərbaycanda ciddi narazılıq mövzusuna çevrilib.
Məsələn, azərbaycanlı politoloq və Heydər Əliyevin müşaviri Eldar Namazov Əliyevə Rusiya ilə Türkiyə arasında Rusiya ilə sülhməramlı qüvvələrin varlığına dair tərəflərin neçə əsgər olmasını göstərən rus-türk monitorinqi haqqında bir memorandum imzalamağı məsləhət görür və Rusiya sülhməramlılarının fəaliyyətlərinin səlahiyyətlərini və əhatəsini açıq şəkildə göstərən ayrıca bir memoranduma Azərbaycan tərəfi də sahib olmalıdır.
Hər halda, Əliyev, öz növbəsində, erməni cəmiyyətinə mesajlar verməyi də unutmadan qalib mövqeyini nümayiş etdirməyə davam edir.
Azərbaycan Ermənistandan mümkün intiqam məsələsini müzakirə edir və deyə bilərik ki, bu ehtimal ciddi məsələ hesab olunur.
Bu günlərdə Əliyevin növbəti oxşar mesaj göndərməsi təsadüfi deyildi.
“Bu günlərdə Ermənistandakı bəzi revanşist qüvvələr başlarını qaldırmağa çalışırlar. Azərbaycanı yeni təxribatlar, yeni müharibə ilə hədələməyə çalışırlar.
Onlar anlamalıdırlar ki, bütün məqamlara diqqət yetiririk, hər şeyə nəzarət edirik və erməni faşizminin yenidən yüksəlməsinə imkan verməyəcəyik”-deyərək Əliyev bu yaxınlarda ailəsi ilə birlikdə Laçın rayonuna səfərə gedərkən qeyde dib.
“Biz demək olar ki,erməni ordusunu məhv etdik. Erməni ordusu yoxdur, məhv edildi.
Onlar özləri də etiraf edirlər ki, müharibə zamanı 10.000 fərarisi olub”- deyərək Əliyev qeyd edib.
Əliyev qeyd edib ki, 2020-ci ildə noyabrın 10-da imzalanmış Üçtərəfli Bəyannamə “Ermənistanın kapituylasiyasına çevrilib” və Azərbaycanın Laçın və Karvaçar bölgələrini geri qaytarmasına razılıq verdi.
“Müzakirələr zamanı heç vaxt Laçın və Kəlbəcər rayonlarını bizə qaytarmaq istəmədilər. Bu isə danışıqlarda razılığın olmamasının əsas səbəbiolub.
“Təəssüf ki, Ermənistan və bir sıra xarici shavadarları 5 bölgəni Azərbaycana qaytarmağa çalışdılar,onların fikrincə, Azərbaycan bununla kifayətlənəcək, Dağlıq Qarabağ nə vaxtsa müstəqillik qazanacaq və Kəlbəcər və Laçın bölgələri Ermənistanın əbədi nəzarəti altında qalacaqdı-deyərək Əliyev etiraf edərək qeyd edib ki, təklifdən imtina edib.
Əliyev, həmçinin Ermənistanla Rusiya arasında Azərbaycan ərazisindən, Rusiya ilə İran arasında isə Naxçıvan ərazisindən keçərək dəmir yolu əlaqəsinin açılmasını mümkün hesab etdiyini qeyd etdi.
“Bölgədəki nəqliyyat layihələrinin bölgəmizin uzunmüddətli inkişafında, sabitliyin təmin olunmasında və müharibə riskinin ləğv edilməsində xüsusi rol oynamasını təklif etdik və iştirakçı ölkələrin bundan yalnız bəhrələnməsini təklif etdik.
Azərbaycan Naxicevan Muxtar Respublikası və Türkiyə ilə əlaqələndiriləcəkdir.
Eyni zamanda Rusiyadan Ermənistana dəmir yolu açılacaqdır. Bu xətt yalnız Azərbaycan ərazisindən keçə bilər”.
O, həmçinin qeyd edib ki, Rusiya ilə İran arasında Naxicevan yolu ilə dəmir yolu rabitəsi açılacaqdır. “İranla Ermənistan arasında dəmir yolu bağlantısı var.
Türkiyə ilə Rusiya arasında dəmir yolu bağlantısı var. Başqa sözlə, bundan yalnız bölgə ölkələri faydalanacaq”.
Rəsmi Yerevan Əliyevin ER XİN-in rəsmi nümayəndəsi səviyyəsində “Noyabrın 10-da imzalanmış birgə bəyanatda Naxicevan dəhlizinin yaradılması ilə bağlı xüsusi bir müddəa var” ifadəsinə reaksiya göstərildi.
Jurnalisti sualını cavablandıran ER XİN -nın mətbuat katibi Anna Naqdalyan deyib:
“Noyabrın 9-da üçtərəfli bəyanatın 9-cu bəndində “bölgədəki bütün iqtisadi və nəqliyyat əlaqələrinin mühasirədən çıxarılması”danışılır və Ermənistanın bölgədə sabitlik və əməkdaşlıq perspektivləri yaratmağın tərəfdarıdır.
Yuxarıdakı bənddə heç bir dəhlizin yaradılmasına dair heç bir müddəa yoxdur. Ermənistan ərazisindən keçən hər hansı bir yol və ya rabitə yolu müstəsna olaraq Ermənistanın süverenliyi və qanunaliliyi fonunda olacaq”.
Beləliklə, əliyev Ermənistan-Rusiya dəmir yolunu böyük bir “bəxşiş” kimi təqdim edərək nümayiş edir tövssüyyə etməklə olanla kifayətlənməli və revanş barədə unudulmalıdır.
Göründüyü kimi Azərbaycan hissəsiylə Əliyevin bütün hallarda narahatlıqları var.
Bir tərəfdən ölkədə türk təsiri artır o artıq hakimiyyət zirvəsinə qalxıb, digər tərəfdənsə qırmızı xətti tapdalamamaq üçün təhlükə var.İcitimaiyyət möhkəmlənən sorğular var ki, “Dağlıq Qarabağda rus sülhməramlılarının nə işi var?”.
Belə çıxır ki, Əliyev Putin və Erdoğan arasında zəf bir dairədir İstənilən anda Əgər Əliyev onlardan biriylə şərtləşməni pozarsa onlardan azad olunmaq planı aşılana bilər.
