Azərbaycan Artsaxdan öz nəzarətinə keçirdiyi ərazidə üç hava limanı tikmək niyyətindədir: Füzuli, Laçın və Zangelanda.
Bu haqda İlham Əliyev məlumat verib.
Azərbaycanın 3 hava limanı nəyinə lazımdır? Köşə yazarı bu suala cavab tapmağa çalışdı.
Şübhəsiz ki, Bakı rəhbərliyinin Füzuli hava limanının tikintisini sürətləndirmək istəyi birbaşa Artsax rəhbərliyinin Stepanakert hava limanının açılmasına nail olmaq əzmi ilə bağlıdır.
Bu mövzu üçtərəfli bəyanatın imzalanmasından dərhal sonra aktuallaşdı.Çünki bəyanatın bəndlərindən biri nəqliyyat kommunikasiyalarının mühasirədən çıxarılmasına aiddir.
Artsaxa birbaşa uçuşların şərtlərindən bəhs edən respublika hökuməti dəfələrlə konkret tarixləri qeyd etdi. Əvvəlcə söz dekabrın 25i barədə idi.
Sonra yanvarın 10-u haqqında danışmağa başladılar. Ancaq hava limanı nə dekabrda, nə yanvar ayında, nə də fevral ayındaişləmədi.
Səbəb Azərbaycanın reaksiyasıdır. Bakı, Artsaxın paytaxtına birbaşa beynəlxalq uçuşların suverenliyinin dolayı olaraq tanınması kimi qəbul ediləcəyinə inanır.
Xatırladım ki, hava limanı 1974-cü ildə, Stepanakertdən 9 km məsafədə, İvanyan (keçmiş Xocalı) kəndi yaxınlığında tikilib. Sovet illərində Yerevana və Bakıya uçuşlar oradan həyata keçirilirdi. 1991-ci ildə aktiv döyüş əməliyyatları başlayandan sonra hava limanı işini dayandırdı.
Bütün müasir tələblər nəzərə alınaraq 2012-ci ildə yenidən qurulmuşdur. Müvafiq aviasiya təşkilatları beynəlxalq hava limanı kimi istismara icazə üçün müraciət etmişlər.
Praha Beynəlxalq Aviasiya şirkətinin mütəxəssisləri müəssisəni yerində araşdırdılar və müsbət rəy verdilər. Lakin rəsmi Bakının şikayətləri məsələnin nəhayət həll olunmasına imkan vermədi.
Buna görə hava limanında yalnız vertolyotlara və kiçik təyyarələrə xidmət göstərildi.Yerevan -Stepanakert birbaşa uçuşu olmayıb. Serj Sarkisyan Prezidentliyi dövründə bunu şəxsən elan etmiş və hətta bu ilk uçuş olacağına söz vermişdi, lakin Bakıdan gələn təhdidlər üzündən risk etmədilər.
Azərbaycan Dövlət Mülki aviasiya agentliyinin direktoru Arif Məmmədov və Müdafiə nazirliyinin rəsmisi Eldar Sabiroğlu daha sonra təyyarənin Yerevandan Stepanakertə enməyə çalışacağı təqdirdə raketlərlə vurulacağı barədə açıqlamalar verdilər.
Təhdid olduqca real səsləndi, çünki həqiqətən 90-cı illərin əvvəllərində oxşar bir şey baş verdi: Yerevan-Stepanakert arasında uçan Yak-40 mülki təyyarəsi vuruldu, nəticədə 39 sərnişin və 4 heyət üzvü məhv edildi.
Bu dəfə Rusiya tərəfi Stepanakert hava limanının istismarı ilə bağlı danışıqların əsas təşəbbüskarıdır. Sülhməramlı qüvvələrin daxil olmasından dərhal sonra hava limanının ətrafını təmizlədilər.
(Müharibə zamanı bombardman edilməsinə baxmayaraq bina və uçuş-enmə zolağı ciddi şəkildə ziyan görməmişdir.) Hərbi mühəndislər yolları möhkəmləndirmişlər ki, yalnız Airbus və Boeing avtomobilləri deyil, ağır nəqliyyat təyyarələri də enə bilsin.
Yeri gəlmişkən, ərazi uçuş zolağını uzatmağa imkan verir. O zaman hətta İl-76 təyyarələrini almaq mümkün olacaq. Hərbi ekspert Aleksandr Xrolenkonun fikrincə, Rusiyanın Stepanakert hava limanının modernləşdirilməsinə yatırdığı sərmayə haqlıdır, çünki istismarı nəqliyyatda xeyli pula qənaət edəcəkdir.
Rus sülhməramlılarının iştirakı ilə Stepanakertdə hava limanı tikilir
Mühəndis və texniki baxımdan hava limanı onsuz da tam işlək vəziyyətdədir. Yeganə əngəl Azərbaycanın razılığının olmamasıdır.
Və onsuz işin öhdəsindən gəlmək çətin olacaq. Beynəlxalq Mülki Aviasiya təşkilatının qaydalarına (həmçinin Çikaqo Konvensiyasının və Varşava Müqaviləsinin tələblərinə) görə beynəlxalq uçuşlar həyata keçirilə bilər.
