Artsax Respublikasının statusu məsələsinin müzakirəsi qaçılmazdır və bu erməni-azərbaycan problemlərinin hərtərəfli həlli kontekstində nəzərdən keçirilməlidir. Bakı qarşılıqlı sərhədləri tanımaqla iki ölkə arasında demarqasiya həyata keçirməyi təklif edir.
Ermənistan haqlı olaraq bildirir ki, bu problem yalnız Artsaxın statusunu müzakirə etməklə mürəkkəb proseslər çərçivəsində həll edilə bilər.
Aydındır ki, Azərbaycanın hazırkı münasibəti məsələnin həllini çıxılmaz vəziyyətə gətirib çıxarıb, iki ölkə arasındakı münasibətlərin normallaşması və regional infrastrukturun açılması ilə bağlı açıqlamalar boş sözlərdən kənara çıxa bilməz.
Bu haqda bu ölkənin son bəyanatları dəlalət edir. Bu dəfə də Azərbaycan əsirlər və sərhədlər məsələləriylə ATƏT-in vasitəçiliyinə səslənməklə bildirib ki,həmin qurum yalnız noyabrın 9-da üçtərəfli bəyanatın yerinə yetirilməsinəyardım edə bilər.
Lakin hamıya məlumdur ki,sənəddə yalnız atəşkəs və sülhməramlıların yerləşdirilməsinə dair müddəalar var və uzunmüddətli və köklü həll yollarının yeganə təminatı olan Dağlıq Qarabağ probleminin siyasi həllinə dair heç bir açıqlama verilməyib.
ER Xarici işlər nazirliyi hər zaman münaqişənin həll olunmaqdan uzaq olduğunu və hərtərəfli siyasi həll yolunun yalnız sülh danışıqları yolu ilə həyata keçiriləcəyini söylədi. Effektiv bir prosesi təmin etmək üçün Artsax xalqının hüquqları nəzərə alınmalıdır.
Erməni tərəfi Artsaxın statusunun yerli xalqın müəyyən etdiyi ərazilər daxilində müəyyənləşdirilməli olduğu fikrini qətiyyətlə davam etdirir.
Bunun üçün önəmli olan, problemin həlli üçün əsas prinsiplərin müəyyən olunduğu ATƏT-in Minsk qrupunun əsas missiyasına qayıtmaqdır. Bu gün bütün dünya, Minsk qrupu həmsədrləri ilə birlikdə vurğunu Artsax probleminin son, hərtərəfli və sabit həllinə edilməli olduğuna inanır.
Ermənistan Respublikasının suveren sərhədlərini pozaraq və digər təxribat xarakterli addımlar atmaqla Bakı nəinki problemin təməl həllindən kənarlaşır, əksinə noyabrın 9-da üçtərəfli bəyannaməsinin müddəalarının həyata keçirilməsinə mane olur.
Sonuncunun davranışı, onun və “böyük qardaşı” Türkiyənin bölgədə qarşılıqlı etimad və əməkdaşlıq mühiti yaratmağa yönəlmiş bəyanatlarından tamamilə ziddir.
Azərbaycan Zaqafqaziyada belə bir gərgin vəziyyət yaratmaqla, Türkiyə ilə çox çalışdığı infrastrukturun açılması ehtimalını da şübhə altına alır.
Azərbaycan beynəlxalq təşkilatların vasitəçilik səylərini israrla rədd edir və problemin həllini şübhə altına alır. Digər tərəfdən, bu vəziyyətin yaratdığı gərginlik bölgədəki böyük oyunçuları iki ölkə arasındakı proseslərdə qanuni olaraq iştirak etməyə məcbur edir. Nəticədə, Azərbaycan Zaqafqaziyanı geosiyasi maraqların qızğın toqquşma mərkəzinə çevmiş olur.
