44 günlük müharibədən sonra Azərbaycanın siyasi iştahası artıbdır. Şuşi Bəyannaməsini imzaladıqdan sonra Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri “Zəngəzur dəhlizi” məsələsini gündəmə gətirməyə çalışırlar.
Baş nazir vəzifəsini icra edən Nikol Paşinyan Əliyev və Erdoğanın istəklərini absurd qiymətləndirib. O, seçki kampaniyası çərçivəsində yenidən bu məsələyə toxunaraq bəyan edib:
“Azərbaycan və Türkiyə tərəfindən Ermənistan ərazisindən dəhlizalınması barədə keçməsi ilə bağlı açıqlamaları cəfəngiyatdan başqa bir şey deyil.
“Biz öz mövqeyimizi çox açıq və qəti şəkildə ifadə etmişik: Bölgənin iqtisadi kommunikasiyaları mühasirədən çıxarılmalıdır.
Bu baxımla tranzit əlaqələndirmə yolları ölkələri bərabər və eyni ölçülüalacaqlar.Necə ki, Moskvada 2021-ci il yanvarın 11-də olan bəyanatda təsvir olunduğu kimi qeydedilmişdir”-deyərək Paşinyan qeyd edib.
Paşinyan bundan əvvəl “Zəngəzur dəhlizi”nə daha əvvəllər də toxunmuşdur
Yanvarın 11-də imzalanan sənəddə nə Syünik,nə Zəngəzur,nə Meğri nə də ki, dəhliz adlanan ifadələr olmayıb”- deyərək Baş nazir vəzifəsinin icraedicisi və əlavə edib ki, dəhliz məsələsi müzakirə olunmayıb və olunmayacaq da.
Halbuki Türkiyə prezidenti əmindir ki, “Zəngəzur dəhlizi”ni yaratmaq məsələsində Rusiyanın yanaşması müsbətdir.
Moskvanın layihəni əngəlləmək niyyətində olmadığını söyləyən Ərdoğan, yaxın vaxtlarda RF Prezidenti Vladimir Putinlə dnaışacağını bildirib.
Zaxarova, RF-nın Yerevan və Bakı, Yerevan və Ankara arasında dialoq qurmağa yönəlmiş addımları qətiyyətlə dəstəklədiyini vurğuladı.
Şuşi Bəyannaməsinin imzalanmasından sonra Erdoğan Türkiyə tərəfinin bölgədə sülh üçün altı tərəfli platforma yaratmaq təklifini təkrarladı. Buraya Ermənistan, Rusiya, İran, Türkiyə, Azərbaycan və Gürcüstan daxil olmalıdır.
Erdoğana əsasən , özü,Əliyev və RF prezidenti Vladimir Putin sülhə çatmaq naminə bu platformda mümkün olan hər şey etməyə hazırdır.
Siyasətçi Robert Ğevondyanıən sözlərincə regionda aparılan proseslərin məntiqi xatırladır ki, 6-nı6-nı işə salmaq üçün bir fürsət yaradıldılıb.
“Düşünmürəm ki, Ermənistanın bu platformanı imtina etməsi üçün ciddi səbəbləri var. Çünki ilk növbədə bu, Türkiyə və Azərbaycan simasında ünsiyyət qurmaq, hətta düşmənlərlə danışmaq üçün bir fürsətdir.
Bu həm də proseslər formalaşdırmaq üçün bir fürsətdir, yəni Ermənistan heç bir fürsəti qaçırmamalı, 6 platformasının həyata keçirilə biləcəyi, bunun Ermənistan üçün çox mənfi bir nəticəsi olacağını düşünmürəm, əksinə, Ermənistan bu platformadan öz maraqlarını istifadə etmək fürsəti əldə edəcəkdir.
Digər tərəfdən onu da nəzərə almalıyıq ki, bu bölgədəki digər ifaçılar olmadan Ermənistanın bu anda bu kadrla heç bir əlaqəsi yoxdur”- deyərək Robert Ğevondyan qeyd edib.
Bölgədəki türk nüfuzu yalnız Rusiyanın təsiri zəiflənərsə gücləndirilə bilər. Türkoloq Ruben Safrastyan 6-cı platformanın təşəbbüsünü Türkiyənin mütəmadi olaraq irəli sürdüyü təşəbbüslər çərçivəsində qiymətləndirir. “3 + 3”, “3 + 2”, “3 + 1” ․
Bunlar Türkiyənin regional təkliflərinin başlıqlarıdır. 2003-cü ildə, Türkiyə bu gün də mövcud olan Türkiyə-Azərbaycan-Gürcüstan oxu ideyasını formalaşdırdı. Hansı ki, bu günəcənmövcuddur.
Onun əsas məqsədi, türkoloqa əsasən bir tərəfdən Rusiyanı regiondan kənarlaşdırmaq, digər tərəfdən Ermənistanı yalqızlaşdırmaqdır.
2008-ci ildə Türkiyə, “3+3”formatı təklif edirdi.Yəni, 3 Cənubi Qafqaz ölkələri üsyytəgəl Rusiya,Türkiyə və ABŞ.
“3 + 3” nisbətini, gələcəkdə “3 + 2” oldu İranı layihədən kənar etdi.Ruben Safrastyana əsasən nəticədə heç nə alınmadı.Rusiya qarşı idi çünki öz təsirini Türkiyə ilə bölüşmək istəmirdi.
Vəziyyətdən asılı olmayaraq 6-nın platform həyata keçiriləcək yay ox bir şey qətidir ki, Şuşinin bəyannaməsiylə Türkiyə Azərbaycanla əməkdaşlığını nəinki yalnız dərinləşdirir, mütəxəssislər Cənubi Qafqazdakı mövqeyini də möhkəmləndirdiyini söyləyirlər.
