Nikol Paşinyanla Vladimir Putin arasında Kremldəki son görüşdən çox detallar məlum deyil. Mətbuat vasitələri üçün yalnız 7 dəqiqəlik səsyazısı görüşün başlanığıc hissəsindən medyada yayımlanıb.
Hansı detallar müzakirə edilib, hansı razılaşmalar əldə edilibsə, məlumat yoxdur. Erməni-rus analitiklər görüşün detallarından nəyin müzakirə olunacağını təxmin etməyə çalışırlar.
Paşinyan-Putin son görüşü ən qapalı dialoqlardan biri idi. Nə dedilər, Ermənistanla Rusiya ən yüksək səviyyədə razılaşdımı, analitiklər bunu ətraflı təhlil etməyə çalışırlar?
Görüşün əvvəlində ənənəvi əl sıxışmasına əlavə olaraq, bu dəfə kameralar təvazökar qucaqlaşma qeyd edib.
Rusiya analitikləri, bəzən “Qərbyönümlü” kimi təqdim olunan Paşinyanın yenidən seçildikdən sonra ilk səfərini Rusiya Federasiyasına etdiyini vurğulayırlar.
Putin, növbədənkənar seçkilərin nəticələrini də etiraf edərək, “kəskin və həssas məsələləri həll etmək üçün xalqa etibar edilə biləcəyini”vurğuladı hansı ki, Putinə görə, Paşinyanın varıdır.
Diqqətəlayiqdir ki, bu dəfə Ermənistandan Rusiyaya böyük olmayan nümayəndə heyəti getmişdir.Yüksək səviyyəli bu görüşdən bir həftə əvvəl də təhlükəsizlik məsələləriylə başqa bir erməni nümayəndəliyi idi Moskvada.Bu dəfə Müdafiə nazirliyindən rusiyada yaşayan politoloq Armen Qasparyan xatırladır.
Analitik bu səfər çərçivəsində Rusiya ilə müttəfiqlik münasibətlərinin bütün mümkün istiqamətlərdə gücləndirilməsindən, xüsusən də ikinci Rusiya hərbi bazasının Ermənistan ərazisində yerləşdirilməsindən danışılıb.Həm də Moskvanın vasitəçiliyi ilə Ermənistan-Azərbaycan ortaq komitəsinin yaradılması məsələsinə də toxunulub.
Erməni analitiklər də seçkilərdən sonra Rusiyaya yönəlmənin gücləndirilməsindən danışırdılar. Ermənistanda KTMT katibliyinin ölkəmizin müraciətinə verdiyi cavabla bağlı bəzi narahatlıqlar və məyusluqlar var, lakin analitik dairələr hər halda bir reaksiya olduğunu sübut edirlər.
Hərbi-siyasi məsələlər üzrə mütəxəssis Armine Margaryan, əlbətdə ki, fərqli bir formatda deyir:
“Bu, kollektiv təhlükəsizlik funksiyasını 3 zonalara ayıran bir quruluşdur: Qafqaz, Orta Asiya, Mərkəzi Avropa. Əslində məntiqin daima Rusiya üzərindən Qafqaza xidmət etmək olduğu aydındır”.
Ekspert KTMT-yə müraciət edərkən Ermənistanın da Rusiyaya paralel müraciət etdiyini, bu da burada Rusiya amilinin əsas əhəmiyyət kəsb etdiyini bildirir. Uzun illər Xarici işlər nazirliyində işləyən diplomat Gagik Çilingaryan da eyni fikirdədir.
“Biz İndi KTMT-dən şikayət edirik, amma KTMT-nin nə edəcəyini istəyirikdik? Qazax, qırğız-tacik əsgərləri buramı gəlməliydi? Bəli, ruslar gəldi. İndi, faktiki biz artıq bilirik ki, Geğarkunikdə də rus sərhədçiləri yerləşdiriləcək..Faktiki KTMT Rusiyadır orada başqa bir şey yoxdur. Belə alınır ki, KTMT artıq buradadır”.
Bu çərçivədə artıq Türkiyədən bir siqnal gəlir. Bu dövlətin başçısı dəfələrlə bəyan edib ki, Azərbaycan ərazisində türk hərbi bazasını əsaslandıracaq.oxşar fikri Rusiyada daima deyil ki, ciddi qəbul edirlər.
RF Federal Şurasının beynəlxalq məsələlər üzrə komitə sədrinin birinci müavini Vladimir Cabarovun sözlərinə görə, Erdoğanın bəyanatları həmişə deyil ki, həqiqətə uyğun gəlir.Bu daha doğrusu sınaq addımıdır yoxlamaq reaksiyası.
Rusiyadan artıq işarə edirlər ki, NATO-ya üzv ölkə tərəfindən həbi bazanın Rusiyanın təsirindəki ərazidə mümkün əsaslanmsı mənfi anlaşılır. Türkiyənin Putinin əsəbləri üzərində oynamağa çalışmayacağını düşünürlər.
Hansı “kəskin və həssas” məsələlər müzakirə oluna bilər qapalı qapılar arxasında Paşinyan-Putin görüşü zaman.
Rusiya onsuz da Rusiyanın təsir dairəsində bir hərbi baza qurma Federal Şuranın nümayəndəsi Cabarov ehtimal edir ki,iş, sülhməramlıların qarşılıqlı işgüzarlığı məsələsi ola bilər, çünki sənəd imzalanması olmayıb.
Politoloqlar işğal olunmuş Artsax ərazisindəki minalar məsələsinin də bağlı qapılar arxasında müzakirə olunduğunu istisna etmirlər. Ancaq son görüşün təfərrüatları fərziyyələr səviyyəsində olduğu müddətdə bəzi detallara görə edilə biləcək tək iddia Rusiyanın Ermənistandakı mövqeyinin güclənməsidir.
