Yerasxdakı hadisə və Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Zəngəzur və yeni müharibə ilə bağlı açıqlamaları iki platformlarda təhlil edilə bilər.
Bu haqda Enerji təhlükəsizliyi sahəsində mütəxəssis olan siyasi elmlər doktoru Vahe Davtyan NEWS.am saytına verdiyi müsahibədə qeyd edib.
“Əvvəlan, erməni-azərbaycan sərhədindəki Yerask bölgəsində bu cür insidentlər təşəbbüsü ilə Ermənistan və Azərbaycana barışıq sazişi imzalamaq üçün təzyiqlər məqsədini daşıyır.
Ondan başqa Syünik ərazisinin cəlbediciliy ilə transport dəhlizinin senarisini istifadə etmək üçün edilir.
Diqqətəlayiqdir ki, hadisə Yerasxda baş verib ki, onun da Şimal-Cənub dəhlizində mühüm strateji mövqeyi var.
.Xatırladaq ki,bir neçə ay öncə İranın Xİ naziri Məhəmməd Cavad Zərifi Yerevana etdiyi səfəri ərzində regionda İran-Naxicevan-Ermənistan-Gürcüstan dəmir yolu layihəsinin icrası ilə yeni transport memarlığını formalaşdırmaq mühümlüyü barədə bəyan etmişdir.
Eynikontekstdə , bir neçə ay əvvəl Hindistan diplomatik korpusu nümayəndələri Ermənistanın Cənub-Şimal dəhlizində cəlb olunmaq mühümlüyü barədə bəyan edib.
Ənənəvi olaraq bölgədə nəqliyyat dəhlizləri uğrunda, xüsusən də Şimali-Cənub və Şərq-Qərb iki beynəlxalq dəhlizin maraqları təhlükəli olduğu yerdə şiddətli bir mübarizə aparılır.
İkinci layihə, bu gün Ankara və Bakının Syuniki hərbi yük daşımalarına qatması üçün irəli sürdüyü dəhlizdir. Əslində, Qərb-Şərq layihəsi artıq Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu üzərində həyata keçirilmişdir, lakin tərəflərin Naxicevanda türk hərbi bazası yaratmaq niyyətində olduqlarını nəzərə alaraq, bu istiqamətdə şaxələndirmə Türkiyə və Azərbaycan üçün lazım olduğundan daha çoxdur.
Bu mənada İranın regionun yeni nəqliyyat arxitekturasında geostrateji oyunçu rolunun artması Türkiyə üçün uzunmüddətli risklər yaradır.
Buna görə Şimal-Cənub logistikasında əsas rol oynayan Yerasxdakı vəziyyətin kəskinləşməsi və pisləşməsi bu marşrutu şübhə altına almağı hədəfləyir.
Ona görə də bu vəziyyəti məhz bu məqamda nəzərdə saxlamaq lazımdır.
.
Hər hansı bir nəqliyyat dəhlizi iqtisadi məqsəd və iqtisadi təhlükəsizliyə əsaslanır. Dəhlizin müəyyən bir hissəsində qeyri-sabitlik mənbəyi yaranarsa, beynəlxalq ifaçılar üçün iqtisadi cəhətdən cəlbedici olmaqdan kənara çıxır.
Azərbaycan-Türkiyə tandemi, dəhliz layihəsinin əsas hissəsini pozaraq Hindistan və Çin daxil olmaqla beynəlxalq ifaçıların iştirakı ilə marşrutun aktuallığına qarşı çıxmağa çalışır.
Bakı və Ankaranın bu cür hərəkətləri həm də bu logistikada rollarını vurğulamaq məqsədini güdür.
Azərbaycan ənənəvi olaraq Şərq-Qərb dəhlizinin faydalanıcısı kimi çıxış edir” – deyərək Davtyan qeyd edib.
