Ankara və Bakı tərəfindən ortaq ordu qurulmasına dair məlumatın son sızması və ümumiyyətlə bu haqda bütün sızmalar Türkiyənin qonşu ölkələrin reaksiyasını hiss etmək cəhdidir.
İlk növbədə Rusiyanın reaksiyası. Və təbii ki, bu cür sızmalar Türkiyənin gələcək hərəkətlərinin etibarlılığını və uğurunu və bu hərəkətlərə digər türkdilli dövlətlərin reaksiyasını yoxlamaq üçündür.
Oxşar fikri jurnalistə Qara dəniz-Xəzər regionunun siyasi və sosial araşdırmalar İnstitutunun direktoru və Rusiya Elmlər Akademiyasının IMEMO-nun baş elmi işçisi Viktor Nadein-Raevski bildirib.
Türkiyə parlamentinin sədri Mustafa Şentop iyulun 29 -da bildirib ki, Azərbaycan mətbuatının yazdığına görə, Türkiyə ilə Azərbaycan Gəncədə birgə ordu qurmaq üçün danışıqlar aparır.
Elə həmin gün eyni mətbuat orqanları Şentopun ifadəsinin “tərcümə səhvinə görə səhv başa düşüldüyünü” bildirib.
Daha sonra tərcümənin yeni versiyası nəşr olundu: “Hərbi əməkdaşlıq sahəsində ortaq tədbirlər də nəzərdə tutulur. Bu müqavilələr üzərində iş aparılır. Əsas şüarımız bir millət, iki dövlətdir. Bu mövzuda bir çox danışıqlar və razılaşmalar əldə edilmişdir”.
“Burada xatırlatmaq lazımdır ki, pantürk ideologiyası çərçivəsində Türkiyənin maraqları bütün türkdilli xalqlara nəzarət etmək üçün təkcə türkdilli dövlətlərə deyil, Rusiyaya Federasiyası ərazisi üzərinə də yayılır.
Halbuki, Rusiyada milli birləşmələrin əksəriyyəti türkcə danışır. Əgər biz buna türk xəritələrində həmin ərazilərin artıq “Böyük turan”a əlavə olunduğunu da əlavə edərsək onda anlayacağıq ki, türk-azərbaycan ordusunun yaranmasını təbii ki,Moskva alqışlamayacaq.İlk növbədə oxşar düşüncələrin açıq şəkildə olan aqressivliyi səbəbindən”- deyərək o, qeyd edib..
Nadein-Raevski bu kontekstdə Azərbaycanda Türkiyə təyyarələrinin və PUA-ın olmasına diqqət çəkdi. Və 44 günlük Qarabağ müharibəsi zamanı onlara açıq şəkildə türk ordusu rəhbərlik edirdi.
Onun sözlərinə görə, birgə türk-azərbaycan ordusunun yaradılması bir neçə il əvvəl səsləndirilən Turan ordusunun yaradılması ideyasının bir hissəsidir.
Ekspert əmindir ki, türkdilli dövlətlərin təhlükəsizlik sistemlərinin türkdilli məclis çərçivəsində əməkdaşlığı Ankaranın bütün türkdilli dövlətlər üzərində nəzarəti əldə etməsinə yönəlib.
Onun sözlərinə görə, bu gün Türkiyədə bir çox insan Böyük Turanı yaratmaq fikrinə inanır.
Onun qiymətləndirməsinə görə Böyük turan yaradılması ideyasına bu gün Türkiyədə çoxları inanır.Amma bəzi,o cümlədən Erdoğanın koalision həmkarları “Milliyyətçi hərəkət partiyası” da daxil olmaqla bəziləri bunu həyatlarının məqsədi olaraqhesab edir.
Qeyd edək ki,onun fikrincə, bütün türkdilli ölkələr Türkiyənin xeyrinə müstəqillikdən imtina etməyə hazır deyillər. Və eyni ortaq ordunun yaradılması halında, ekspertin fikrincə, Azərbaycan, nəhayət, yalnız türk generallarının rəhbərlik edəcəyi ordusuna nəzarəti itirəcək. Necə ki, 44 günlük Qarabağ müharibəsində olduğu kimi.
Bu kontekstdə Nadein-Raevski qeyd edib ki, Rusiyanın artıq Qarabağda çox sayda hərbiçi yerləşdirdiyini və bu gün artıq Ermənistanla və Azərbaycan arasındakı sərhədə göndərdiyini qeyd etdi.
Və bu gün münaqişəni nizamlamaq istiqamətində ikitərəfli olduğu kimi Ermənistan və Azərbaycan ilə olduğu kimi eləcə də hərtərəfli Türkiyə və Fransa ilə səylər göstərir.
Həm Ermənistan, həm Azərbaycan, həm də Türkiyə və Fransa ilə çoxtərəfli problemi həll etmək üçün səy göstərir.
Azərbaycan qoşunlarının Azərbaycan sərhədinə rus hərbiçilərinin daha böyük yerləşdirilməsi ehtimalını şərh edən ekspert qeyd etdi ki, ilk növbədə onun Rusiyaya nə verə biləcəyini nəzərdən keçirmək lazımdır.
