Azərbaycan və Türkiyənin ardıcıllıqla inteqrasiyası, artıq faktiki olaraq ortalarında formalaşmış birgə hərbi-siyasi və iqtisadi məkan İranın Şimaldakı imkanlarını əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb. İranoloq Vardan Voskanyan jurnalistlə söhbətində belə bir fikir bildirib.
“Bu çərçivədə, Tehran baxımından, bu günki halda pantürkizmin türk ideoloqiyası çərçivəsində bütün bu proseslər Ermənistana ümumən Syünik vilayətinə xüsusiylə İranın gözündə önəmli əsas yaradır.
Digər olaylar sırasında açıq şəkildə Tehran düşüncələrində bu öz əksini tapır.Pantürkizm zəncirinin növbəti həlqəsi, necə deyərlər, “Zəngəzur dəhlizi” layihəsinin həyata keçirilməsinə heç bir halda icazə verilməməlidir” – deyərək o, qeyd edib.
Ekspertin fikrincə, bu gündən etibarən İranın belə bir layihənin həyata keçirilməsinin qarşısını almaq marağı praktiki olaraq Ermənistanın maraqlarından əskik deyil.
Voskanyan Tehrandakı bu cür əhval-ruhiyyəni Erdoğanın pantürkizm xəyallarının bir hissəsinin gerçəkləşəcəyi təqdirdə İranın, şübhəsiz ki, Şimalda Ermənistanla quru əlaqəsini itirəcəyi ilə əlaqələndirir.
Halbuki qırmızı xətt məhz budur, nəyin haqqında Tehran mütəmadi olaraq elan edərək Ermənistanın ərazi bütövlüyünün pozulmasını icazəverilməz hesab edir.
Voskanyan düşünür ki, Tehranın Meğri azad iqtisadi zonasının geniş şəkildə istismar edilməsində maraqlı olması İranın Ermənistana olan marağının başqa bir komponentidir.
Onun sözlərinə görə, bunu İran tərəfi xüsusilə Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla İran İslam Respublikasının yeni Prezidenti İbrahim Rəisinin Tehranda keçirdikləri son görüşün nəticələriylə vurğulayıb.
Xüsusilə, Meğri Sərbəst iqtisadi zonası İranla Avrasiya İqtisadi Birliyi arasında bağlayıcı olan Tehran üçün vasitəçi rolunu oynamaq üçün olduqca mühümdür.
Baş nazir Nikol Paşinyan avqustun 5 -də İranda işgüzar səfərdə olub. Bu, Paşinyanın vəzifəyə təyin olunmasından sonra Tehrana ilk xarici səfəri idi.
İran Prezidenti İbrahim Rəyisiyla görüşü zamanı Nikol Paşinyan Aİİ ilə Meğri azad iqtisadi zonasının fəaliyyətini və azad ticarət rejimini müzakirə etdi. İran Prezidenti Paşinyanın Ermənistana səfər etmək dəvətini qəbul etdi.
İranoloqun sözlərincə, Tehran İranın Ermənistanın Fars körfəzini Qara dənizə birləşdirən “Şimal-Cənub” nəqliyyat dəhlizi layihəsində iştirakında maraqlı olduğunu da vurğulayıb.
Voskanyanın sözlərinə görə, türk ekspansiyasıın son təzahürləri fonunda Meğri SEB və “Şimal-Cənub” İran üçün yalnız iqtisadi əhəmiyyət daşımır, həm də ölkənin milli təhlükəsizliyinin təmin edilməsi baxımından əlavə bir komponent qazanır.
“Məhz bu səbəbdən bu gün İran aktiv şəkildə Ermənistanla quru münasibətlərini gücləndirməyə çalışır. Paralel olaraq ölkəmizlə iqtisadi əlaqələrini inkişaf etdirir.
İqtisadiyyat, rabitə və təhlükəsizliyin bir -birinə qarışdığı kompleks bir sıra problemlərdən bəhs edirik.
Şübhəsiz bütün bunlar ümumi nöqtələr hansılar ki, Paşinyan-Rəisi görüşü ərzində Ermənistan üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir.
Tehrandan mühüm siqnallar alınır və bunları düzgün təhlil etmək və başa düşməyə ehtiyac var” – deyərək Voskanyan təhlil edib.
