Son zamanlar beynəlxalq platformalarda Ermənistan-Azərbaycan münasibətləri və Artsaxın gələcək taleyi ilə bağlı müzakirələr aktivləşib.
Onlardan biri, məsələn, AŞ PA-da Azərbaycanın Ermənistana qarşı son təcavüzü ilə bağlı müzakirə olub və Avropa Parlamentinin müdafiə komitəsi Dağlıq Qarabağdakı ermənilərin hüquqlarını və təhlükəsizlik məsələlərini anlamaq üçün bir araya gəlib.
Müxtəlif Avropa rəsmiləri ayrı-ayrı bəyanatlarla münaqişə tərəflərinə müraciət ediblər.
“Radiolur” onlarda tapılan yeni ifadələri ayırd edərək onlarda olan yeni impulsları anlamağa çalışıb.
AŞ-nın Baş katibi erməni hərbi əsirlərin qətlinin araşdırılması ilə bağlı Azərbaycandan aydın məlumat gözlədiyi bir vaxtda (Mariya Peyçinoviç Buriç müvafiq rəsmi məktubu Azərbaycanın Xarici işlər nazirinə göndərib), erməninin işgəncələrini əks etdirən yeni video hərbi əsirlər Telegram kanallarında yayılmağa başladı.
AİHM-də erməni hərbi əsirlərin hüquqlarını müdafiə edən hüquq müdafiəçisi Siranuş Sahakyan təsdiqləyib ki, video təzədir və sentyabr hücumu günlərində lentə alınıb.
Qeyd edək ki, ilk video AŞ Baş katibinin məktubu üçün əsas olub. O, erməni hərbi əsirlərin məhkəməsiz şəkildə güllələnməsi videoçəkilişi faktına əsaslanaraq, Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 2 və 3-cü maddələrinin mümkün pozuntuları ilə bağlı Azərbaycan Xarici işlər nazirliyindən aydın və ətraflı məlumat istəyib.
Məktubda Baş katib xəbərdarlıq edib ki, qurumun standartlarını tam təmin etmək üçün Avropa Şurası bu məsələdə, Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının verdiyi mandat çərçivəsində ardıcıl olacaqdır.
Bu, son günlər beynəlxalq platformalardan alınan impulslardan biridir. Analitiklər isə hələ də avropalıların nitqində yaranan yeni impulsların mənasını şərh etməkdə çətinlik çəkirlər. Məsələn, politoloq Hakop Badalyan vəziyyəti anlamaq üçün təkcə bəyanatlar kifayət etmir.
“Əlbəttə, Azərbaycanı idarəolunma sahəsində saxlamaq problemi var, lakin mən bu təsirin həyata keçirilməsi üçün super motivasiyalı səviyyə görmürəm.
Üstəlik, Türkiyə və Rusiya faktoru Bakı üçün manevr imkanları yaradır. Ümumiyyətlə, bu bəyanatlar hazırda regionda, xüsusən də Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsi ətrafında müşahidə etdiyimiz fəal diplomatik mərhələyə dəlalət edir, lakin bu bəyanatlara əsaslanan suallar şəklində ortaya çıxan təfərrüatlı və mühüm nüanslarla müqayisədə bəlkə də çox az şey deyirlər.
Yəni ümumi qiymətləndirmələr, ümumi ifadələr görürük ki, bununla belə, təfərrüatlı məsələləri kənara qoyur.Bu arada məşhur deyimdə deyildiyi kimi, “şeytan təfərrüatdadır”.
Avropalı diplomat Azərbaycanın ən mühüm hədəfi olan “Zəngəzur dəhlizi” ilə bağlı da prinsipial bəyanatla çıxış edib.
“Azərbaycanla Naxçıvan arasında avtomobil və iki yollu rabitə o zaman yaradıla bilər ki, bu yollar Ermənistanın suveren ərazisinin bir hissəsidir”.
Üstəlik, Klaar bu məsələnin bu il mayın 22-də Brüsseldə razılaşdırıldığını təsdiqləyib. Bu sözlərdən sonra da siyasi analitik üçün bir çox suallar dumanlı olaraq qalır.
Hakob Badalyan:
“Hər hansı bir ekstraterritorial halın istisna edilməsindən danışmağımız təbii ki, alqışlanır. Amma nəzərə almalıyıq ki, problem təkcə ekstraterritorial status məsələsi deyil, həm də sərhəd rejimi, gömrük prosedurları və s. ilə bağlı məsələdir”.
Bu baxımdan Klaarın və ümumiyyətlə, başqa bəyanatlarda çox müsbət bir element var, həm də təbii ki, qalan detallarla bağlı suallara cavab verməyin.
Ermənistan-Azərbaycan münasibətləri də günlərlə AŞPA-nın diqqət mərkəzində olub, xüsusən də assambleyanın ilk günündə Azərbaycanın Ermənistana təcavüzü müzakirə olunub. Ermənistanın AŞPA-dakı nümayəndə heyətinin rəhbəri Vladimir Vardanyan “A1+” ilə söhbətində müzakirənin gedişindən razı qaldığını bildirib.
“Azərbaycan nümayəndə heyəti tək qaldı və hər hansı digər nümayəndə heyətinin bu məsələdə Azərbaycana dəstək vermək arzusu yoxdur.
Yalnız Türkiyə təmsilçiləri istisna idi. Mesajın keçib-keçmədiyini bilmirəm. Görünən odur ki, AŞPA bu dəfə Ermənistanı dinlədi, bu dəfə Ermənistanın mövqeyini dinlədi və bu dəfə 12 sentyabrdan bəri baş verən Azərbaycan təcavüzünə çox aydın qiymət verildi.
Ünvan zəngləri və söhbətləri təkcə Avropadan deyil, ABŞ-dan da eşidilir. Rəsmi açıqlamaya görə, dövlət katibi Entoni Blinken Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə telefon danışığında Dağlıq Qarabağ xalqının hüquq və təminatlarının müzakirəsinin vacibliyini vurğulayıb.
O, atəşkəsin qorunub saxlanmasına və danışıqlar yolu ilə razılığın əldə olunmasına diqqəti yönəltməyə çağırıb.
Bununla belə, Azərbaycana edilən bütün müraciətlərlə paralel olaraq, erməni analitiklər qarşıda qışın olduğunu və Azərbaycanın enerji resursunun az da olsa, qarşıdan gələn qışın çətinliklərini aradan qaldırmağa hələ də kömək etməli olduğunu vurğulamağı da unutmurlar. Və bu isə, müxtəlif bəyanatların əksinə olaraq rıçaqdır.
