Ermənistanın təklifi ilə AB və ATƏT Azərbaycanla sərhəddə müşahidə missiyaları yerləşdirir.
Baş nazir Nikol Paşinyan hökumətin iclasında bildirib ki, AB-nin müşahidə missiyasının 40 nəfərlik qrupu yaxın vaxtlarda Ermənistana gələcək.
ATƏT Ermənistan hökumətinin dəvəti ilə oktyabrın 21-dən 27-dək Ermənistanda ehtiyacların qiymətləndirilməsi missiyası keçirəcəyini rəsmən təsdiqləyib.
Ermənistan ən çox Rusiyadan və KTMT-dən öz ərizə və təkliflərinə cavab gözləyirdi. Ermənistan 2021-ci ilin may və 2022-ci ilin sentyabrında Azərbaycanın təcavüzündən sonra təhlükəsizlik strukturuna iki dəfə müraciət edib.
KTMT iki dəfə Ermənistan-Azərbaycan sərhədində təmsil olunmaq fürsətini əldən verdi, əvəzində AB və ATƏT Ermənistanın təklif və müraciətlərinə operativ reaksiya verdi.
Ermənistanın Baş naziri beynəlxalq strukturlardan alınan cavabların sürətinə təəccüblənib, buna səbəb ola bilsin ki, KTMT ilə təmas təcrübəsi olub.
“Avropa Birliyi tərəfdaşlarının çox çevik reaksiya verdiyini və qərarlar qəbul etdiyini bildirməkdən məmnunam. Bizim təcrübə sahəmizdə müşahidə missiyasının müddətini uzatmaq və ya müşahidə missiyasını daimi etməyə çalışmaq barədə fikirlər var.
Mən əmin deyiləm. o, amma hər halda ictimai və ekspert dairələrimizdə müzakirə olunan mövzudur.Belə bir fürsət və zərurət görsək, problemi daha dərindən araşdıracağımızı istisna etmirik.
AB-nin mülki müşahidə missiyasının 40 nəfərlik əsas qrupunun gəlişinin dəqiq tarixi məlum deyil. Bunun yaxın gələcəkdə olacağını deyirlər.
Əvəzində ATƏT-in ehtiyacların qiymətləndirilməsi missiyasının şərtləri aydındır. Beynəlxalq ekspertlərdən və ATƏT Katibliyinin nümayəndələrindən ibarət texniki qrup oktyabrın 21-27-də Ermənistan-Azərbaycan sərhədində olacaq və yerində məsləhətləşmələr aparacaq. ATƏT təhlükəsizlik məsələlərində öz mandatı və təcrübəsi çərçivəsində işləyəcək.
ATƏT-in yenidən fəaliyyətə başlaması və regiona qayıtması Azərbaycan prezidentinin qurumla vidalaşmağa tələsdiyini sübut edir. Lakin bu hələ o demək deyil ki, ATƏT nümayəndələri Artsax məsələsi ilə məşğul olmaq üçün qayıdırlar. Politoloq, Ermənistan Beynəlxalq və Təhlükəsizlik Məsələləri İnstitutunun dosenti Davit Stepanyanın sözlərinə görə, indiki mərhələdə onlar Ermənistan-Azərbaycan məsələləri ilə məşğul olacaqlar.
“Həmin missiyanın Artsaxda fəaliyyətə başlaması üçün Azərbaycan və Rusiyanın razılaşması lazımdır. Onlar bu razılığı verməyəcəklər.
Yəni bu, yalnız sülh müqaviləsi bağlandıqdan sonra, Artsaxın törəmə hesab edildiyi zaman baş verə bilər. Ermənistanla Azərbaycan arasında ayrıca bənddə məsələni həll etsin və bu halda Azərbaycan razılıq verə bilər.
Biz istər-istəməz nəzərə almalıyıq ki, Artsax Azərbaycanın beynəlxalq ərazisi hesab olunur və nə ATƏT, nə də ABŞ , nə də Avropa bununla mübahisə etmir.
Bu başqa məsələdir ki, Artsax əhalisinin çox ciddi təhlükəsizlik təminatları yoxdur və sadəcə öz həyatlarını qoruyurlar.Bu mənada biz gələcəkdə Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin güclənməyə başlayacağını gözləmək olar. həqiqətən məskunlaşmış, bu ölü nöqtədən hərəkət etmək üçün belə bir missiya həyata keçirilə bilər, lakin bugünkü şəraitdə mümkün deyil”.
Politoloqun fikrincə, 2022-ci il sentyabrın 13-ü beynəlxalq strukturların görünməmiş diqqətində dönüş nöqtəsi oldu. Daha dəqiq desək, Əliyevin səhv addımı öz əleyhinə işlədi.
“Əliyev ayın 13-də Ermənistana hücum etməklə çox böyük səhvə yol verdi. Məhz bundan sonra bu missiyalar Ermənistana gəldi, çünki Avropa başa düşdü ki, daha Əliyevi cilovlamaq mümkün deyil.
Ermənistanın müttəfiqi olduğu üçün bununla məşğul ola bilməz, ona görə ki, bu gün onun Azərbaycan və Türkiyə ilə situativ maraqları üst-üstə düşür.İndi həmin monitorinq qrupları Ermənistan-Azərbaycan sərhədində yerləşdirilsə, hər iki tərəfin bəyanatları heç bir nəticə verməyəcək.
Bu adamların əməyinin nəticəsi əsas götürüləcək.Yəni nə Brüsselin, nə də Vaşinqtonun qaça bilməyəcəyi hesabat olacaq.
Və bu halda Azərbaycan eyni davranışı davam etdirsəydi,o hesabatın sonunda davamı ola bilər, niyə də Azərbaycana qarşı sanksiyalar şəklində olmasın”.
Bütün bunların fonunda artıq KTMT müvafiq nəticələrin öz əlində olduğunu və Ermənistan-Azərbaycan sərhədində təmsil olunmağın əleyhinə olmadığını bəyan edir.
Amma hələlik heç bir müşahidəçi sərhədə çatmasa da, Azərbaycan bundan istifadə edir və vəziyyəti gərginləşdirməkdə davam edir. Növbəti təxribat hadisəsi 20-nə keçən gecə olub.
