Baş nazirin parlamendə açıqlamaları: “Ermənistanın 1998-ci ildəki səhvləri düzəltməyə çalışır”
Nikol Paşinyan 2022-ci ili xarici diplomatiya baxımından müstəsna il hesab edir. Baş nazir büdcə müzakirələrində iştirak etmək üçün parlamentə getsə də, iqtisadi-maliyyə məsələlərindən danışmazdan əvvəl son vaxtlar siyasi görüşlər və qəbul edilən qərarlara münasibət bildirib.
Baş nazirin sözlərinə görə, 2022-ci ilin unikallığı ondan ibarətdir ki, bu, Ermənistan rəhbərinin istisnasız olaraq bütün qonşu ölkələrlə birbaşa əlaqə saxladığı ilk ildir.
Baş nazir hesab edir ki, vəziyyətdə kiçik, lakin çox mühüm dəyişiklik var. Vəziyyəti təhlil edərək anladı ki, məsələn, Türkiyə ilə münasibətlərdə kommunikasiya fəsadları və fəsadlar aradan qaldırılıb.
Əgər əvvəllər tərəflər arasında görüşüb-görüşməmək və ya danışıb-danışmamaq dilemması var idisə, bu gün o kompleks aradan qalxıb.
Paşinyan Praqa-Soçi-Brüssel-Moskva orbitində erməni diplomatiyasının kursunu da təqdim edib.
Xarici siyasət sahəsində Ermənistan hazırda 2 ən mühüm məqsədə nail olmağa çalışır: o da Azərbaycanla sərhədi dəqiq müəyyən etmək və Artsaxı Dağlıq Qarabağ məsələsində danışıqlar aparan tərəf etməkdir.
Noyabrın 3-də Brüsseldə sərhədin demarkasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi məsələsi üzrə komissiyaların növbəti iclası keçirilsə də, Ermənistanın KTMT-dən gözlənilən yardımı “müəyyən edilməmiş sərhədlər” ifadəsi ilə gecikdirilsə də, Ermənistanın Baş nazirinin sözlərinə görə, diplomatik iş artıq müəyyən nəticələr verməkdədir.
“Həm Soçidə, həm də Praqada sərhədin olması qeydə alınıb, bununla da bundan irəli gələn beynəlxalq protokollarla təcavüz faktı qeydə alınıb.
AB müşahidəçilərinin Ermənistana missiyası yalnız 1991-ci il sərhədi qeydə alındıqdan sonra mümkün olub, çünki əgər orada 1991-ci il sərhədi olmasaydı, avropalıların bir sualı olardı: nəyi görməyə gələcəklər?”
Xüsusi tapşırıqları olan səfir Edmon Marukyanın sözlərinə görə, Ermənistanla Azərbaycan arasında sərhədin tənzimlənməsi Azərbaycana sərfəli olmayıb.
O izah edir ki, qeyri-dəqiqliklər Azərbaycana qeyri-sabitliyin yeni “boz sahələri” yaratmaq imkanı verir. Bu məsələdə Marukyanın sözlərinə görə, Praqa və Soçi platformaları bir-birinə zidd olmayıb.
“Ermənistan Almatı Bəyannaməsini irəli sürməklə və Azərbaycanı onunla razılaşdırmaqla məsələni bağladı. Orada açıq-aydın qeyd olunur ki, Sovet İttifaqının dağılması zamanı inzibati sərhədlər yeni müstəqil dövlətlərin dövlət sərhədləri hesab edilir.
Azərbaycan bununla razılaşdı. Praqada buna və onun altından çıxmağa çalışırdılar, lakin Soçidə bizim əsaslandırmalarımız mahiyyətcə işlədi və Rusiya tərəfi razılaşdı”.
Digər mühüm məsələ Dağlıq Qarabağın gələcəyi ilə bağlıdır. Ermənistan hökuməti bildirir ki, 1998-ci ildə Qarabağın ilk dəfə danışıqlar prosesindən çıxarıldığı, sonrakı danışıqlarda isə hətta ərazilərin dəyişdirilməsi variantının müzakirə edildiyi, hüquqlar məsələsini sadəcə olaraq sırf danışıqlara çevirməklə başlayan səhvləri düzəltməyə çalışır.
Artsaxda son günlərin xalq mitinqi və parlamentin bəyanatının mətni Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən normal qəbul edilir. Parlamentin sədri Alen Simonyan, dövlət hüququ üzrə daimi komissiyasının vitse-prezidenti Arusyak Culhakyan və xüsusi təyinatlı səfir Edmon Marukyan Ermənistanın bu məsələdə mövqeyini aydın formalaşdırır.
Alen Simonyan: “Artsax danışıqlar masasına qayıtmalıdır. Aydındır ki, müharibə olub, aydındır ki, çox şey dəyişib, geosiyasi şeylər dəyişir və bizi müəyyən dəyişikliklər etməyə məcbur edirlər, amma əsas mövqe dəyişməyib”.
Arusyak Julhakyan: “Əslində, münaqişə illərdir Artsax ətrafındadır, lakin müəyyən andan etibarən Artsaxda passiv münasibət formalaşıb və bu, Qarabağ münaqişəsinin həllinə yönəlmiş danışıqlara böyük ziyan vurub.
Soçinin Ermənistan hökuməti üçün həm nailiyyətləri, həm də uğursuzluqları olsa da, Baş nazirin sözlərinə görə, sülh gündəliyinin həyata keçirilməsi istiqamətində addım atılıb.
Onun sözlərinə görə, görüş həm də konkret məsələyə aydınlıq gətirmək baxımından faydalı olub. Baş nazir təsdiq edib ki, mövcud təkliflər arasında Rusiyanın münasibətlərin tənzimlənməsi konsepsiyası Ermənistan üçün məqbuldur, burada Artsax probleminin tezliklə həlli təklif olunmur, lakin status məsələsi qeyri-müəyyən müddətə təxirə salınır.
“Bu, ona əsaslanır ki, hazırda obyektiv olaraq qarşılıqlı məqbul status tapmaq imkanı yoxdur. Müəyyən mənada biz də rusiyalı həmkarlarımızın çağırışı ilə daha çevik olmağa çalışmışıq ki, situasiyanı birmənalı vəziyyətə çevirməsin.
Rus həmkarlarımızla razılaşdıq ki, indi gedib bu mövzunu həll etməyə çalışmağa dəyməz, çünki bu, qaçılmaz böhrana gətirib çıxaracaq.Və mən şadam ki, bunu indi deyə bilərəm.
Eyni zamanda bu yanaşmaya görə bu gün də bizi tənqid edən insanlar tərəfindən bu yanaşmanın olmamasına görə tənqid olunduq.Ümid edirəm ki, incə məsələ olduğu üçün məsələnin nədən ibarət olduğunu təqdim edə bildim.
Baş nazirin digər aydınlığı isə Artsaxdakı rus sülhməramlılarının mandatının uzadılması ilə bağlıdır. Paşinyan Soçidə Rusiya sülhməramlılarının mandatının qeyri-müəyyən müddətə uzadılmasını təklif etsə də, bu təklif qəbul edilməyib, onun fikrincə, məsələ gündəm məsələsinə çevrilib.
