Azərbaycan və İlham Əliyevin İrana qarşı təcavüzkar, ekspansionist siyasətinin arxasında Türkiyə və İsrail dayanır.
Bu fikri iranşünas Qarik Misakyan jurnalistə müsahibəsində İranla Azərbaycan arasında münasibətlərdə artan gərginliyi şərh edərkənqeyd edib.
Həmsöhbətimiz qeyd edib ki, “Zəngəzur dəhlizi” ilə bağlı davamlı söhbətlər və iddialar, o cümlədən İranda daxili gərginlik şəraitində Azərbaycan hökumətinin bəyanatları, kütləvi informasiya vasitələrində dərc olunan yazılar bu gərginliyin tərkib hissələridir.
Müəyyən uğurlarından ruhlanan Bakı, iranşünasın fikrincə, artıq hətta İran ərazisinə də açıq şəkildə ekspansionist ambisiyalarını ifadə edir.
Misakyanın sözlərinə görə, İranla Azərbaycan arasında gərginliyin səbəblərindən biri İsrailin bu ölkədə olmasıdır ki, bu, xüsusilə 44 günlük müharibədən sonra daha da artıb.
“Əgər bu mövcudluq əvvəllər hərbi-təhlükəsizlik və iqtisadi sahədə ifadə olunurdusa, son Artsax müharibəsindən sonra ağıllı kəndlərin salınması bəhanəsi ilə İsrailin də işğal olunmuş ərazilərində Artsaxın mövcudluğu hiss olunurdu və biz bir neçə dəfə İsrail səfirinin səfərini də gördük” – deyə Misakyan bildirib.
Bununla belə, iranşünasın fikrincə, İranda onlar Azərbaycanı deyil, Türkiyə və İsraili özlərinə rəqib dövlət hesab edir, bütün siyasi qiymətləndirmələrdə Azərbaycanın anti-İran siyasətinin arxasında təkcə Türkiyə və İsrailin dayanmadığını, hətta onların da olduğunu açıq şəkildə bildirirlər. İranda İsrailin Azərbaycanda mövcudluğunun dərinləşməsi həmişə həmsərhəd İran dövlətində anti-İran addımlar və hərəkətlər hazırlamaq baxımından nəzərdən keçirilib.Məhz onlar da Azərbaycana rəhbərlik edir.
Türkiyə-İran münasibətlərinə gəlincə, Misakyanın qiymətləndirməsinə görə, bu dövlətlər əvvəlki kimi zahirən qonşuluq və dostluq münasibətlərini davam etdirirlər.
Onun sözlərinə görə, İranda Türkiyə ilə münasibətlər ənənəvi olaraq “böyük dostlar münasibətləri” kimi müəyyən edilir. Hər iki ölkə dərk edir ki, İran və Türkiyə həm hərbi, həm də iqtisadi baxımdan bərabərhüquqlu dövlətlərdir, ona görə də hərbi münaqişəyə getmək onların hər ikisinə sərfəli deyil.
Əlaqələr əsasən uzaqdan, bir-birinin təsir zonasında olan dövlətlərin ərazilərində qurulur: Məsələn Suriya, İraq, hətta Azərbaycanın.
“Hər zaman arxa planda bu münaqişə var, lakin hər iki ölkə bu münaqişənin siyasi səhnəyə çıxmasına imkan verməyəcək.
Türkiyə və İran həm danışıqlar masası arxasına oturub danışıqlar aparacaq. Azərbaycandan isə İran təzyiq göstərməklə istədiyi nəticəni alacaq.
Əgər son bir neçə aya qədər İran danışıqlar və ya müəyyən bəyanatlarla Azərbaycana təzyiq göstərməyə çalışırdısa, bu gün İranın həmin siyasəti aktuallığını itirib.
İranla münasibətlərə qarşı çıxan millətçi qanad İranda güclənib. Ermənistanla münasibətləri yaxşılaşdırmaq arzusunda olduğu halda, Ermənistan Qafqazda İran üçün arzu olunan müttəfiq kimi seçilib” – deyərək Misakyan bildirib.
Bundan başqa, həmsöhbətimizin fikrincə, İran Bakının tövsiyyə etdiyi “Zəngəzur dəhlizi” ideyasına açıq şəkildə qarşı çıxan yeganə dövlətdir, ona görə də Ermənistan bu və digər məsələlərdə İranın maraqları ilə üst-üstə düşən maraqlarını irəli sürmək üçün bundan istifadə edə bilər.
Qarik Misakyan İranın Ermənistanla daha sıx münasibətlər quraraq Azərbaycanı danlamağa çalışacağını istisna etmir. Və İranın Ermənistanla müxtəlif sahələrdə, o cümlədən hərbi və təhlükəsizlik sahəsində əlaqələri dərinləşdirmək niyyətində olduğunu İran tərəfi dəfələrlə açıq şəkildə bəyan edib.
Misakyanın fikrincə, regionda yaranmış vəziyyətdə Ermənistan təkcə Aİİ çərçivəsində formalaşan iqtisadi münasibətlərdə deyil, həm də RF hərbi-siyasi və təhlükəsizlik sistemlərində mövcudluğunun təmin edilməsi baxımından İran üçün RF-İİR ilə birləşdirici halqaya çevrilə bilər.
Xatırladaq ki, İsrailin Avrasiya ölkələrindəki səfirlərinin rəsmi görüşü yanvarın 16-18-də Bakıda keçiriləcək. İranda bu toplantı növbəti anti-İran hərəkəti kimi qəbul edilir.
