ER Xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan Avstriyaya işgüzar səfəri çərçivəsində Avstriyanın aparıcı gündəlik “DerStandard” nəşrinə müsahibə verib.
Aşağıda jurnalistin suallarını və onların cavablarını diqqətinizə təqdim edirik:
Sual – Şənbə günü Brüsseldə Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh danışıqları keçirilib. Danışıqlarda Sizin üçün ən vacib məqam hansıdır?
Cavab – Ermənistan və Azərbaycan Dağlıq Qarabağdakı erməni əhalisinin təhlükəsizliyini və hüquqlarını nəzərə almadan münasibətlərini tənzimləyə bilməz. Azərbaycan həmişə Ermənistanın ərazi iddialarından danışıb. Halbuki bizim üçün məsələ insanların təhlükəsizliyi və fundamental hüquqları ilə bağlıdır.
Sual – Son günlərdə Dağlıq aparan mühüm nəqliyyat qovşağı olan Laçın dəhlizinin bağlanması ilə bağlı məlumatlar yayılıb. Orada hazırkı vəziyyət necədir?
Cavab – Laçın dəhlizi Dağlıq Qarabağı Ermənistan və bütün dünya ilə birləşdirən yeganə həyat tərzidir. O, 7 ay əvvəl, 2020-ci ilin noyabrında atəşkəs bəyannaməsini pozaraq qeyri-qanuni olaraq bağlanıb.
Əvvəlcə Beynəlxalq Qızıl Xaç Komitəsi və Rusiya sülhməramlı qüvvələri Dağlıq Qarabağa ən azı bir qədər ərzaq və dərman çatdıra bilirdilər. Lakin artıq bir aydır ki, dəhliz tamamilə bağlanıb. Heç nə keçmir. Dağlıq Qarabağ faktiki blokadadadır.
Sual – Bir çıxış yolu görürsünüzmü?
Cavab – Humanitar vəziyyət olduqca ağırdır, biz humanitar fəlakətə yaxınıq. Ona görə də aydın beynəlxalq dəstəyin göstərilməsi təcilidir.
Sual – Bir çox beynəlxalq ifaçılar vasitəçilik etmək istəyir: AB, ABŞ, eləcə də Rusiya. Bununla belə, hər kəs öz maraqlarını güdür. Bunu Siz daima dəstək kimi müşahidə edirsiniz, yoxsa bəzən təzyiqmi hiss edirsiniz?
Cavab – Prosesin iki ölçüsü var: indi soruşduğunuz siyasi və humanitar. Mən bu iki aspekti ayırardım. İlk növbədə, 120 min insanı aclıqdan xilas etmək naminətəcili humanitar müdaxiləyə ehtiyacımız var. O zaman biz regionda sabit sülhün bərqərar olmasında maraqlı olan hər kəslə danışıqları davam etdirə bilərik.
Sual – Davamlı sülh üçün ilkin şərt hansıdır?
Cavab – Başqa bir təhlükəli düşmənçilik dövrünə girməməyimiz vacibdir. Artıq Cənubi Qafqazda kifayət qədər qan tökülübdür. Ərazi bütövlüyünün qarşılıqlı tanınması əsasdır.
Regional nəqliyyat infrastrukturunun blokdan çıxarılması da vacibdir. Dağlıq Qarabağ ermənilərinin təhlükəsizliyi və hüquqları məsələsinə gəlincə, biz hesab edirik ki, bunun üçün ən yaxşı mexanizm beynəlxalq iştirakla dialoqdur.
Sual – 2020-ci ildə Rusiyanın vasitəçiliyi ilə əldə olunan atəşkəsdən sonra Baş nazir Nikol Paşinyan ciddi təzyiqlərə məruz qalıb. Çoxları atəşkəsi “kapitulyasiya” kimi anladı və bəzən şiddətli etirazlar aksiyaları baş verirdi. Bu gün Ermənistanda əhval-ruhiyyə necədir?
Cavab – Bəli, o vaxt ciddi böhran var idi. Təşkilatçılar arasında ekstremist qüvvələr var idi. Hökumət binalarına həmçinin hücum edilib. Mən özüm də hücuma məruz qaldım. O vaxt parlamentin sədri idim. Qərara gəldik ki, xalqa müraciət edək. Demokratiya belə işləyir.
Seçkilərin əsas məsələləri Paşinyanın sülh gündəmi və Ermənistanın demokratik islahatları davam etdirib-etdirməməsi olub. Bütün çətinliklərə baxmayaraq, hakim partiya azad və ədalətli seçkilərdə qalib gəldi. Təbii ki, bu gün də hökumətin ünvanına tənqidlər var ki, bu da sağlamdır. Lakin o dövrün böhranına üstün gəlindi.
Sual – O vaxtdan bəri Ermənistanın Rusiya ilə münasibətləri nə dərəcədə dəyişib? Axı nəhayət, Sizin ölkəniz Moskvanın rəhbərlik etdiyi Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatının (KTMT) üzvüdür.
Cavab – Əgər erməni cəmiyyətindəki hazırkı müzakirələri izləsək, Rusiya sülhməramlılarının Dağlıq Qarabağdakı hərəkətləri və Azərbaycanın Ermənistan ərazisini işğal etməsinə Rusiyanın reaksiyası ilə bağlı böyük məyusluq, nikbinlik görə bilərik.
Biz KTMT-yə müraciət etdik və baş katibin rəhbərlik etdiyi müşahidə missiyamız oldu. Amma bu sirr deyil ki, biz daha artığını ehtimal edirdik.
