Azərbaycan yeni müharibə təhlükəsindən istifadə etməyə başlayıb və danışıqlar prosesi ilə paralel olaraq Ermənistanın öz sərhədləri yaxınlığında kəşfiyyat uçuşları həyata keçirəcəyini bəyan edib.
Dezinformasiya-inkar dialoqunda təkcə Xarici işlər nazirlikləri deyil, həm də Müdafiə nazirlikləri iştirak edir. Üstəlik, Azərbaycan Müdafiə nazirliyinin bəyanatında Ermənistan üçün də açıq-aşkar təhlükə var.
Azərbaycan Müdafiə nazirliyinin ilk dezinformasiyası iyulun 25-də, ikincisi isə iyulun 28-də olub. Bu addımlar nə hazırlayır: yeni təxribatmı, yoxsa digər inkişaflarmı? Analitiklərin fikirləri birmənalı deyil.
Ermənistan tərəfinin təkziblərinə baxmayaraq, Azərbaycan Müdafiə nazirliyi yeni xarakterli dezinformasiyalar yaymağa başlayıb. Ermənistan son günlər ikinci dəfədir ki, Azərbaycanın Ermənistan Silahlı qüvvələrinə məxsus pilotsuz uçuş aparatı tərəfindən sərhəd zonasının müxtəlif ərazilərində kəşfiyyat uçuşları həyata keçirməsi barədə bəyanatını təkzib edib.
İlk baxışdan azərbaycanlıların bu yeni davranışı AB-nin Mülki Monitorinq Missiyasına qarşı yönələ bilər, sərhəddə monitorinq və atəşkəs rejiminin pozulması ilə bağlı daimi dezinformasiya indi mümkünsüzdür, ikinci factor AB-nin ünvanına olan ittihamlardır.
Rusiya bölgədə kəşfiyyat işləri aparmağı mümkün hesab edib. Politoloq Ruben Mehrabyan hesab edir ki, Azərbaycanın “kəşfiyyat” kvadrokopterlərinin yeni hiyləsi başqa məqsəd daşıya bilər.
“Bu, Ermənistan Silahlı qüvvələrinin Qərblə əməkdaşlıq çərçivəsində hərbi potensialının modernləşdirilməsi prosesini dayandırmağa yönəlmiş diplomatik addımdır.
Amma bu halda Azərbaycan ancaq Rusiyanın sözçüsü rolundadır və bu, Rusiyanın təhlükəsidir”.
Azərbaycanın hər hansı təxribatdan əvvəl sərhədyanı atəşlə bağlı dezinformasiya yaymaq taktikasına bələd olan analitiklər belə qənaətə gəlirlər ki, yeni dezinformasiyanın oxşar məqsədləri ola bilər, xüsusən Azərbaycan Müdafiə nazirliyinin bəyanatında Ermənistana öz arsenalı ilə cavab vermək üçün birbaşa təhdid var.
Lakin “Fitch Ratings” beynəlxalq reytinq agentliyi yetkin müharibəni real hesab etmir. Fitch-in araşdırmalarına görə, hərtərəfli sülh sazişi Azərbaycanın Ermənistan ərazisindən dəhlizin olması tələbləri, eləcə də sonuncunun konstitusiyasına dəyişikliklər edilməsi ilə çətinləşəcək ki, bununla da siyasi cəhətdən razılaşmaq çətin olacaq.
Amma agentliyin araşdırmasında deyilir ki, “baza halı münaqişənin gərginləşməsini nəzərdə tutmur, baxmayaraq ki, Azərbaycan qoşunları Ermənistan ərazisində mövcud olmağa davam edir və vaxtaşırı toqquşmalar baş verir”.
Bu fikri regional məsələlər üzrə ekspert Armen Petrosyan da bölüşür, çünki ER -nın suveren əraziyə qarşı beynəlxalq ictimaiyyət üçün hansı əsaslandırması olduğunu təsəvvür etmək çətindir.
Analitikin fikrincə, hazırda maraqlar xüsusilə regionda tərəflərin müxtəlif şəraitdə təmsil etdikləri kanalların bloklanması ilə bağlıdır.
Lakin onlar həm də böyük beynəlxalq “oyunçuların” bunda maraqlı “yumşaq güc”dən istifadə etmək imkanı yaradan məsələ olmasından istifadə edirlər.
“Hazırda hərbi təcavüz ehtimalı yoxdur. Artsax məsələsində onların o hüquqi əsası var idi, çünki ölkələr Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanımaq iddiasındadırlarsa, Artsaxı da onun sərhədləri daxilində tanıyırdılar.
Tavuşinin 4 kəndinə münasibətdə silahdan istifadə olunmayıb, yəni hüquqi əsası var, bunlar sovet dövrünün xəritələridir və onlarla diplomatiya, təzyiq, müharibə hədəsi ilə güc tətbiq etmədən yazıblar, açıq şəkildə yox.
Amma heç olmasa həmin diplomatik təmaslar zamanı bu kəndləri xəbərdarlıqla qəbul ediblər. Yəni, indiki məqamda görünən odur ki, onlar problemi zorla həll etməyə getməyəcəklər. Amma psixoloji və təbliğat təzyiqi ilə Ermənistanı sürətləndirməyə çalışacaqlar”.
Müxalifətçi deputat Kristin Vardanyanın fikrincə, Azərbaycan dezinformasiyasının daha uzağa gedən məqsədləri var və o, həmin anda hazırlanan hadisələri göstərməməlidir.
“Azərbaycanın gündəmində sülh, barışıq və münaqişələrin həlli gündəliyi yoxdur. Onlar bütün istiqamətlərdə bazalar hazırlayırlar, danışıqlar masası arxasında bu bazaları mümkün qədər gücləndirməyə çalışırlar, güc təhdidi və ondan istifadə üçün baza hazırlamaqdan belə çəkinmirlər.
Onlardan istifadə edib-etməmək geosiyasi vəziyyətdən asılıdır, bir çox amillərdən asılıdır. Amma onlar uzun müddətdir ki, təməl qoyurlar ki, əgər bu alətlər dəstindən istifadə etmək qərarına gəlsələr, əvvəlcədən hazırlanmış faylları olsun, onu açsınlar və o anda qərar verdiklərini əsaslandırsınlar”.
