Analitik Armen Petrosyan Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin destruktiv davranışının və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanla görüşdən çəkinməsinin səbəblərini hərtərəfli izah edib.
“Birincisi odur ki, Azərbaycan hakimiyyəti Ermənistanla birbaşa danışıqlara üstünlük verir və erməni tərəfi ilə istənilən vasitəçilik formatında danışıqları istisna etmək istəyir.
Qərb platformalarının vasitəçiləri istisnadır, çünki Azərbaycanın özünün ekstremist siyasəti kontekstində planları var, xüsusən də Qərb vasitəçilərinin rolu onların həyata keçirilməsində mühüm maneə olacaq, çünki Azərbaycan prezidenti Qərb platformalarında artıq öhdəliklər götürüb.
. Məsələn, analitik İlham Əliyevin 2023-cü ildə Qranada Nikol Paşinyanla görüşdən imtina etməsini və regional kanalların bloklanması ilə bağlı əvvəlcədən şərtləşmiş razılaşmaların yerinə yetirilməməsini misal gətirib.
“Tərəflər qarşılıqlı yurisdiksiyanın tanınmış dörd prinsipi əsasında embarqonu ləğv etməyi öhdələrinə götürdülər. Bu kontekstdə 2023-cü ilin ikinci yarısı və 2024-cü ilin birinci yarısında Azərbaycan tərəfi “Zəngəzur dəhlizi” adlanan çıxışa qayıdıb və maneəsiz keçid məntiqi ilə blokadanı irəlilətməyə başlayıb.
Qərb platformalarının vasitəçiliyi istisnadır, çünki Azərbaycan tərəfinin öz ekstremist siyasəti kontekstində aydın planları var, xüsusən də Qərb vasitəçilərinin rolu onların həyata keçirilməsində mühüm maneə olacaq. Çünki Azərbaycan Prezidenti əvvəllər Azərbaycan tərəfinin yerinə yetirmədiyi Qərb platformalarından öz üzərinə öhdəliklər götürüb və yerinə yetirməyib”-deyə Petrosyan qeyd edib.
Petrosyanın fikrincə, ikincisi Ermənistanla ikitərəfli, birbaşa danışıqlar aparmaq istəyidir. Azərbaycan tərəfi ER-dan daha çox şey əldə etmək üçün daha çox imkanlar görür, lakin görüşlər təşkil olunarsa, vasitəçilərin iştirakı ilə vasitəçilik formatında görüşlər keçirmək mümkün deyil.
“Son olay odur ki, Azərbaycan hazırda sülh müqaviləsi imzalamaq istəmir. Bugünkü reallıqda Azərbaycan tərəfi görür ki, Ermənistanın hələ də manevr etmək imkanı var və Azərbaycanın bütün tələbləri yerinə yetirilmir.
Ona görə də rəsmi Bakı sülh müqaviləsi ləngiyir, yeni əngəllər yaranır. Məsələn, Ermənistan Respublikasının konstitusiyasına dəyişiklik erməni tərəfi ilə birlikdə ATƏT Minsk Qrupunun formatının ləğvini tələb edir.
Amma bunlar ikitərəfli münasibətlərdə qarşılıqlı əhəmiyyət kəsb edən məsələlərdir, baxmayaraq ki, onların həlli çox vaxt tələb edir.
Bakı sülh müqaviləsinə getmək istəmədiyi üçün bu məsələləri gündəmə gətirib” – deyə Petrosyan bildirib.
Onun qənaətincə, Azərbaycan mühasirə, demarkasiya və delimitasiya proseslərini yalnız öz prizmasından həyata keçirməyə çalışır.
Azərbaycan tərəfi üçün, istehsal problemi kimi, bu, Artsax ermənilərinin geri qayıtmasında istisna olsa da, təbliğatın əks balansıdır.
Petrosyan bir tərəfdən Əliyevin Paşinyanla danışdığına, digər tərəfdən Azərbaycanın müxtəlif yüksək rütbəli rəsmilərinin qısa müddətdə sülh sazişinin imzalana biləcəyini iddia etdiyinə diqqət çəkib, Petrosyan bunun diplomatiya olduğunu vurğulayıb.
“Azərbaycanlılar göstərmək istəyirlər ki, onlar bu sazişi ratifikasiya etməyə çox meyllidirlər, heç bir maneə görmürlər, qalan məsələləri həll etmək asandır, lakin bu, aydın bir taktikadır, məqsədi onların sazişinə müsbət münasibət yaratmaqdır.
Siyasətçilərin beynəlxalq ictimaiyyətin gözündə problem, əslində, ən dindar istəklərini gizlətmək, Ermənistana qarşı davamlı olaraq səsləndirilən tələblərin davamlılığını görmək və ya diqqəti bu tələblərdən yayındırmaqdır. Ardıcıl olaraq bu xətti siyasi və təbliğat səviyyəsində təbliğ etməkdir” – deyə analitik yekunlaşdırıb.
