Avropa Birliyinin Cənubi Qafqaz üzrə xüsusi nümayəndəsi Toivo Klaar Ermənistanla Azərbaycan arasında son dövrlər baş verən hadisələrdən, münasibətlərin nizamlanmasına dair aparılan danışıqların intensivləşməsindən danışıb və bu məsələdə Avropa Birliyinin də öz töhfəsini verdiyini bildirib.
Alınan məlumata görə, bu fikri Avropa Birliyinin xüsusi nümayəndəsi JamNews-a müsahibəsində bildirib və qeyd edib ki, Yerevanla Bakı arasında son illərdə baş verən proseslər fərqli mənzərədir, çünki zorakılıq və günahsız qurbanlarla dolu vəziyyətlər hər iki tərəfdə də olub.
“2020-ci ilin 44 günlük müharibəsi, müxtəlif silahlı toqquşmalar və genişmiqyaslı hərbi əməliyyatlar, Laçın dəhlizi ətrafındakı vəziyyət və nəhayət, 2023-cü ilin sentyabrında Qarabağ ermənilərinin kütləvi köçü mənim üzləşməli olduğum ən çətin vəziyyətlər oldu.
Bu zorakılığın qurbanları ilə etdiyim söhbətləri və 1990-cı illərdə oxşar çətinlikləri görmüş insanlardan eşitdiyim hekayələri həmişə xatırlayacağam.
Eyni zamanda müsbət hadisələr də baş verdi. Bakı ilə Yerevan arasında dialoq daha da fəallaşdı və hesab edirəm ki, bunda Avropa Birliyi da öz töhfəsini verdi.
“Sülh müqaviləsinin bağlanması üzrə danışıqlar aparılır” – deyən Klaar, Ermənistan-Azərbaycan danışıqlarında AB-nin vasitəçiliyinə toxunaraq, Toivo Klaar qeyd edib ki, bu kontekstdə 2020-ci il müharibəsindən əvvəl AB-nin daha az görünən rolu olub.
AB-nin vəzifəsi əsas beynəlxalq forumun, Minsk Qrupunun və onun həmsədrlərinin səylərini daha da dəstəkləmək idi. Klaar bildirib ki, 2020-ci il müharibəsindən sonra AB əsasən tərəflərin xahişi ilə daha mühüm rol oynamağa başlayıb və bu, Avropa Şurasının sədri Çarlz Mişel, Ermənistanın Baş naziri arasında yüksək səviyyəli üçtərəfli görüşlərlə yekunlaşıb: Nikol Paşinyan və Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev. O
O, qeyd edib ki, yuxarıdakı görüşlər, digər beynəlxalq aktorların səyləri ilə yanaşı, iki liderə sülh müqaviləsi, demarkasiya və delimitasiya, regional iqtisadi yenidən açılış məsələlərində ümumi anlaşma əldə etmək üçün lazımi platforma veribki o da nəqliyyat əlaqələri və humanitar məsələlərdir.
“14 dekabr 2021-ci il və 15 iyul 2023-cü il tarixləri arasında Brüsseldə altı liderin görüşü, bir çox yüksək səviyyəli telefon danışıqları oldu və biz burada təhlükəsizlik üzrə məsləhətçi görüşləri də təşkil etdik” – deyə AB-nin xüsusi nümayəndəsi xatırladıb və əlavə edib ki, onun Yerevana səfərləri Bakı və daha geniş regionda AB-nin dəstəklədiyi çərçivənin yaradılmasına köməklik göstərdi ki, onun vasitəsilə liderlər Xarici işlər nazirlərini, Baş nazirin müavinini və digər əsas aktorları gələcək danışıqlara istiqamətləndirə bilsinlər.
Onun sözlərinə görə, son aylarda Ermənistanla Azərbaycan arasında aparılan dialoq konkret müsbət nəticələr verib. “AB bütün bu hadisələri, istər əsirlərin azad edilməsinə dair 7 dekabr 2023-cü il tarixli birgə bəyanat və COP29, istərsə də 19 aprel 2024-cü il tarixli demarkasiya və demarkasiya üzrə bu yaxınlarda bağlanmış sazişlər və onların sonradan həyata keçirilməsini alqışladı.
Sonuncu bizim iştirakımız vasitəsilə əldə edilmiş ümumi anlaşmaya, məsələn, ikitərəfli sərhədin delimitasiyası üçün əsas kimi 1991-ci il Alma-Ata Bəyannaməsinin qəbuluna əsaslanır” – deyə Toivo Klaar vurğulayıb.
Bu yaxınlarda daha çox ikitərəfli görüşlər olub, baxmayaraq ki, tərəflər bu məsələni həll edərkən AB yenidən vasitəçi rolunu öz üzərinə götürməyə hazırdır.
