İsrail və İran tərəfləri öz bəyanatlarında iki ölkə arasında müharibə ehtimalını təsdiqləyirlər, lakin məsələ münaqişənin, toqquşmaların və ya müharibənin əhatə dairəsinin nə olmasıdır, xüsusən də ABŞ və bir sıra digər güclər müharibənin başlanmasına qarşıdır. İranşünas Nver Davtyan bu fikri “Armenpress”lə söhbətində İsrail Xarici İşlər Nazirliyinin xüsusi nümayəndəsi Fler Həsən Nahumun bir neçə gün əvvəl İsraillə İran arasında genişmiqyaslı müharibənin qaçılmaz olaraq başlayacağı ilə bağlı verdiyi bəyanatına istinad edərək bildirib.
“İran tərəfinin bəyanatları Tehranın İsrailə qarşı irimiqyaslı əməliyyatlar həyata keçirmək niyyətində olmadığını sübut etsə də, HƏMAS lideri İsmayıl Haniyyənin Tehranda öldürülməsindən sonra mütləq cavab tədbirlərinin olacağı da qeyd olunur. Bu yaxınlarda İranın dini lideri Əli Xamneyi təsadüfi olmayan “taktiki geri çəkilmə”nin məqsədəuyğunluğundan danışdı və İranın bugünkü “taktiki ləngiməsi” həmin konsepsiyaya uyğundur. Xüsusən də İranın İsrail cəmiyyətini və ordusunu üç həftə gərgin vəziyyətdə saxlaması kifayət qədər səmərəli işləyir”, – Davtyan bildirib.
O əlavə edib ki, müxtəlif Qərb KİV-ləri İranın öz niyyətlərindən geri çəkildiyini, ABŞ-ın vasitəçilik missiyasına görə Qəzza zolağında atəşkəslə bağlı danışıqların ona təsir edə biləcəyini, İranın qərarını ləğv edə biləcəyini yazıb, lakin bu fonda Tehran görəcəyi tədbirləri mütəmadi olaraq xatırladır.
“Bundan əlavə, onların həcmi ilə bağlı yalnız proqnoz vermək olar, çünki planlar heç kimə məlum deyil. Buna baxmayaraq, proqnozlar əsasında deyilənlərə əsaslanan ciddi məntiqi arqumentlər var. İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun İsmayıl Haniyənin öldürülməsindən sonra verdiyi ikinci bəyanatda İranın lazımi vaxt, lazımi yerdə, müvafiq nəticə gözləyərək cavab verəcəyi təsdiqlənib.
İran irimiqyaslı əməliyyatlar keçirmək niyyətində olmasa da, buna hazırdır, ona görə də zərbənin gücünün İsrail üçün kifayət qədər güclü olacağını başa düşmək olar”, – ekspert bildirib. Ekspert İranın BMT-dəki nümayəndəliyinə yaxın mənbələrin faktiki olaraq yuxarıda deyilənləri təsdiq edən bəyanatına da istinad edərək qeyd edib ki, İran tərəfinin cavab tədbirləri konkret nəticəni təmin etməlidir.
Davtyanın fikrincə, ABŞ-ın İsrailə təsir etmək və onu cilovlamaq üçün müəyyən rıçaqları var, lakin bu gün ABŞ-da yəhudi lobbiçiliyinin təsirini və orada keçiriləcək seçkiləri nəzərə alaraq bu rıçaqlardan istifadə etmək siyasi istəkdən asılıdır.
“Problemi qlobal geosiyasi proseslər kontekstində də nəzərdən keçirmək lazımdır, çünki İranın əleyhdarları bir neçə istiqamətdə İranın təsirini azaltmaq istəyirlər. Məsələn, İranın Rusiya-Ukrayna cəbhəsində Rusiyaya dəstək verməsinin qarşısını almaq. Digər istiqamət isə Cənubi Qafqazdır. Nə qədər son vaxtlar açıqlamalar olsa da, İsrailin İrana qarşı işləyə biləcəyi ən əlverişli istiqamətlərdən biri də Azərbaycanın özüdür.
Bəyanatlar sadəcə Azərbaycanın təhlükədə olmaması üçündür. İranı genişmiqyaslı əməliyyatlara cəlb etmək, bununla da onun təsir dairələrini və imkanlarını məhdudlaşdırmaq üçün bütün aspektlərdə davamlı səylər göstərilir”, – ekspert yekunlaşdırıb.
