İndiki mərhələdə Türkiyə Ermənistan-Azərbaycan münasibətlərinin nizamlanmasında və sülh müqaviləsinin imzalanmasında maraqlıdır. Türkiyə sazişin imzalanmasından sonra Ermənistanla münasibətlərin tənzimlənməsi istiqamətində müəyyən addımlar atmağa hazırdır və buna görə də Azərbaycanı bu addımı tez bir zamanda atmağa çağıracaq.
Bu barədə türkoloq Ruben Safrastyan Paşinyan-Ərdoğan görüşə və Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin nizamlanması perspektivinə toxunaraq qeyd edib.
“İki ölkə başçılarının görüşü ona dəlalət edir ki, Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin normallaşması prosesi davam edir və dayanmayıb. Ölkə rəhbərlərinin görüşməsi də önəmlidir”.
Safrastyanın sözlərincə, bu görüş çox vacibdir, lakin türkoloq düşünmür ki, Paşinyan-Ərdoğan görüşündən Türkiyənin Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin normallaşması ilə bağlı mövqeyində əsaslı dəyişikliklər gözləmək olar.
O xatırladıb ki, Ərdoğan dəfələrlə qeyd edib ki, Türkiyə Ermənistanla Azərbaycan arasında sülh müqaviləsinin imzalanmasını gözləyir və yalnız bundan sonra münasibətlərin normallaşması üçün addımlar atılacaq. Bu, ictimai mövqedir və Türkiyənin bu yanaşmadan əl çəkməsi ehtimalı azdır. Safrastyanın fikrincə, Ərdoğanın öz mövqeyindən əl çəkməsi üçün xüsusi hadisələr olmalıdır.
“Mən istisna etmirəm ki, Türkiyə Ermənistanla sülh sazişinin tezliklə imzalanması üçün Azərbaycana müəyyən təzyiqlər göstərəcək. Mən dəfələrlə qeyd etmişəm ki, Türkiyə və Azərbaycanın Ermənistanla danışıqlar prosesi baxımından yanaşmaları bir qədər fərqlidir. Türkiyənin regiondakı rolu ilə bağlı strateji baxışı var və əmindir ki, 44 günlük müharibə Cənubi Qafqazda öz mövqelərini gücləndirərək yeni vəziyyət yaradıb, buna görə də Türkiyə Ermənistan-Azərbaycan sazişinin tezliklə imzalanmasında və ratifikasiya olunmasında maraqlıdır. Lakin Azərbaycanın yanaşması strateji deyil, taktikidir. Yəni Bakı daha kiçik problemi həll edir, sadəcə olaraq Ermənistandan mümkün qədər qoparmağa çalışır, ona görə də sülh müqaviləsinin imzalanmasını davamlı olaraq gecikdirir”, – deyə türkoloq qeyd edib.
Safrastyan istisna etmir ki, Türkiyə böyük bir qardaş kimi Azərbaycanı Ermənistanla sülh müqaviləsinin imzalanmasını sürətləndirməyə və buna mane olmamağa sövq etməyə çalışacaq. O baxımdan, Mirzoyan-Bayramov görüşü də bu məsələyə müəyyən aydınlıq gətirə bilər.
“Ermənistan-Türkiyə münasibətlərinin normallaşmasına gəlincə, Ərdoğanın barışıq prosesinin Azərbaycanın mövqeyindən, daha dəqiq desək, Ermənistan-Azərbaycan müqaviləsinin imzalanmasından asılı olması barədə bəyanatını bir daha xatırlatmalıyam. Türkiyə sanki burada əl-qolunu yuyub və Azərbaycanın görəcəyi hər şeyin onun üçün məqbul olduğunu bəyan edib, problemi sonuncunun çiyninə atıb. Bir şey göz qabağındadır ki, rəsmi Bakının yanaşmaları konstruktiv deyil. O da aydındır ki, Türkiyə əvvəlki bəyanatların əksinə olaraq Ermənistanla münasibətləri tam tənzimləməyəcək, çünki o, qondarma “Zangezur dəhlizi”ni istədiyi şərtlərlə almaqda maraqlıdır. Ona görə də Ankara nəyisə əlində saxlamağa çalışacaq ki, bu da onların təsəvvür etdiyi kimi, Ermənistana təzyiqləri davam etdirməyə imkan verəcək”, – deyə qkspert bildirib.