Azərbaycan Amberdin tarixini saxtalaşdırmağa davam edir
İlham Əliyev Ermənistan Respublikasının ərazisi ilə bağlı ambisiya siyasəti çərçivəsində Azərbaycan alimlərinə “Qərbi Azərbaycan”ı araşdırmağa dünyaya təqdim etməyi tapşırıb. O, xüsusilə bəyan edib ki, “Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan ərazisidir, şəhər və kənd adları Azərbaycan mənşəlidir”. Bu barədə “Geqard” Elmi Analitik Fondunun məqaləsində deyilir.
Azərbaycan alimləri Əliyevin tapşırığını yerinə yetirmək, ayrılan maliyyə vəsaitini mənimsəmək işinə başlayıblar”. Onlar üçün əsaslandırmalar, tarixi mənbələr və obyektivlik önəmli deyil.
Sxem belə işləyir: “tədqiqat” üçün ER ərazisində yerləşən hər hansı tarixi-mədəni obyekti seçmək, onu aqvan və ya türk adlandırmaq, ermənilərin onu mənimsədiyini söyləmək lazımdır. Buna görə də, “alimlər” üçün pul da artıq hazır olur.
Belə nümunələr sırasında Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Ə. Bakıxanov adına Tarix və Etnologiya İnstitutunun əməkdaşı Faiq İsmayılovun Ermənistan Respublikasının Araqatsotn bölgəsində yerləşən Amberd qalası haqqında Azərbaycanın “Azərtac” dövlət informasiya agentliyi tərəfindən dərc olunmuş məqaləsi var.
Təbii ki, məqalə yalan və məntiqsiz iddialar üzərində quruldu. O, türk xalqlarının bir vaxtlar səmavi tanrılara sitayiş etdiklərini və buna görə də düşərgələrini hündür yerlərdə qurmağa çalışdıqlarını izah edən saxta tezidlə başlayır. Və Amberd də hündür bir yerdə tikildiyi üçün o, alban memarlığının nümunəsidir (müasir Azərbaycan tarixşünaslığı Azərbaycan keçmişində türk və ağvan komponentlərini birləşdirməyə çalışır).
Erməni şahzadəsi Vahram Pahlavunu tərəfindən XI əsrdə Amberd ərazisində tikdirdiyi Vahramaşen katolik kilsəsinə gəlincə, azərbaycanlı tədqiqatçının fikrincə, o, Qandzasar kilsəsinə bənzəyir. İsmayılovun məntiqin görə, erməni Qandzasar da “alban” kilsəsidir və Vahramaşen kilsəsinə bənzəyir, ikincisi də “alban” kilsələridir. Kilsənin divarlarında erməni yazılarının olmasının da öz “izahı” var. Onlar yazırlar guya “Ermənilər qalanı mənimsəmək üçün onları 20-ci əsrin əvvəllərində əlavə ediblər”.
Üçüncü gülünc “fakt” isə ondan ibarətdir ki, XI əsrdə Pahlavunilər dövründə tikilmiş hamam 20-ci əsrdə yaradılmış “Azərbaycan hamam memarlığının nadir tipik nümunələrindən biridir”.
Əslində, Amberd qalası bitişik tikililəri ilə nə azərbaycanlılara, nə türklərə, nə də albanlara aiddir.
Tarixi mənbələrə görə, Amberdin tikintisinə 7-ci əsrdə Kamsara şahzadələri tərəfindən başlanılıb. 10-cu əsrdə Pəhlavun şahzadələrinə məxsus idi və Baqratunyants çarlığının mühüm hərbi müdafiə bazalarından biri idi. Qala Ani şəhərinin müdafiə sistemində mühür rol oynayıb.
“Amber qalası” tarix-mədəniyyət qoruğuna aşağıdakı memarlıq tikililəri daxildir: qala, qalaya giriş, divarlar, Arkaşen və Amberdadzor qapıları, Vahramaşen katolik kilsəsi (1026), kilsə, içməli su şəbəkəsi və su anbarları, hamam (10-11-ci əsrlər), gizli keçidlər və qalanın içərisindəki digər tikililər”, – “Geqard” analitik fondunun məqaləsində yazılır.
