Greenwashing, yoxsa Azərbaycan öz reputasiyasını necə “yaşılla yuyur” BMT-nin Yerevandakı idarəsinin qarşısında gənclər dəfələrlə Azərbaycanın beynəlxalq hüquqa zidd hərəkətlərini sadalayırlar: hərbi təcavüz, etnik təmizləmə, mədəniyyət soyqırımı.
“Bir il əvvəl Azərbaycan Artsaxda etnik təmizləmə apardı, Artsax xalqını zorla deportasiya etdi, Azərbaycan işğal olunmuş ərazilərdə mədəniyyət soyqırım törətməkdə davam edir, Artsaxdan erməni izini silir, bu günə kimi Bakıda bir neçə onlarla məhbus girovluqdadır, o cümlədən mülki şəxslər və Artsaxın hərbi-siyasi rəhbərliyi”.
Noyabrın 11-22-də Bakıda BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə 29-cu Konfransı keçiriləcək. Ən mühüm beynəlxalq ekoloji konfranslardan biri ərəfəsində deputat Arşak Mesropyan sual verir: insan ədaləti olmadan iqlim ədaləti ola bilərmi?
O, deyir ki, nəzəri cəhətdən bu, mümkündür, lakin bu yolla bu suala müsbət cavab verən hər kəs həm də Azərbaycanın “şəriki” olacaq.
“Biz iqlim ədaləti ilə ayrılmaz şəkildə bağlı olan insan hüquqlarının müdafiəsinin COP29-un əsası və özəyi olmasını tələb edirik. Biz səsimizin eşidilməsini, tələblərimizin yerinə yetirilməsini tələb edirik”.
Aksiyanın təşkilatçılarından biri Arşak Mesropyan deyir ki, COP29 ərəfəsində erməni gənclərin dünyanın müxtəlif yerlərində təşkil etdiyi informasiya kampaniyaları nəticəsiz qalmayıb.
“Qlobal gənclər hərəkatı başlayıb. 20-dən çox ölkədə gənclər birlikləri birgə və əməkdaşlıq edərək təbliğat kampaniyalarından tutmuş maarifləndirməyə, beynəlxalq ictimaiyyəti oyandırmağa kimi müxtəlif tədbirlər təşkil edirlər.
Bu aksiyalar nəticəsində bir sıra ətraf mühit və insan haqları təşkilatları noyabrın 11-də Bakıya getməkdən imtina ediblər.
“Məsələn, Nyu Yorkdakı nüfuzlu Kolumbiya Universiteti rəsmi olaraq COP29-da iştirak etmək qərarını geri götürdü və ləğv etdi. Bu, ən mühüm nailiyyətlərdən biridir”.
COP-29-un Azərbaycanda keçirilməsi ilə bağlı qərar ötən ilin dekabrında, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağa hücumundan və Artsaxın əhalisini boşaltmasından üç ay sonra qəbul edilib. İrəvanın 32 erməni hərbi əsirinin azad edilməsi müqabilində razılığı konfransın Azərbaycanda keçirilməsində həlledici rol oynadı.
Bəzi ekspertlər Bakının\ COP-29 qarşısında imicini yaxşılaşdırmaq üçün erməni məhbusları azad edəcəyini istisna etmirlər.
Beynəlxalq hüquq üzrə mütəxəssis Siranuş Sahakyan nəzəri cəhətdən belə bir ehtimalı istisna etmir, lakin qərarın Artsaxın hərbi-siyasi rəhbərliyinə təsir edəcəyini düşünmür.
“Realist yanaşma olduğu halda, biz rəhbərliyin azad ediləcəyini proqnozlaşdırmırıq, lakin digər kateqoriyalı girovların, məsələn, 2023-cü ildə hərbi əsirlərin humanitar jest fonunda azad edilməsini də istisna etmirik”.
Bir çox beynəlxalq media, o cümlədən Amerikanın “Politico” jurnalı bir çox şirkətlərin sammitdə iştirak etməməyə üstünlük verdiyini yazıb. Azərbaycan da iştirak üçün Ermənistana dəvət göndərib, lakin rəsmi Yerevan COP29-da iştirak edib-etməmək barədə hələ qərar verməyib. Milli Assambleyanın spikeri Alen Simonyan bu yaxınlarda xatırladıb ki, Ermənistan Bakıda sammit keçirməklə razılaşmaq müqabilində 32 məhbusu qaytarıb.
“Bunun müqabilindəəsirləri qəbul etdik. Biz bunu dəstəkləmirdik, amma deyə bilərdik ki, çox pis vəziyyətdə, pis məntiqlə 32 məhbusun Ermənistana qayıtması üçün buna razılıq verməliydik.
Əgər biz razılığa gəlməsəydik, BMT-nin tədbiri necə olardı? Həm münasibət, həm də müxtəlif beynəlxalq strukturlarda nümayəndə heyətlərinin fəaliyyətinin dayandırılması hesabatlarda belə deyilir və hesab edirəm ki, Azərbaycan da buna diqqət yetirməlidir.
Onun dünyaya müsbət mesaj vermək üçün tarixi şansı var, müsbət sima ilə hərəkət etmək üçün tarixi şansı var”.
Bu günlərdə məlum olub ki, BMT-nin Bioloji Müxtəliflik Konvensiyasının Tərəflərinin 16-cı Konfransı zamanı növbəti konfransa ev sahibliyi edəcək ölkə kimi Ermənistan seçilib.
COP17 2026-cı ildə Yerevanda keçiriləcək. Seçkilərdə Ermənistan 65, Azərbaycan 58 səs toplayıb.
