Mayın 27-də, belə desək, müstəqillik bayramı astanasında Azərbaycana Avropadan çox pis hədiyyə göndərilib. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi (AİHM) Budapeştdə azərbaycanlı Ramil Səfərov tərəfindən yatmış ikən baltalanmış ER Silahlı Qüvvələrinin zabiti Gürgen Margaryanın dostu Hayk Makuçyanın və doğmalarının Azərbaycana və Macarıstana olan iddialara dair hökmü elan edib.
Həmin hökmə əsasən, Azərbaycan Səfərovu azad etməklə, nifrət zəminində insan həyatına qarşı zorakalığa dair hökmü bununla süquta yetirib. Bununla,Azərbaycan cinayətin ruhlandırıcısı və törədicisi kimi tanınıb.
Beləliklə, AİHM-nin hökmü de fakto Azərbaycan xalqlararası nifrətçilik zəminində törədilən qətlamı ruhlandırır.
Müstəqillik ildönümünü qeyd edən bir dövlət üçün, bir gün sonra Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsinin belə bir hökmündən daha acınacaqlı, daha rüsvayçı bir gün təsəvvür etmək çətindir.
Digər tərəfdən, bu, cəmi Azərbaycanın dövlət səviyyəsiylə yürüdülən qətl siyasətinin tanınmasıdır. 2004-cü ildə NATO təlimi çərçivəsində baş vermiş faciə həmin siyasətin epizodlarından biridir.
Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi əks tərəf olan Macarıstana qarşı hökm çıxarıb. Macarıstan məhkəməsi Ramil Səfərova ömürlük həbs cəzası vermişdir. Lakin səkkiz il sonra Macarıstan Səfərovu təhvil vermək qərarına gəldi. Mayın 26-da Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin çıxardığı hökmə görə, Macarıstan hakimiyyətinin Səfərovun daha sonra bəraət alması barədə xəbərdar ola biləcəyinə dair heç bir dəlil yoxdur. Başqa sözlə, Macarıstan məsuliyyətdən sərbəst buraxılıb.
Sadə bir sual var: Macarıstan hökumətində heç kəs qəzet oxumurdu, eşitməmişdi ki, qətldən dərhal sonra Səfərov vətənində necə qəhrəmanlaşdırılıb özü də dövlət səviyyəsiylə? Belə çıxır ki, Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi, açıq şəkildə AB üzvü Macarıstana güzəşt edib.
Eyni zamanda, hökmün əsli başqa bir sual doğurur: Səfərovun ekstradisiyasından sonra Budapeşt arqumentlərini təqdim etmək üçün Ermənistan hökuməti bu müddət ərzində Macarıstanla işləməyibmi?
Burada vəziyyət mübahisəlidir. Qeyd etmək lazımdır ki, ekstradisiya barədə məlumat Ermənistan cəmiyyəti üçün olduqca sürpriz olub.
Bakı ilə Budapeştlə danışıqları olduqca ciddi şəkildə gizli saxlaya bildilərmi? Eyni zamanda, Rusiya mətbuatında olan informasiya ki, ektaradisiya işində İlham Rəhimovun hiss ediləcək rolu olub soyca azərbaycanlı milyarder, kim ki, RF Prezident Vladimir Putinlə eyni kursda təhsil alıb. Qəribə deyilmi?
Macarıstan Səfərovu Bakıya ekstradisiya etmədi, onu sadəcə bir başa olaraq satdı. Budapeşt və Bakının Minsk qrupu həmsədrindən həmin məsələdə hər hansısa birinin dəstəyi olmadan, hoxşar xarakterli sövdalaşma baş tutmazdı.
Hadisələrin sonrakı hərbi-siyasi gedişatını nəzərə alsaq, bu dəstəyin Kazan planının hərbi şəkildə həyata keçirilməsinə dair Rusiya-Azərbaycan razılaşmasının tərkib hissələrindən biri olduğuna şübhə yoxdur. Plan, hansı ki, 2016-cı ilin aprelində partladı və erməni ordusunun suveren müqaviməti nəticəsində məğlubiyyətə uğradı.