Azərbaycanda müharibədən sonra Əliyevin niyə Şuşi-Berdzor xəttində dayanıb Stepanakertə girməməsi ilə bağlı siyasi müzakirələr davam etməkdədir. Müxalifət işi bitirməyi tələb edir, “müdrik” siyasətçilər isə bunun Bakı üçün nə təhlükələri yarada biləcəyini izah etməyə çalışırlar.
Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin yaradıcılarından biri, Sosial Demokrat Partiyasının sabiq lideri, politoloq Zərdüşt Əlizadə bildirdi ki, müharibənin ilk mərhələsində BMT Təhlükəsizlik Şurasında Fransa, ABŞ və Rusiya tərəfindən dəstəklənən qərar layihəsi müzakirə edildi. “Layihənin mahiyyəti Azərbaycanın döyüş əməliyyatlarını dərhal dayandırması idi. Müzakirələr zamanı həqiqi niyyətlərin çox geniş olduğu aydın oldu. Əgər Azərbaycan müharibəni dərhal dayandırmasaydı, həmsədr ölkələr 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın xeyrinə qəbul edilmiş əvvəlkilərini yenidən nəzərdən keçirən yeni bir qətnamə layihəsini müzakirəyə təqdim edərdilər. Yəni yeni qətnamə layihəsi qəbul edilsə, BMT Təhlükəsizlik Şurası Azərbaycanın Qarabağ üzərindəki suverenliyini əvvəlki kimi tanımayacaqdı”- deyə Əlizadə qeyd edib.
“Lragir” saytına əsasən, əslində Əlizadə deyir ki, 90-cı illərin əvvəllərində BMT Təhlükəsizlik Şuras Azərbaycanın Qarabağ üzərindəki suverenliyini tanımamışdır. Bu, Azərbaycan tərəfindəki müharibənin əsaslandırılmasını və Vladimir Putinin “Qarabağ beynəlxalq hüquqa görə Azərbaycan ərazisi sayılır” ifadəsini darmadağın edir. Zərdüşt Əlizadə bununla razılaşmır. 90-cı illərin əvvəllərində BMT Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi 4 qətnamənin hamısı Azərbaycanın “ərazi bütövlüyünü” inkar etdi.
“Xoşbəxtlikdən, o anda bunun qarşısı alındı, İngiltərə və BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvləri – Qoşulmama Hərəkatının üzvləri bu cəhdin qarşısını aldılar. Təhdid müvəqqəti olaraq azaldı, ancaq sona çatmadı. Cənubi Qafqazdakı hərbi-siyasi vəziyyətin birdən Azərbaycanın maraqlarına ziyan vuraraq Ermənistanın xeyrinə dəyişə biləcəyi aydın oldu. Bunun üçün Azərbaycan ordusunun Xankəndinə daxil olması, dünya mediasının ”yeni erməni soyqırımı” şivəni qoparması, Rusiyanın bu “soyqırımın” qarşısını almaq üçün Gyumri bazasındakı qoşunlarını Qarabağa yeritməsi kifayət idi”- deyə o qeyd edib.
Əslində Rusiya beynəlxalq proseslərin gedəcəyini bilərək Stepanakertin kənarındakı müharibəni dayandırdı. Zərdüşt Əlizadə Əliyev və Rusiyanın hərəkətlərindən məmnundur və rus qoşunlarının geri çəkilməsini tələb edən müxalifəti qınayır.
“Fərz edək ki, Azərbaycan rus sülhməramlılarının Qarabağdan çıxmasını rəsmi tələb edir. Rusiya deyir ki, göz üstə, qoşunların bölgəyə gəlməsi üçün təxminən bir ay lazım oldu, burada əməlli-başlı yerləşiblər, çıxmaları üçün də bir ay möhlət verin. Azərbaycan, təbii ki, razı olmalıdır. Azərbaycanın bu tələbindən bir gün sonra Minsk Qrupunun üç həmsədri – Fransa, Rusiya və ABŞ BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasına bir qətnamə layihəsi təqdim edirlər. Layihədə yazılır ki, Dağlıq Qarabağın erməni əhalisinin Azərbaycan tərəfindən soyqırıma məruz qalması təhlükəsinin qarşısını almaq məqsədilə: Dünya dövlətlərinə tövsiyə edilir ki, Artsaxın müstəqilliyi tanınsın. Azərbaycana xəbərdarlıq edilir ki, zora əl atarsa, BMT TŞ-nın qərarı ilə onun cəzalandırılması missiyası tapşırılacaq Minsk Qrupunun həmsədri olan ölkələrə. Bəli, qətnamə layihəsinə beş daimi üzvdən dördü səs verəcək, Çin bitərəf qalacaq”- deyə Əlizadə vurğulayıb.
