BaşlıcaTəhlil

“Açar sözləriylə” ilə proqnozlar: son Yerevan-Bakı  görüşndən nə gözləmək olar?

“Müzakirə geniş idi və asan deyildi”. Nikol Paşinyanın avqustun 31-də Brüsseldə Azərbaycan prezidenti ilə üçtərəfli görüşə verdiyi xarakterizə idi.  Politoloqlar son müzakirə ilə bağlı rəsmi hesabatların çox az cizgi və çərçivələrindən nəticə çıxarmağa çalışırlar.

 İcra başçısı bir daha Yerevanın rəsmi yanaşmasını, sülh gündəmini vurğulayır. Lakin deyir ki, müzakirələrdən sonra da buna nail olmaq üçün həll yolları hələ də bəlli deyil.

“Burada bu gündəliyi həyata keçirmək üçün əzm lazımdır. Hamımız başa düşməliyik ki, bu, asan deyil, sadə deyil, mümkün həll yolları göz qabağında deyil, biz ardıcıl işləməyə davam etməliyik.

Hesab edirəm ki, davamlı bir iş qurmaq lazımdır. və bir gün bölgəmizdə uzunmüddətli sülh olacaq və odur ki,biz bu problemin həllinə getdikcə daha çox diqqət yetirməliyik” – deyə Nikol Paşinyan vurğulayır.

Görüşdən digər təfərrüatları təkliflər “yetişən” zaman təqdim ediləcək” –  deyərək  Baş nazirqeyd edir.

Əvvəlki rəsmi mesajda da konkret təfərrüatlar verilmir: 4 saatdan çox davam edən Brüssel 4-cü kompleks müzakirəsi haqqında nə demək olar, “açarlı sözlər” mətnindədir.

Əsirlərin azad edilməsi və itkin düşmüş şəxslərin taleyinə aydınlıq gətirilməsi, sərhədlərin demarkasiyası və sərhəd təhlükəsizliyi, blokadadan çıxarılması, Ermənistan-Azərbaycan münasibətləri, Dağlıq Qarabağ problemi ilə bağlı məsələlər.

Bununla bağlı nə qərar verildiyi bəlli deyil. Sadəcə, aydındır ki, bir ay ərzində mən daha əsaslı danışıqlar üçün yenidən Xarici işlər nazirləri ilə, sonra da iki ölkənin liderləri ilə görüşəcəyəm.

Tərəflərin hansı prinsiplər əsasında sülh danışıqları aparması politoloqlar üçün günün məəsləsidir deyən  azərbaycanşünas Taron Hovhannisyan qeyd edir:

“Görüşdən sonra Azərbaycan iddia edir ki, sülh müqaviləsi üzrə danışıqlar Azərbaycan tərəfinin uğurudur. Çünki onların fikrincə, bu müzakirələr onların təqdim etdiyi 5 prinsip ətrafında davam edəcək.

Ermənistan tərəfi bununla bağlı şərh verməyib. Məgər hələ də Ermənistanın Azərbaycan tərəfinin prinsipləri ilə razılaşdıqdan sonra irəli sürdüyü prinsiplər qüvvədə qalıbmı?”.

Avqustun 31-də Brüsseldə keçirilən görüş 44 günlük müharibədən sonra Ermənistan və Azərbaycan liderlərinin beşinci təkbətək görüşüdür ki, onlardan dördü məhz Avropa Şurası sədrinin təşəbbüsü ilə baş tutub.

Beynəlxalq Böhran qrupunun eksperti Olesya Vardanyan qeyd edir ki, danışıqlar və görüşlər davam edir və bu, artıq regionda sabitliyin əldə olunması üçün müsbət tendensiyadır.

“Erməni tərəfi görüşdən sonra yaydığı bəyanatda vurğulanır ki, sülh sazişi üzrə substantiv danışıqların aparılmasına dair razılıq əldə olunub və bu, çox konkret mesajdır ki, sülh sazişi olmayana qədər heç bir konkret addım atılmayacaq.

Hətta bəzi məsələlər artıq müzakirə olunub və müəyyən bir həllə hazır olsa belə” – Olesya Vardanyan deyir.

Öz növbəsində görüşün əsas vasitəçisi, Avropa Birliyi Şurasının rəhbəri Çarlz Mişel danışıqları müsbət və səmərəli hesab edib və bildirib ki, humanitar məsələlər, o cümlədən minaların təmizlənməsi, həbs edilmiş və itkin düşmüş şəxslərin taleyi ətraflı müzakirə olunub. . Bundan başqa, Mişel erməni əsirlərinin azad edilməsinin vacibliyini vurğulayıb.

Azərbaycanşünas  Taron Hovhannisyan qeyd edir ki, danışıqların ən bariz nəticəsi erməni əsirlərinin Bakıdan vətənə qaytarılması olardı, lakin bu, hələ baş verməyib, baxmayaraq ki, əsirlərin problemi erməni tərəfinin danışıqlarda önəmli olub və olaraq qalır. .

əsirllər məsələsi erməni tərəfinin bütün görüş və gündəmlərində “qırmızı sap” kimi keçir, baxmayaraq ki, Bakı öz humanitar borcunu yerinə yetirməkdən hər cür yayınır.

Belə ki, onun altında öz xüsusi imzası var. Bu müddət ərzində Artsaxın İnsan Hüquqları Şurası da ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərini, insan hüquqlarının müdafiəsi üzrə əsas mandata malik strukturları və beynəlxalq insan hüquqları təşkilatlarını 2022-ci il avqustunda  Azərbaycan tərəfindən Artsax xalqının hüqulqlarının pozuntusu barədə növbəti hesabatı göndərmişdir.

Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutunun eksperti Sergey Markedonov qeyd edir ki, hər belə yüksək səviyyəli görüşdən erməni tərəfinin, Ermənistan cəmiyyətinin humanitar məsələlərin həlli ilə bağlı gözləntiləri var, lakin heç bir real nəticə yoxdur. Əksinə, siyasi məsələlərə yanaşmalar çox fərqli olmaqda davam edir.

“Bakının rəsmi olaraq qapalı hesab etdiyi Qarabağın statusu məsələsini Ermənistan tərəfi qapalı hesab etmir.

Kommunikasiyaların qurulması, sərhədlərinin müəyyən edilməsi edilməsi məsələlərində də belə ziddiyyətlər çoxdur” – deyərək ekspert qeyd edir.

Daha çox göstər
Back to top button