Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan hökumət iclasında məcburi köçkünlərin probleminə toxunub. Onun sözlərinə görə, Hadrut, Şuşi, Martuni və Martakert, eləcə də Dağlıq Qarabağın Şahumyan rayonu, Getaşen, Laçın və digər qonşu rayonlarından ermənilərin qayıtması üçün beynəlxalq mexanizmlər işə salınmalıdır. Baş nazir bildirib ki, Xarici İşlər Nazirliyinə beynəlxalq mexanizmlərdən istifadə gözləntiləri ilə BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı ilə rəsmi danışıqlara başlamağı tapşırıb. Bu danışıqlar hansı məzmuna malik ola bilər və hansı nəticələrə gətirib çıxara bilər?
9 noyabr 2020-ci il tarixli bəyanata əsasən, Dağlıq Qarabağdan didərgin düşmüş ermənilər Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı nəzarəti altında öz vətənlərinə qayıtmalıdırlar. Ancaq indiyədək üçtərəfli sənədlə müəyyən edilmiş beynəlxalq mexanizm işə düşməyib. Baş nazir Nikol Paşinyan ER Xarici İşlər Nazirliyinə BMT-nin Qaçqınlar üzrə Ali Komissarı ilə rəsmi danışıqlara başlamağı tapşırıb.
9 noyabr tarixli bəyanatın 7-ci bəndi yalnız Dağlıq Qarabağın və qonşu rayonların qaçqın və məcburi köçkünləri barədədir, lakin təbii ki, Bakı, Şirvan, Sumqayıt, Kirovabad, Xanlara, Şamxor, Naxicevan və Azərbaycanın digər rayonlarındakı etnik təmizləməyə məruz qalmış ermənilərin nümayəndələrinin beynəlxalq məhkəmələrdə təşkilatlanmalarına, mülkiyyət, geri qayıtma və digər hüquqlarını müdafiə etmələrinə maneə deyil.
Sabiq deputat Larisa Alaverdyan icra hakimiyyətinin hərəkətlərini və açıqlamalarını gec hesab edir. Onun fikrincə, nəticə əldə etmək üçün bu prosesə yalnız elanlarla deyil, daha tez başlanılmalı idi.
“Yaxşı olardı ki, bu bəyanatdan sonra daha aydın qətnamələr qəbul olunsun”.
AİHM aparatının keçmiş əməkdaşı, hüquqşünas Arman Zrvandyanın BMT-yə müraciət etmək və beynəlxalq mexanizm tətbiq etmək baxımından böyük gözləntiləri yoxdur.
“Ümumiyyətlə, hər hansı dövlətə nəyisə məcbur etmək üçün beynəlxalq resurs çox azdır. Və əgər hər halda dövlət şüurlu şəkildə öz maraqlarından çıxış edərək heç bir öhdəliyi yerinə yetirməməyi seçirsə, onu həmin öhdəliyə məcbur etmək üçün çox az resurs var”.
Baş nazir qaçqınların geri qaytarılması və Bakının 9 noyabr bəyanatdan irəli gələn öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi ilə bağlı BMT-yə müraciət edəcəklərini bəyan etdiyi halda, Azərbaycan artıq azərbaycanlı “köçkünlərin” əmlakını hesablayır, Ermənistanı “Qərbi Azərbaycan” kimi təqdim edir.
