Ləğv edilmiş dekabr iclasından 3 ay sonra ER Xarici işlər naziri Ararat Mirzoyan yenidən Moskvaya gedib. Ermənistan Laçın dəhlizinin bağlanması ilə əlaqədar 2022-ci ilin sonuna planlaşdırılan üçtərəfli görüşün təxirə salınmasını istəyib.
Laçın dəhlizi hələ də bağlıdır, lakin bu dəfə Xarici işlər naziri Mirzoyan ikitərəfli görüşlər üçün Moskvaya gedib. ER və Rusiya Xarici işlər nazirləri Nyu Dehlidə mətbuata qapalı keçirilən konfrans çərçivəsində sonuncu dəfə görüşüblər.
Nazirlərin Moskva görüşünün gündəliyi daha dolğundur. Rusiya Federasiyası Xarici işlər nazirliyi əvvəlcədən elan edib ki, gündəliyə çoxlu məsələlər daxildir: ikitərəfli münasibətlər, regional məsələlər, Laçın və Dağlıq Qarabağ ətrafındakı vəziyyət, Ermənistan və Azərbaycan arasında “sülh müqaviləsi” üzrə danışıqlar.
Moskvada Ermənistan və Rusiya Xarici işlər nazirləri açıq sənəd imzalayıblar. Sergey Lavrov vəziyyəti zaqlarla müqayisə edərək zarafat edib.
Əslində, 1992-ci ildən Ermənistanla Rusiya arasında bütün hüquqi sənədləri ümumiləşdirən toplu nəşr olunur. Nüsxələri Ermənistan və Rusiyanın Xarici işlər nazirləri imzalayıblar.
Erməni və Rusiya tərəfləri Mizoyan-Lavrov görüşü üçün nəzərdə tutulan kifayət qədər geniş gündəliyi açıqlasalar da, Ermənistan və Rusiya Xarici işlər nazirlərinin geniş spektrli məsələləri müzakirə etmələri üçün əslində təxminən bir saat kifayət idi.
Ermənistan xarici işlər naziri görüşdən əvvəl Moskvaya getməklə bağlı əsas məqsədini açıq şəkildə qeyd etmişdi.
“Noyabrın 9-da üçtərəfli bəyannamədə Azərbaycanın praktikada pozmadığına dair heç bir bənd yoxdur. Atəşkəs rejiminin mütəmadi olaraq pozulması, ER ərazilərinin işğalı, Laçın dəhlizinin qanunsuz bağlanması, erməni əsirlərin saxlanması, açılışa mane olması. regional kommunikasiyaların, Azərbaycan tərəfinin nəzarəti altında olan ərazilərdən didərgin salınmış sakinlərin geri qayıtmasına maneçilik törətməsi,
üstəlik, Azərbaycan tərəfi davamlı təxribatları ilə davamlı sülh və sabitliyin bərqərar olması üçün səyləri torpeda edir.
Bu kontekstdə vurğulamaq istərdim.
Azərbaycanın nəhayət öz öhdəliklərini yerinə yetirməsi və güc tətbiqinin və ya güc tətbiq etmə hədəsinin yolverilməzliyi ilə bağlı beynəlxalq hüququn pozulmasına son qoyması üçün Ermənistanın müttəfiqləri və tərəfdaşlarının fəal addımlar atmasının zəruriliyi.
Ararat Mirzoyan görüşün qapalı hissəsindən əvvəl onu da çatdırıb ki, Əliyevin döyüşkən hədələri fonunda Ermənistan tərəfi müttəfiqlərinin Bakıya hərbi eskalasiya həyata keçirməsinə imkan verməyəcəyini gözləyir.
Ermənistan Dağlıq Qarabağda etnik təmizləmə aparmaqla bağlı Bakının real məqsədlərindən danışmağa davam edir.
Rusiyanın Xarici işlər naziri bildirib ki, görüşün gündəliyində duran məsələlərdə Rusiyanın da önəmlikləri var.
“Əsas problemlərdən biri Laçın dəhlizi və Qarabağ ətrafında vəziyyətin nizamlanmasıdır.
Şübhə yoxdur ki, Ermənistan, Azərbaycan və Rusiya liderlərinin üçtərəfli bəyanatları bütün həll yollarının və vəziyyətin sabitləşməsinin açarıdır”.
Lavrov xüsusi olaraq vurğulayıb ki, üçtərəfli bəyannamənin bütün tərəflərinin Laçın dəhlizi ilə bağlı öhdəlikləri var. O, bunu dərk etməli və improvizasiyasız çıxış etməli olduqlarını vurğulayıb.
Tərəflər açıq və dürüst danışdıqlarını vurğulayırlar. Lavrov görüşü müsbət adlandırır, Mirzoyan “kafi” ifadəsini işlədir. Nə ölkələr, nə də strukturlar baxımından başqa ünvan elanları yox idi.
Rusiyanın xarici işlər naziri Ermənistan liderlərinin mövqeyini bölüşür ki, Dağlıq Qarabağda vəziyyəti sabitləşdirmək üçün indiki mərhələdə Stepanakert və Bakı nümayəndələri arasında birbaşa təmaslara üstünlük verilir.
Hüquqlar baxımından isə o, müqayisələr aparır və deyir ki, rusların, məsələn, Donbassda və ya Kosovoda serblərin sahib olduğu hüquqlar Qarabağ xalqı üçün də müəyyən edilməlidir.
Mrzoyan-Lavrov görüşündən əvvəl Rusiya Xarici işlər nazirliyinin yaydığı memorandumda “Ermənistan Rusiyanın ən yaxın müttəfiqlərindən biri, Cənubi Qafqazda strateji tərəfdaşdır” cümləsi var idi.
Bu, Ermənistanın xarici siyasət kursunu dəyişməyə çalışması ilə bağlı davamlı şayiələr fonunda deyilir. KTMT baş katibinin XİN rəhbərinin Moskvaya səfərindən əvvəl Ermənistanda olması faktı, parlament spikeri Alen Simonyanın fikrincə, hələ heç nə demək deyil.
“Hə gəldi, sonrası nə?” Mən nəyin dəyişdiyini başa düşmək istəyirəm. Hansı sistemdə olmağımızdan asılı olmayaraq, biz həmişə təhlükəsizliyimizi təmin etmək üçün bütün mümkün yolları axtarırıq.
Buna baxmayaraq, Lavrov Qərbin Cənubi Qafqazdakı hadisələrdə Ermənistan və Rusiyanı qəzəbləndirmək cəhdlərini görməkdə davam edir.
Şübhəsiz ki, bu cəhdlər uğursuzluğa məhkumdur. Mizroyan öz növbəsində Qərblə işləməyin Ermənistan üçün vacib istiqamət olduğunu aydınlaşdırır, bununla belə, Ermənistanda hədəflənmiş anti-Rusiya kampaniyasının olmadığını deyir.
