Artsaxın Xarici işlər nazirliyi Artsax xalqının öz müqəddəratını təyinetmə hüququ ilə bağlı bəyanat yayıb və qeyd edib ki, Azərbaycan hakimiyyəti hər hansı problemin həlli yolu kimi Artsaxla danışıqları rədd etdiyini açıq şəkildə göstərir.
Alınan məlumata görə, elanda deyilir:
“100 gündür ki, Artsaxın Azərbaycan tərəfindən qeyri-qanuni blokadası davam edir, bunun əsas məqsədi Artsax xalqını bu cür məhv etmək, onları tarixi vətənindən qovmaqdır.
Gücdən istifadə etməklə və terrorizmlə hərəkətlərinə baxmayaraq, Azərbaycan Artsax xalqının öz müqəddəratını təyinetmə hüququnun zorla boğulması istiqamətində ardıcıl siyasət aparır.
Eyni zamanda, Azərbaycan hakimiyyəti açıq şəkildə göstərir ki, onlar danışıqları hər hansı bir problemin həllini tapmaq yolunda rədd edirl.
Qeyd edək ki, Azərbaycan bir neçə onilliklər ərzində Artsax xalqından xilas olmağa və Azərbaycan-Qarabağ münaqişəsini güc yolu ilə həll etməyə çalışır.
Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycanda yaşayan ermənilər belə cinayətkar siyasətin ilk qurbanı oldular. 1988-1990-cı illərdə yerli hakimiyyət orqanları tərəfindən kütləvi qırğınlar, işgəncələr və talanlarla müşayiət olunan ermənilərin Azərbaycandan kütləvi deportasiyası Azərbaycanın antierməni siyasətinin yeni mərhələsinin başlanğıcı oldu.
Hələ 1991-ci ildə Azərbaycan hakimiyyəti ermənilərin Artsaxdan deportasiyasını davam etdirirdi və bu, müxtəlif formalarda bu günə qədər davam etməkdədir.
Daha sonra Azərbaycan BMT Nizamnaməsini və beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərini pozaraq, Artsaxa qarşı birbaşa hərbi təcavüzə əl ataraq, Artsax xalqından xilas olmaq və onların hüquqlarını boğmaq məqsədilə üç dəfə münaqişənin güc yolu ilə azadlığa və öz müqəddəratını təyin etmək həllinə əl atdı.
Artsaxa qarşı açılan hər üç müharibə kütləvi insan hüquqlarının pozulması və müharibə cinayətləri, o cümlədən mülki şəxslərin qəsdən öldürülməsi, hərbi əsirlərin və mülki şəxslərin məhkəməsiz edam edilməsi və işgəncələr, ayrıseçkilik etmədən hücumlar, beynəlxalq konvensiyalarla qadağan olunmuş silahların istifadəsi və həyati əhəmiyyətli mülki şəxslərin hədəf alınması ilə müşayiət olunub.
2020-ci ildə başlanmış təcavüz və Artsax ərazisinin əhəmiyyətli hissəsinin işğalı nəticəsində respublikanın 40 minə yaxın sakini məcburi köçkünə çevrilmişdir.
Azərbaycanın nəzarətinə keçən ərazilərdə qalan mülki əhali Azərbaycan hərbçiləri tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilib.
Azərbaycanın Artsaxın mülki əhalisinə qarşı təxribatları və hücumları, o cümlədən qəsdən qətllər hətta 2020-ci ildə də davam edir.
Noyabrın 9-da atəşkəs haqqında üçtərəfli bəyannamənin imzalanmasından sonra.
Azərbaycanın Artsax xalqının hüquqlarının geniş və sistemli şəkildə pozulması, o cümlədən kütləvi qətllər, deportasiyalar, işgəncələr və digər qeyri-insani hərəkətlər təkcə təşviq edilmir, həm də dövlət səviyyəsində yönəldilir.
Azərbaycan hakimiyyəti Artsaxa qarşı etnik təmizləmə və soyqırım həyata keçirmək kimi cinayətkar məqsədlərini hətta gizlətmir.
Buna Azərbaycan prezidentinin bir çox ictimai bəyanatları sübut edir. O, sonuncu dəfə oxşar bəyanatı 2023-cü il martın 18-də 44 günlük təcavüz zamanı bütün əhalisi məcburi köçkün vəziyyətinə düşmüş Ermənistanın işğal olunmuş Talış kəndinə nümayişkaranə və təxribat xarakterli səfəri zamanı verib.
Həm səfər, həm də Azərbaycanın ali rəhbərliyinin bu səfər zamanı verdiyi aqressiv və davakar bəyanatlar göstərir ki, rəsmi Bakı işğal olunmuş Talış kəndində həyata keçirilən senarini bütün Artsax ərazisinə tətbiq etməyi planlaşdırır.
Eyni zamanda, 90-cı illərdən başlayaraq, münaqişə tərəfləri arasında aparılan danışıqlar boyu Azərbaycan beynəlxalq vasitəçilərin, xüsusən də ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinin Azərbaycan münaqişəsinin sülh yolu ilə həllinə yönəlmiş bütün səylərini sabotaj etdi.
Üstəlik, 2020-ci ildə təcavüzdən sonra Azərbaycan hakimiyyəti Artsax xalqının həyat və hüquqları məsələsini öz daxili işi kimi qələmə verərək sülh danışıqlarından tamamilə imtina edir.
Azərbaycanın Artsax xalqına qarşı məqsədyönlü etnik təmizləmə siyasəti beynəlxalq ictimaiyyətin Artsaxın statusuna və Azərbaycan-Qarabağ münaqişəsinin siyasi həllinə yanaşmalara yenidən baxması zərurətindən xəbər verir.
Azərbaycanın Artsax xalqına qarşı dövlət səviyyəsində törətdiyi cinayətlərin miqyası və ağırlığı və davam edən soyqırımı siyasəti beynəlxalq ictimaiyyətin, o cümlədən beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyin təmin edilməsinə cavabdeh olan orqanlar tərəfindən qəti və təcili tədbirlər görməsini tələb edir.
Əminik ki, hazırkı mərhələdə münaqişənin sülh yolu ilə həlli, güc tətbiq etməmək və ya güc tətbiq etməmək, xalqların bərabərliyi və özünüidarəetmə prinsiplərinin müəyyən edilməsi ilə bağlı əlavə hüquqi qüvvəyə malik öhdəliklərin hazırlanması danışıqların əsası kimi müəyyən edilməsi, eləcə də Artsax və Azərbaycan arasında birbaşa danışıqların beynəlxalq mexanizminin bərpası beynəlxalq hüququn tələblərindən və bütövlükdə dünyada insan hüquqlarının qorunmasına dair universal öhdəlikdən irəli gəlir.
Artsax xalqının öz müqəddəratını təyin etmək üçün ayrılmaz hüququnun hamılıqla tanınması beynəlxalq ictimaiyyətin Artsaxda insan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının qorunmasına təminat verə biləcəyi ən təsirli vasitədir.
Xatırladırıq ki, beynəlxalq hüquqa və beynəlxalq təcrübəyə əsasən, insan hüquqlarının kütləvi şəkildə pozulması ilə müşayiət olunan öz müqəddəratını təyinetmə hüququnun inkar edilməsi və zorakılıqla boğulması, habelə münaqişənin həlli vasitəsi kimi danışıqlardan imtina edilməsi xalqın müstəqil dövlət qurmaq hüququnu tanımaqçün kifayət qədər əsasdır”.
