Ermənistan iqtisadiyyatının inkişaf strategiyası bir neçə mövcud artım nöqtəsində ixrac potensialının inkişafına əsaslanmalıdır.
Xarici ticarətin inkişafı üçün dünya iqtisadiyyatına inteqrasiya üçün Aİİ-nin bütün imkanlarından istifadə etmək lazımdır ki, bu da erməni istehsalçılarına əhəmiyyətli miqyasda qənaət əldə etməyə imkan verəcək.
Bu haqda iqtisad elmləri doktoru, professor, İqtisadi Araşdırmalar mərkəzinin rəhbəri, Avrasiya Ekspert klubunun üzvü Aşot Tavadyan “Ermənistan və yaxın gələcəkdə Avrasiya inteqrasiyasının inkişafının əsas istiqamətləri” mövzusunda müzakirə zamanı deyib.
İqtisadçının sözlərinə görə, 2022-ci ildə Ermənistanda ticarət dövriyyəsində əhəmiyyətli artım qeydə alınıb.
2021-ci illə müqayisədə Ermənistanın ixracı 77,7 faiz artıb (3,0 milyard dollardan 5,4 milyard dollara) və biz bu tendensiyanın təxminən 2023-cü ilin ortalarına qədər davam edəcəyini proqnozlaşdırırıq.
Qeyd edək ki, Aİİ-nin vahid və azad bazarı əsasən ixracın artmasına kömək edir. Təkcə 2022-ci ildə Aİİ ölkələrinə ixrac 2,8 dəfə artıb (883 milyon dollardan 2,5 milyard dollara).
Bununla müqayisədə, 2022-ci ildə AB-nə ixrac 17,8% (656 milyon dollardan 773 milyon dollara), Çinə -2 faiz azalıb (403 milyon dollardan 395 milyon dollara), Yaxın Şərqə ixrac 2,8 dəfə artıb. (351 milyon dollardan 984 milyon dollara qədər). Aİ və Çində artım dinamikası onunla bağlıdır ki, Ermənistanın Çinə ixracının demək olar ki, hamısı (97 faiz) və Aİİ-yə ixracının 37,8 faizi əlvan metal filizləridir.
Tavadyan qeyd edib ki, Birliyin yarandığı vaxtdan Ermənistanın Aİİ-yə ixracı təxminən 10 dəfə artıb. 2015 2021-ci ildə Aİİ bütün Ermənistan ixracatının təxminən 15 faizini təşkil edib.
Bu nisbət 29,3 faiz idisə, 2022-ci ildə 46,8 faiz olacaq. Rusiya Ermənistanın əsas ticarət tərəfdaşıdır. Rusiyaya ixracın payı ən çoxşaxələnmişdir, əsasən hazır məhsullar Rusiyaya ixrac olunur.
Aİİ ölkələrinə ümumi faiz çəkisində də artım qeydə alınıb. İxrac bütün Aİİ ölkələrinə artıb: Rusiya Federasiyası – 2,9 dəfə, Qazaxıstan – 2 dəfə, Belarusiya – 2,6 dəfə, Qırğızıstansa – 2,2 dəfə.
“Maraqlıdır ki, əgər 2017-ci ildə Rusiyaya ixracda spirtli və alkoqolsuz içkilər üstünlük təşkil edirdisə, artıq 2018-ci ildə, daha sonra isə 2019-cu ildə ixrac daha şaxələndirilir və diversifikasiya daimi tendensiyaya malikdir ki, bu da Aİİ bazarının və Ermənistanın Aİİ-yə üzvlüyünün vacibliyini göstərir.
Onu da qeyd edək ki, 2022-ci ildə Aİİ-nin əsas qeyri-standart ixrac malları spirtli və alkoqolsuz içkilər deyil, ixracı il ərzində 10 dəfədən çox artmış avadanlıqlardır.
Bu, üçüncü ölkələrdən Rusiyaya təkrar ixracdır ki, bu da ixracın və ümumilikdə ÜDM-in artımına müsbət təsir göstərib” – deyərək iqtisadçı qeyd edib.
