BaşlıcaİdmanSiyasət

Fransa asanlıqla təslim olmayacaq:  Azərbaycan növbəti vasitəçilik formatını “bombalayır”.

Bakı adi danışıqlar formatını alt-üst edirmi və bu, hansı problemi həll edir?

Düzgün hesablamalar və addımlarla Ermənistan uğursuz matçlardan belə faydalana bilər. Belə olan halda söhbət dekabrın 7-də Brüsseldə keçirilməsi nəzərdə tutulan dördtərəfli görüşdən gedir

 Azərbaycan isə Fransanın vasitəçilik işindən şikayətlənərək ondan artıq imtina edib. Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Araşdırmalar Mərkəzinin eksperti Robert Ğevondyanın fikrincə, Ermənistan bu addımdan öz maraqlarını təmin etmək üçün istifadə edə bilər.

“Nümunələrdən biri Azərbaycanı dezkonstruktivlikdə ittiham etmək, digər misal Ermənistanla Fransa arasında münasibətləri və əlaqələri daha da gücləndirmək və dərinləşdirmək, onların həyata keçirilməsi üçün Fransa Senatının qətnamələri ilə bağlı məsləhətləşmələrə başlamaq ola bilər.

Təbii ki. , bunu praktikada tətbiq etmək kifayət qədər problemli ola bilər, lakin Fransa ilə məsləhətləşmələrə başlamaq və məsləhətləşmələr barədə Azərbaycanı və beynəlxalq ictimaiyyəti məlumatlandırmaq, bu danışıqları daim aktual tutmaq, bütün bunlar faydalı ola bilər və bunu Azərbaycanın imkanlarından istifadə etməklə həyata keçirmək olar”.

ATƏT-in Minsk Qrupu məsələsində  belə deyək,uğurlardan sonra  Azərbaycan Praqa formatını da alt-üst etməyə çalışır.

Ancaq bunlar görünən uğurlardır, çünki məsələn, ATƏT-in Minsk Qrupu de-fakto fəaliyyət göstərməsə də, de-yure həmsədr dövlətlərin heç biri Qarabağ məsələsində bir neçə onilliklər ərzində fəaliyyət göstərən bu yeganə beynəlxalq formatı rəsmən ləğv etməyib.

Politoloq Davit Stepanyanın fikrincə, çətin ki, vasitəçi ölkələrin heç biri yaxın gələcəkdə həmin formatın de-yure ləğvinə razı olsun, çünki burada da maraqlar var.

“Ümumilikdə, üç prezident işləməyə davam edir, lakin fərqli formatda. Yaxın gələcəkdə Mərkəzi Komitənin də de-yure fəaliyyət göstərməyəcəyi başqa məsələdir.

Yəni de-yure tükənmiş hesab ediləcək, çünki Rusiya, AB, Fransa və ABŞ-a mandat kimi lazımdır. Və biz bilirik ki, MQ Qarabağ nizamlanması prosesində beynəlxalq səviyyədə tanınmış mandata malikdir.

Deməli, de-fakto bu işləməyəcək, amma de-yure mövcud olmaqda davam edəcək”

Hansısa mərhələdə, daha dəqiq desək, 2022-ci ilin oktyabrında Praqada təşəbbüskarı AB və Fransa olan yeni vasitəçilik formatı formalaşdırılıb.

Məhz bu formatda ilk dəfə olaraq MDB-nin sərhədlərinin qarşılıqlı tanınması və fundamental sənədlərinə istinad edilib. Politoloq Tiqran Qriqoryan Azərbaycanın dekonstruktivliyinin hansısa mərhələdə nəticələrinin olacağını istisna etmir.

“Əgər Azərbaycan hakimiyyəti Fransanın vasitəçiliyi ilə danışıqlar aparmağa hazır olmadığını israr edərsə, çox güman ki, belə də olacaq.

Bizdə MQ və MQ həmsədrliyi təcrübəsi var, o zaman ki, hansısa mərhələdə Bakı bundan imtina etmişdi..Ümumilikdə eyni AB formatı ilə AB-Fransa formatı arasında heç bir əsaslı fərq yoxdur.

Mən məsələn, Fransanın həmin danışıqlarda iştirakına o qədər də böyük  əhəmiyyət verməzdim.

Robert Qevondyan isə fərqli fikirdədir. Bu o deməkdir ki, tərəflər nəinki Azərbaycanın şıltaqlığına yol verməyəcək, çünki burada söhbət təkcə Ermənistanın deyil, həm də Fransanın maraqlarından gedir.

Son geosiyasi dəyişikliklər dövründə həmin dövlət liderlik keyfiyyətlərini göstərməyə çalışır. Bizim o bölgəmiz, geniş mənada Yaxın Şərq o dövlət üçün çox önəmlidir.

“Bu, kifayət qədər mühüm regiondur və burada bütün ölkələrin proksi variantları vasitəsilə iştirakı var. Fransa Ermənistan vasitəsilə bu proseslərə qarışmağa və regional proseslərin iştirakçısına çevrilməyə çalışır.

Ona görə də Fransanın Ermənistanla münasibətlərdə inkişafı çox vacibdir.  .Digər tərəfdən bu, Ermənistan üçün də çox vacibdir, çünki Ermənistanın təhlükəsizlik problemləri hazırda bizim üçün çox dardır.

“3+3” və ya “3+2” formatında qalan Ermənistan heç bir addım ata bilməz”.

Çünki bu formatda çox az dövlət var ki, onların maraqları hazırda Ermənistanın maraqları ilə üst-üstə düşür.Mən Türkiyə, Azərbaycan, Rusiya, İranı nəzərdə tuturam.

Yalnız bir şey: Sünik məsələsində bizim maraqlarımız İranın maraqları ilə üst-üstə düşür.

Gərginliyi azaltmaq və hərtərəfli nizamlanmaya nail olmaq üçün Ermənistana təmkin və güclü siyasi iradə lazımdır” – deyərək AB rəsmisi yekunlaşdırıb.

Problemlərin diplomatik kanallarla həllinə cəhd edilsə də, təmas xəttində vəziyyət qeyri-sabit olaraq qalmaqda davam edir. Erməni analitiklərin fikrincə, Azərbaycan da bu yolla öz istəklərini Ermənistana sırımağa çalışır.

Daha çox göstər
Back to top button