Politoloq Suren Zolyan iddia edir ki, Alma-Ata bəyannaməsinə çox vaxt yanlış şərh verilir, buna görə də Ermənistan Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanımır.
O, Ermənistanın 1992-ci ildə verdiyi şərhi bəyanat formasında ratifikasiya etməli olduğunu görür.
Bu haqda parlamentdə Laçın dəhlizinin Azərbaycan tərəfindən bağlanması ilə bağlı “Hayastan” fraksiyasının təqdim etdiyi parlamentdə bəyanatı layihəsi ilə bağlı keçirilən dinləmələrdə bildirib.
O, Praqa sənədinin hüquqi aspektlərinə toxunub. Zolyan qeyd edib ki, Alma-Ata bəyannaməsinə əsaslanan arayış var. Onun sözlərinə görə, bunun Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün tanınması, Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın tərkib hissəsi olması olaraq qəbul etmək lazım deyil.
Onun qənaətincə, orada o əsaslar gətirilib ki, onun əsasında DQ qanuni qaydada çıxıb.Azərbaycan referendum keçirməyib ki, onun nəticələri əsasında DQMV rəyi ayrıca hesablanaydı.
ayrılıqda hesaba alınaydı.
“Yəni, həmin sənəd əvvəlan 1992-ci ildə olduğu kimi şərh oluna bilər. Beynəlxalq müqavilələrlə bağlı xüsusi təfsir qanunu var və orada yazılıb ki, təfsir qəbul edilən zaman aktualdır. Başqa sözlə, biz 1991-1992-ci illərin şərhlərini əsas götürməlidir” – deyə politoloq bildirib.
O xatırladıb ki, həmin vaxt sənədi imzalayan Azərbaycanın keçmiş prezidenti Ayaz Mütəllibov Ermənistanın Dağlıq Qarabağı Azərbaycanın bir hissəsi kimi tanıdığını deməyib.
Əksinə, Azərbaycan Milli Məclisi Mütəllibovun imzasını geri götürüb. Odur ki, 1993-cü ildə Heydər Əliyev məcburən yenidən imza atmalı oldu.
“Alma-Ata sazişində Qarabağ Respublikasının MDB-nin bir hissəsi kimi tanınmasının əsasları açıq şəkildə göstərilib. Biz bu şərhi qəbul etməliyik” – deyərək Zolyan bildirib.
Onun sözlərinə görə, 1992-ci ildə verilmiş şərh bəyanat şəklində təsdiqlənməlidir. “Bunun ərazi bütövlüyü ilə heç bir əlaqəsi yox idi. Bu şərhi verməklə biz davamlı olaraq bizə qarşı istifadə olunan Praqa sənədini ləğv edə bilərik. Deməliyik ki, tanınma üçün zəmin də həmin sənədlə yaradılır”.
Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan, Azərbaycan prezidenti Əliyev, Fransa Prezidenti Emmanuel Makron və Şura sədri Mişelin 2022-ci il oktyabrın 6-da Praqada keçirilən görüşünün yekunu üzrə bəyanat qəbul edilib.
ER və Azərbaycan BMT Nizamnaməsinə və 1991-ci ildə hər iki tərəfin bir-birinin ərazi bütövlüyünü və suverenliyini tanıdığı Alma-Ata Bəyannaməsinə sadiqliklərini təsdiqləyiblər.
