Azərbaycanla çərçivə sazişinin imzalanması Ermənistanın Bakının maksimalist yanaşmalarını saxlamaq şəraitində indi edə biləcəyi maksimumdur.
Bu fikri “Orbeli” analitik mərkəzinin eksperti Taron Hovhannisyan “Sputnik Armeniya”ya müsahibəsində Baş nazir Nikol Paşinyanın əvvəlki açıqlamasını şərh edərkən bildirib.
Onun fikrincə, Azərbaycan öz tələblərindən və aqressiv ambisiyalarından əl çəkmədiyi üçün belə qısa müddətdə sülh sazişi imzalamaq mümkün deyil.
Əvvəllər olduğu kimi, Bakı bütün Dağlıq Qarabağı, Ermənistan ərazisindən keçən ekstraterritorial dəhlizi tələb edir, qoşunları Ermənistan ərazisindən çıxarmaq istəmir, bəzi anlaşılmaz xəritələrlə demarkasiya və delimitasiya tələb edir və bununla da Ermənistana ərazi iddiaları irəli sürür.
Vəziyyət yalnız o zaman dəyişə bilər ki, Bakı aqressiya səviyyəsini aşağı salsın, amma indi belə əlamətlər yoxdur.
“Nəzəri cəhətdən ən azı hansısa kağız imzalana bilər, lakin bu işləməyəcək və sülh müqaviləsi sayıla bilməz. Sülh müqaviləsi bir tərəfə deyil, hər iki tərəfə müəyyən qədər faydalı olan sənəddir.
Bir tərəfin maraqlarının pozulması. danışıqlar gələcəkdə yenidən hərbi eskalasiyaya gətirib çıxaracaq və bunun bir çox tarixi nümunələri mövcuddur” – deyərək Hovhannisyan bildirib.
Təhlilçi Azərbaycanın şərtlərini qəbul edib sülh müqaviləsi imzalamağa getməsək, yeni müharibənin başlayacağı ilə bağlı deyilənləri yanlış hesab edir.
Bakının tələblərinin qəbulu heç bir halda hərbi əməliyyatların bərpa olunmayacağına zəmanət ola bilməz.
Hovanisyan Azərbaycanla danışıqlar prosesindən geri çəkilməyi qəbuledilməz hesab edir. Ona görə də Ermənistanın siyasi rəhbərliyi hansısa çərçivə sənədinin imzalanmasını təklif edir.
Onun fikrincə, əsas beynəlxalq ifaçıların bu prosesə marağı və iştirakını nəzərə alsaq, Ermənistanın boykot etməsi çox ehtiyatsız və təhlükəli addım olardı.
Əgər indi Azərbaycanla sülh müqaviləsi mümkün deyilsə, o zaman bəzi ümumi prinsipləri və yanaşmaları müəyyən edən aralıq sənədin imzalanması tamamilə məqbuldur.
Hovhannisyanın fikrincə, sənəd hüquqi qüvvəyə malik olmaya bilər, lakin o, danışıqların mühüm tərkib hissəsinə çevriləcək.
Analitikin fikrincə, çərçivə sənədinin imzalanacağı təqdirdə onun hansı elementləri ehtiva edə biləcəyi hələ də tam başa düşülməyib.
Yerevan hələ ki, öz təkliflərini dərc etməyib. Amma güman etmək olar ki, sənəd Ermənistan, Rusiya və Azərbaycan liderlərinin son iki ildə verdiyi üçtərəfli bəyanatlardan, eləcə də dövlət başçısının iştirakıyla Avropa Şurası, Çarlz Mişel ilə Praqa görüşünün nəticələrindən çox da fərqlənməyəcək..
Ermənistan-Azərbaycan gündəliyinin əsas məsələləri yuxarıda qeyd olunan sənədlərdə qeyd olunub. Demarkasiya və deliitasiya kommunikasiyaların açılması, Azərbaycan qoşunlarının çıxarılması, humanitar məsələlərin həlli, xüsusən də əsirlərin azad edilməsidir.
Ekspert həmçinin əmindir ki, demarkasiya və delimitasiya prosesinin özü Azərbaycanı qoşunlarını Ermənistan ərazisindən çıxarmağa məcbur etməyəcək.
Onun sözlərinə görə, düşmən həmin ərazilərdə, o cümlədən sentyabr təcavüzü zamanı fəal şəkildə güclənir. Mühəndis qurğuları, atəş nöqtələri, səngərlər və s.
“Aydındır ki, təzyiq olmadan (ilk növbədə Ermənistanın, sonra da beynəlxalq oyunçuların) Azərbaycan həmin əraziləri tərk etməyəcək.
Bəli, Cermuk, Sotk, Nerkin Hand və ya İşxanasar yaxınlığındakı işğal sərhədlərin müəyyənləşdirilməsi üçün əlverişli şərait yaratmaq məqsədini daşıyırdı.
Bakıya demarkasiya üçün əlverişli şəraitlər təmin etmək niyyətini güdüb”-deyərək o, qeyd edib.
