Ermənistanın Avropa Birliyi ilə münasibətlərinin yaxınlaşması böyük əhəmiyyət kəsb edir, çünki AB Ermənistanın uzun tarixə malik qarşılıqlı əməkdaşlığının mərkəzidir, son vaxtlar isə bir neçə şəraitə görə qarşılıqlı faydalı əlaqələr daha çox dərinləşir.
Bu fikri siyasətçi Emil Orduxanyan müxbirlə söhbətində Ermənistanla Avropa Birliyi arasında gündən-günə inkişaf edən çoxşaxəli münasibətlərə toxunaraq bildirib.
“Birinci amil Ermənistanda son 6 ildə demokratik standartların yüksəldilməsidir ki, bu da Avropa Birliyinə ölkəmizi demokratik dövlət kimi nəzərdən keçirməyə imkan verir ki, bununla da sonradan böyük uğurla ümumi siyasi və iqtisadi gündəmi bölüşə bilər. İkinci amil isə AB-nin 2020-ci il müharibəsindən sonra tərəflərin suverenliyi və ərazi bütövlüyü prinsiplərinə hörmət etmək vasitəsilə Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin nizamlanmaya yönəlmiş müxtəlif səviyyələrdə və dairələrdə, istər məhkəmə orqanlarının işi şəklində, istərsə də siyasi bəyanatlar şəklində göstərdiyi dəstək və vasitəçilik səyləri ilə bağlıdır. Deməli, AB göstərdi ki, o, Ermənistanı suveren dövlət kimi tanıyır, onun ərazi bütövlüyünə hörmət edr” – deyə Orduxanyan bildirib.
O əlavə edib ki, deyilənləri təsdiqləmək üçün Ermənistanda uzun müddət ən yaxşı işləyən və genişlənmə perspektivinə malik Avropa müşahidə missiyasının fəaliyyətinə istinad etmək lazımdır ki, bu da ümumi dəyərlərin və gündəliyin olduğunu göstərir, və bu, geniş mənada Ermənistanın təhlükəsizlik problemləri ilə bağlıdır və AB-ni onların həllində ölkəmizə dəstək verməyi öhdəsinə götürən mühitdir.
“Burada yalnız yumşaq alətlərdən istifadə olunur, sərt ritorika yoxdur və eyni zamanda razılaşdırılmış gündəm var. Aprelin 5-də keçiriləcək üçtərəfli görüş Ermənistana siyasətin rəsmi diversifikasiyası ilə yanaşı, iqtisadi diversifikasiya imkanları da verəcək. AB-nin təsisçi dövlətlərindən biri olan Fransa artıq silah tədarükü ilə Ermənistanın müdafiəsinin diversifikasiyasında fəal iştirak edir ki, bu da Avropa Birliyinin da Ermənistanın təhlükəsizliyinin sabitliyi üçün müxtəlif siyasi rıçaqlarla tədricən təsirli addımlar atdığını başa düşmək üçün çox vacib şərtdir. Əgər münasibətlərimiz getdikcə yaxınlaşırsa, qarşılıqlı öhdəliklər daha reallaşır” – deyə siyasətçi qeyd edib.
Orduxanyanın müsahidəsinə görə, Ermənistan və Azərbaycan arasında dördtərəfli bəyannamə və Alma-Ata bəyannaməsinə uyğun olaraq, dövlətlərin suverenliyi və ərazi bütövlüyü prinsiplərinə hörmət əsasında demarkasiya prosesi aparılmalıdır, xüsusən də Praqa dördtərəfli bəyannaməsindən sonra dövlətlərin ərazisi də konkret kvadrat kilometrlərlə göstərilib.
“Əgər bu gündəliyi rəhbər tutmaq mümkün olsa, o zaman biz regionda elə sülhə nail olacağıq ki, bu, regionun inkişafı üçün sabit zəmin yaradacaq. Ermənistanın suveren siyasi qərarları heç bir dövlətə, o cümlədən bizim dost münasibətlərimiz, çox mühüm strateji sərhədimiz və inkişaf edən iqtisadi əməkdaşlığımız olan İran İslam Respublikasına qarşı yönəlməyib. ER öz iqtisadi inkişafını və diversifikasiyasını təkcə Qərblə deyil, həm də Şərqlə şərtləndirir. Bunu İranın da əsas rol oynadığı Hindistanla bağlı böyük layihə sübut edir. Ermənistanın heç bir addımı üçüncü ölkəyə qarşı yönəlməyib və hesab edirəm ki, İran da buna anlayışla yanaşır. Əgər Ermənistan bu yolla gedirsə, Hindistan-İran-Ermənistan və ya Fars körfəzi-Qara dəniz logistika marşrutlarını öz infrastrukturu ilə işə salmaq mümkün olanda bu, qonşu ölkə üçün də qapılar açacaq” – deyə politoloq bildirib.
Ermənistanla AB arasında iqtisadi qarşılıqlı fəaliyyətin perspektivlərindən danışan politoloq qeyd edib ki, Ermənistan Avrasiya iqtisadi birliyinin üzvü olsa da, və on bir ildir iqtisadiyyatımız tərəfdaş ölkələrin iqtisadiyyatına, bu qurumda mövcud standartlara və tələblərə uyğunlaşdırılıb, erməni iş adamları da öz növbəsində rəqabətli olmaq məqsədilə öz məhsullarının keyfiyyətini AİB standartlarına uyğunlaşdırmağa və yerli bazarlarda satmağa çalışsalar da, hazırda Avropa bazarlarında da erməni brendləri var.
“Bir-iki günə iqtisadiyyatı diversifikasiya etmək mümkün olmadığı üçün Avropa tərəfi Ermənistanda iqtisadi istehsal potensialının artırılmasına, öz keyfiyyət tələblərinə uyğunlaşdırılmasına kömək etməlidir ki, bizim məhsullar Qərb bazarlarında da müəyyən rəqabət qabiliyyətinə malik olsun. həmçinin. Biz gördük ki, Ermənistan qətiyyətlə təhlükəsizliyin diversifikasiyası yolu ilə gedir, ona görə də ikinci addımla faktiki olaraq iqtisadi diversifikasiyanı həyata keçirir. Bu mənada 5 Aprel üçtərəfli bəyanatının da iqtisadi komponenti olacağı ehtimal edilir. Hər şey bu gün rəhbər tutduğumuz ssenari və məntiqlə getsə, bazarımızı qarşılıqlı məqbul və tanınan standartlara uyğunlaşdırmaqla iqtisadiyyatın diversifikasiyası bir neçə il ərzində mümkündür” – deyə politoloq bildirib.
Orduxanyanın sözlərinə görə, AB ölkələri ilə viza rejiminin liberallaşdırılması məsələsi çox vacibdir, lakin Azərbaycanla həll olunmamış münaqişənin mövcudluğuna görə orada problemlər var ki, bu da öz növbəsində AB-nin sabit inkişaf etmiş ölkələrinə miqrasiya üçün çox ehtimal potensial yaradır.
“Məhz buna görə də Avropa Birliyi sözügedən münaqişənin qarşılıqlı şəkildə tanınan və məqbul prinsiplərlə çox tez həll olunmasında maraqlıdır. Mümkün sülh müqaviləsi imzalandıqdan sonra Ermənistan vətəndaşları üçün vizaların liberallaşdırılması daha real olacaq” – deyə politoloq yekunlaşdırıb.
