BaşlıcaSiyasət

KM  heç bir maneə görmür: Ermənistan Roma Statutunun ratifikasiyası prosesinə başlayır

KM  Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunu Ana Qanuna uyğun olaraq tanıdı. Məhkəmə qərara alıb ki, onun nəzərdə tutduğu öhdəliklər Ermənistan Konstitusiyasına zidd deyil.

 Məsələ yazılı şəkildə müzakirə olunub. Qərar qətidir və dərc edildiyi andan qüvvəyə minir. Növbəti addım sənədin parlamentdə ratifikasiyasıdır.

Ötən ilin sonunda hökumət Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun ratifikasiyası və onun yurisdiksiyasının geriyə tanınması layihəsini təsdiqləyərək, prosesin Azərbaycanın da məsuliyyəti məsələsini gündəmə gətirməyə başladığını izah edib.

Sənədin yurisdiksiyasının 2021-ci ilin may ayından tanınması təklif edilir ki, Ermənistanın suveren ərazisinə müdaxilə və cinayət törətməsi ilə bağlı işlərdə Azərbaycan məhkəməsinə müraciət etmək mümkün olsun.

1998-ci il iyulun 17-də imzalanmış Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunda təsbit edilmiş öhdəliklərin Konstitusiyaya uyğunluğu ilə bağlı işə yazılı qaydada baxaraq, KM qərara gəldi:

   “Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin 1998-ci il iyulun 17-də imzalanmış Roma qanunnaməsində və Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun 12-ci maddəsinin 3-cü hissəsinə uyğun olaraq Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin yurisdiksiyasının retroaktiv tanınması haqqında bəyannamədə müəyyən edilmiş öhdəliklər,1998-ci il iyulun 17-də imzalanmış məhkəmə Konstitusiyaya uyğundur. Qərar dərc edildiyi gündən etibarən qüvvəyə minir”.

Keçən ilin sonunda hökumət Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun ratifikasiyası və onun yurisdiksiyasının retroaktiv olaraq tanınması layihəsinə razılıq verib.

Bundan sonra o, strukturun mövqeyini dəqiqləşdirmək üçün Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edib. Problem ondadır ki, 2004-cü ildə Məhkəmə qanunnamə ilə üzərinə götürdüyü bəzi öhdəlikləri 1995-ci il Konstitusiyasına zidd olaraq tanıyıb.

İcra hakimiyyətinin sözlərinə görə, AKonsitusiya  Məhkəməsinin qərarından bəri,  Konstitusiyada iki dəfə dəyişiklik edilib və ola bilsin ki, Konsitusiya Məhkəməsinin də mövqeyi dəyişib.

Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin qanunnaməsi 1998-ci ildə Romada qəbul edilib və 2002-ci ildə qüvvəyə minib. Ermənistan Xartiyanı 1999-cu il oktyabrın 1-də imzalayıb MK heç bir maneə görmür. Lakin bu günə kimi ratifikasiya etməyib.

KM Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunu Ana Qanuna uyğun olaraq tanıdı. Məhkəmə qərara alıb ki, onun nəzərdə tutduğu öhdəliklər Ermənistan Konstitusiyasına zidd deyil.

Beynəlxalq  hüquq üzrə mütəxəssis Ara Ğazaryan  deyir ki, KM  qərarından sonra  növbəti addəm artıq  parlamentindir.Palament  gərək razılaşmanı  təstiq etsin.

Nizamnamənin 5-ci maddəsi məhkəmə qarşısında cinayətlərin dairəsini müəyyən edir: məs: soyqırım, insanlığa qarşı cinayətlər və müharibə cinayətləri.

Üstəlik, təkcə silahlı münaqişələr zamanı törədilmiş hərbi cinayətlər deyil, hərbi təcavüz də məhkəməyə cəlb olunur.

İcra başçısı bildirib ki, Azərbaycan silahlı qüvvələrinin Ermənistan Respublikasının suveren ərazisinə qarşı həyata keçirdiyi genişmiqyaslı hərbi təcavüzlə əlaqədar Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin nizamnaməsinin ratifikasiyası prosesinə başlanılır.

Ötən ilin sonunda hökumət Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun ratifikasiyası və onun yurisdiksiyasının geriyə tanınması layihəsini təsdiqləyərək, prosesin Azərbaycanın da məsuliyyəti məsələsini gündəmə gətirməyə başladığını izah edib.

  Ermənistanın Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Statutunu onun suveren ərazisinə təcavüzə qədər uzada bilməsi üçün icra hakimiyyəti 2021-ci il mayın 12-dən onun yurisdiksiyasını geriyə tanınmağı təklif edir.

“Yəni sentyabrda baş vermiş məlum hadisə, mülki əhaliyə qarşı ölümcül güc tətbiq edən hərbi qulluqçular, əmr verən komandirlər hərbi əsirlərə işgəncə veriblər.

Bütün bunlar beynəlxalq cinayətlərdir və onların yurisdiksiyasına daxildir”.

Keçən ilin sonunda hökumət Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun ratifikasiyası və onun yurisdiksiyasının retroaktiv olaraq tanınması layihəsini təsdiqləyib.

Bundan sonra o, strukturun mövqeyini dəqiqləşdirmək üçün Konstitusiya Məhkəməsinə müraciət edib. Problem ondadır ki, 2004-cü ildə Məhkəmə Nizamnamə ilə üzərinə götürdüyü bəzi öhdəlikləri 1995-ci il Konstitusiyasına zidd olaraq tanıyıb.

 İcra hakimiyyətinin sözlərinə görə, Ali Məhkəmənin qərarından sonra Konstitusiyaya iki dəfə dəyişiklik edilib və ola bilsin ki, Ali Məhkəmənin də mövqeyi dəyişib.

Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Nizamnaməsi 1998-ci ildə Romada qəbul edilib və 2002-ci ildə qüvvəyə minib. Ermənistan Xartiyanı 1999-cu il  Ooktyabrın 1-də  MK heç bir maneə görmür. Ermənistan Roma Statutunun ratifikasiyası prosesinə başlayır

   “Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin 1998-ci il iyulun 17-də imzalanmış Horom Statutunda və Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun 12-ci maddəsinin 3-cü hissəsinə uyğun olaraq Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin yurisdiksiyasının retroaktiv tanınması haqqında bəyannamədə müəyyən edilmiş öhdəliklər.

 1998-ci il iyulun 17-də imzalanmış məhkəmə Konstitusiyaya uyğundur. Qərar dərc edildiyi gündən qüvvəyə minir”.

Keçən ilin sonunda hökumət Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Roma Statutunun ratifikasiyası və onun yurisdiksiyasının retroaktiv olaraq tanınması layihəsini təsdiqləyib.

Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Nizamnaməsi 1998-ci ildə Romada qəbul edilib və 2002-ci ildə qüvvəyə minib. Ermənistan Xartiyanı 1999-cu ildə imzalayıb. Oktyabrın 1-də, lakin hələ də ratifikasiya etməyib.

   “Həmin sənəd ratifikasiya olunmalıdır ki, bununla da Ermənistan bütün alətləri, eləcə də nəticələri ilə həmin məhkəmənin yurisdiksiyasını qəbul edəcək”.

Nizamnamənin 5-ci maddəsi məhkəmə qarşısında cinayətlərin dairəsini müəyyən edir: soyqırım, insanlığa qarşı cinayətlər və müharibə cinayətləri.

Üstəlik, təkcə silahlı münaqişələr zamanı törədilmiş hərbi cinayətlər deyil, hərbi təcavüz də məhkəməyə cəlb olunur. İcra başçısı bildirib ki, Azərbaycan silahlı qüvvələrinin Ermənistan Respublikasının suveren ərazisinə qarşı həyata keçirdiyi genişmiqyaslı hərbi təcavüzlə əlaqədar Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin nizamnaməsinin ratifikasiyası prosesinə başlanılır.

Ermənistanın Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Statutunu onun suveren ərazisinə təcavüzə qədər uzada bilməsi üçün icra hakimiyyəti 2021-ci il mayın 12-dən onun yurisdiksiyasını geriyə tanınmağı təklif edir.

“Yəni sentyabrda baş vermiş məlum hadisə, mülki əhaliyə qarşı ölümcül güc tətbiq edən hərbi qulluqçular, əmr verən komandirlər hərbi əsirlərə işgəncə veriblər. Bütün bunlar beynəlxalq cinayətlərdir və onların yurisdiksiyasına daxildir”.

Roma Statutunun ratifikasiyası ilə Azərbaycanın cinayətlərinin beynəlxalq məhkəmələrdə gündəmə gətirilməsi üçün Ermənistanın əlinə daha bir alət əlavə olunur.

Beynəlxalq hüquq eksperti Ara Ğazaryan qeyd edir ki, Roma Statutunun ratifikasiyası bu baxımdan üçüncü alətdir.

“Artıq iki məhkəmədə icraata başlamışıq. Bu, üçüncü alət olacaq. Lakin o alət digər ikisinə nisbətən çox astalıqla, ləng işləyir. Lakin çox nüfuzlu məhkəmədir.

Bizə də bəzilərini gətirmək lazım olacaq, qanunlarımızın Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin Əsasnaməsinə, əsasən də Cinayət Məcəlləsinə uyğun olaraq biz beynəlxalq ictimaiyyətin yeni ailəsinə daxil oluruq.

Lakin beynəlxalq hüquq mütəxəssisin Ara Ğazaryanın  fikrincə, bu “yeni ailə” özü ilə müəyyən problemlər gətirəcək ki, biz onlarla qarşılaşmağa hazır olmalıyıq. Ğazaryan izah edir ki, söhbət hansı problemlərdən gedir.

“Yaxşı, tutaq ki, məsələn, yüksək rütbəli xarici məmur Məhkəmə tərəfindən axtarışa verilibsə, birmənalı olaraq, onlar Ermənistan ərazisində peyda olublarsa, Ermənistan məhkəmənin qərarını yerinə yetirməyə, yəni həbs edib məhkəməyə təhvil verməyə borcludur.

Məsələn, Putin Ermənistana gəlsə, onu həbs edəcəklər.Sözün əsl mənasında, belə alınır, amma…”.

Cinayət Məhkəməsi qanunnaməsini  hazırkı anda  123 dövlət təstiq edib. Bizim regionda Gürcüstan iştirakçı dövlətdir.

Xartiyanı ratifikasiya etməklə Ermənistan regionda sənəddə iştirak edən ikinci dövlət olacaq.

Daha çox göstər
Back to top button